Pteridium latiusculumBracken Fern که به فارسی سرخس لِیشیسکالم نامیده میشود، گیاهی از خانواده دنستیدیاسه بومی جنگل های معتدل و نیمه گرمسیری نیمکره شمالی و جنوبی می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی معتدل تا نیمه گرمسیری خاک: خاک های سبک و جنگلی
دانستنیهای علمی
نام علمي
Pteridium latiusculum
|
سرخس ها گیاهان اولیه ای هستند که ساختارهای برگ مانند همیشه سبزی یا خزانداری به نام فروند تولید می کنند. این گیاهان بدون گل هستند و در مجموع به آنها کریپتوگام گویند. گیاهان مشابه آنها، جلبک ها، خزه ها و گلسنگ ها هستند. افزایش طبیعی آنها از طریق هاگ می باشد. در مرحله ی رویشی یا نسل اسپروفیت دارای ریشه ها، ساقه ها و برگ های مشخص می باشند. ولی در مرحله جنسی یا گامتوفیت، گیاه کوچک و غیرقابل تشخیص و بدون ریشه و ساقه و برگ است و از عضوی به نام پروتال شکل می گیرد.
خصوصیات - معرفی
"سرخس لِشیسکالم" یا "سرخس شرقی" یکی از وارته های جنس Pteridium می باشد. این گیاه علفی و چندساله است. و دارای دمبرگی به طول 15 تا 100 سانتیمتر می تواند باشد. پهنک برگ سه گوش تا گاهی تخم مرغی شکل، مرکب، به ابعاد 20-80 × 25-50 سانتیمتر دیده می شود. این برگ ها در شرایط سایه، برای جذب بیشتر نور، به صورت افقی قرار می گیرند اما در شرایط آفتابی، نحوه ی قرارگیری آنها روی ساقه به صورت عمودی است. برگ ها به رنگ های مختلف از سبز مایل به زرد تا سبز متوسط در سطح رویی، و به رنگ کمرنگ تر در سطح زیرین مشاهده می شوند. سطوح بالایی و پایینی این برگ ها کرکدار یا دارای پرزهای ریزی است. بیش از 12 جفت برگچه در اندازه های مختلف در هر برگ وجود دارد. برگ های اولیه به صورت انگشتی و به ابعاد 3 تا 6 میلیمتر دیده می شوند که به مرور زمان باز شده و برگچه ها را تشکیل می دهند.
عدد کروموزومی این گیاهان 2n=104 می باشد.
شرایط نگهداری سرخس لِیشیسکالم
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی معتدل تا نیمه گرمسیری درجه سانتیگراد
خاک مورد نياز
خاک های سبک و جنگلی
|
این گیاهان به دلیل اینکه در جنگل می رویند به رطوبت بالایی نیاز دارند و در صورت کشت در منزل باید سینی زیر گلدان آنها همیشه پر آب نگه داشته شود و یا اینکه آن را در تراریوم کاشت. باید دقت کرد که روی برگ های این گیاه به هیچ وجه آبپاشی صورت نگیرد زیرا سبب خشک شدن و پژمردگی برگ ها خواهد شد. در صورت کشت در خاک سبک، حدود دو تا سه بار در هفته آبیاری برای این گیاه مناسب است.
از آنجا که این گیاه گل نمی دهد و برگساره ای است پس باید برگ ها رنگ سبز خود را حفظ کنند. بنابراین نیازی به کودهایی با پتاسیم و فسفر بالا نیست. با کود های اوره یا شکری، آن هم ماهیانه یکبار در فصل رشد، می توان رشد بهتر گیاه را تضمین نمود.
دمای مناسب شب برای رشد این گیاهان حدود 15 درجه سانتیگراد است.
این گیاهان در مقابل نور شدید تابستان مقاومت ندارند و شدت نور تا 50 درصد باید کاهش یابد. از این رو، این گیاهان در کنار پنجره های رو به شمال در محلی که بنفشه آفریقایی و گل های سایه دوست دیگر به خوبی رشد می کنند، نگهداری می شود.
بهترین خاک برای سرخس ها، خاک بسیار سبک، مخلوطی از لوم، پیت و شن درشت یا ذغال به نسبت مساوی است. به این مخلوط خاک فقط میزان کمی کود دامی پوسیده و یا مواد مشابه اضافه می شود.
نحوه تکثیر سرخس لِیشیسکالم
بهترین راه تکثیر این گیاهان برای خانه دارها و مبتدی ها، تقسیم بوته در بهار می باشد. به طوری که گیاه را از گلدان خارج کرده و آن را به چند قسمت تقسیم می کنند. باید ریزوم ها را با احتیاط برید.
در صورتی که بخواهیم سرخس ها را به مقدار زیاد افزایش دهیم و یا روش دیگری جهت افزایش نباشد، از هاگ یا اسپور استفاده می شود. برای این منظور پس از رسیدن اسپورها و تغییر رنگ آنها به قهوه ای، برگ های بارور قطع شده و جهت رسیدن بیشتر در پامت های کاغذی قرار می گیرند و در دمای اتاق (20 تا 25 درجه سانتیگراد) در هوای خشک نگهداری می شوند. پس از چند روز اسپورها کشت می شوند. اسپورها هرچه سریع تر کشت شوند، درصد تندش بیشتر خواهد شد. این عمل نباید در ماه های زمستان که خطر سرما وجود دارد انجام گیرد و محل کاشت باید گرم باشد. برای کاشت آن از بسترهای مختلف استفاده می شود. به عنوان مثال از بستری که حاوی خاک لوی و خاکبرگ پوسیده به مقدار مساوی باشد و یا از محیط مغذی مانند آگار در آزمایشگاه می توان استفاده کرد. باید دقت کرد که محیط کار، ظروف و خاک باید ضدعفونی شده باشند. خاک را می توان با بخار آب گندزدایی نمود. پس از گندزدایی و تسطیح خاک، پاشیدن اسپورها زمانی انجام می شود که رطوبت خاک کمی کاهش یابد. اسپورها به طور یکنواخت پراکنده می شوند. سطح گلدان نیز پس از کاشت با یک شیشه گندزدایی شده پوشانده می شود و روی آن را با کاغذ سیاه می پوشانیم تا نور به آن نرسد. پوشش سیاه نباید تکان داده شود. در طی این دوره باید تاریکی حفظ شود تا تا اسپورها بتندند. با سبز شدن سطح کاشته شده که نشان دهنده ی رشد پروتال است، به تدریج نور را افزایش می دهیم. برای این کار می توان از کاغذهایی به ضخامت مختلف استفاده کرد. در این شرایط اعضای جنسی سرخس تشکیل می شود.
دمای محیط کشت اهمیت زیادی دارد. مناسب ترین دما 25 درجه سانتیگراد است. اگر دما بالاتر رور تشکیل اندام جنسی به تأخیر می افتد.