سرخس عقابی

دانستنیهای علمی

سرخس عقابی گیاهی علفی و چند ساله از خانواده polypodiaceae ( سرخسیان) میباشد و گیاهی است که تقریبا در سراسر جهان می روید به جز قطب جنوب و مناطق بیابانی.
این جنس گونه گیاهی در ایران دارای سه گونه است که معمولا در مناطق تخریب یافته جنگلی شمال کشور می روید.
نام‌های دیگر آن چماز، کرف و چماس می‌باشد.
این گیاه نیز در روستای متکازین و در زمین هایی که در آن کاشتی صورت نمی گیرد به شکل گسترده ای رشد می کند.

سرخسها دارای برگهای زیبایی هستند ولی معمولا به عنوان علف هرز تلقی میشوند.

در میان تمام سرخسها، سرخس عقابی رایج ترین محسوب میشود.

خصوصیات - معرفی

این گیاه شامل ريزومهاي زيرزميني افقي، قوي و خزنده میباشد . ساقه کرکدار و در گونه هاي مختلف ارتفاع آن 200-40 سانتي متر است.
در شرایط رشد ایده آل دیده شده این گیاه شاخه هایی در حدود 4 متر داشته است.
برگها بزرگ، به طول متوسط يک متر و به صورت دوبار شانه اي با 20-10 جفت برگچه متقابل و دمبرگ دراز ديده مي شوند. برگچه ها کشيده و نسبتا" نوک تيز با قسمت فوقاني صاف و بدون کرک و قسمت تحتاني تا حدي پوشيده از کرکهاي يپشمي است.
پهنک برگ مثلثي شکل مي باشد.
گل آذين خوشه اي است و در حاشيه برگها تشکيل مي شود.
در سرخس عقابي ريزومها در نزديکي سطح خاک قرار مي گيرند. اين گونه داراي برگچه هاي به رنگ سبز روشن تا تیره و هاگدان کروي شکل است و هاگها معمولا" در محفظه اي قرار دارند که روي آنها را پوسته هايي مي پوشاند.
برخي از انواع آن به عنوان گياه زينتي کشت مي شوند.

تمام اندامهاي گياه به دليل دارا بودن گلوکوزيد سيانوژنيک خاصيت سمي داشته و در گاوها مسموميت ايجاد مي کند.

ریشه این گیاه در جستجوی رطوبت است و 10 متر هم ممکن است عمق داشته باشد.

شرایط نگهداری سرخس عقابی

نور مورد نياز متوسط آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز تا -3 را تحمل میکند. درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاک ماسه ای،لومی،رسی خوب زهکشی شده

نگهداری از گیاه چماز به شرح زیر میباشد:

خاک: خاک شنی، ماسه ای ، لومی حاصلخیز ، خوب زهکشی شده با ph بین 4 تا 6 ، خاک مناسب برای رشد این گیاه است.
این گیاه هم در خاک مرطوب و هم در خاک خشک میتواند رشد خوبی داشته باشد.
دما: این گیاه تا -3 درجه را تحمل میکند ولی در هوای سردتر از بین خواهد رفت.
بیشتر در مناطق معتدل و نیمه معتدل یافت میشود.
آبیاری: به آبیاری کم نیازمند است و در صورت آبیاری بیش از حد از بین میرود.
نور: آفتاب کامل یا نیمسایه

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

این گیاه ، گیاهی دارویی نیز محسوب میشود و دارای برگها و ریشه قابل خوردن میباشد که به چند نمونه از خواص این گیاه اشاره میکنیم:
۱. اين گياه ملين است.
۲. جوشانده ريشه اين گياه مدر و مسكن است.
۳. تنتور ساقه‌هاي زيرزميني اين گياه براي رماتيسم مفيد است.
۴. ساقه‌هاي زيرزميني اين گياه ضد كرم مي‌باشد.
۵. مصرف اين گياه بايد زير نظر پزشك باشد و بهتر است از آن استفاده نگردد.

نحوه تکثیر سرخس عقابی

تکثیر: تکثیر این گیاه از طریق تقسیم ریشه صورت میگیرد

سرخس لِیشیسکالم سرخس اسکولنتوم سرخس کاداتوم

سرخس شاخ گوزنی بیفورکاتوم سرخس جاوا سرخس شاخ گوزنی گراند