۱۰ بهمن
در خصوص سبزیجات بیشتر بدانیم
سبزیجات یا ترهبار، نام عمومی برخی محصولات گیاهی خوراکی و اغلب پختنی است. ترهبار انواع سبزیهای خوردنی و میوهاست. بیشتر در گفتار روزمره آن را سبزیجات نیز مینامند، گرچه رنگ بسیاری از ترهبار، مانند هویج، سبز نیست. سیب زمینی، گوجه فرنگی، کدو، بادمجان و هویج از رایجترین انواع ترهبار است. ترهبار اگر محصول مهندسی کشاورزی و نتیجه انتخاب مصنوعی باشد گاه به عنوان ترهبار پرورشی، ترهبار گلخانهای و ترهبار کشاورزی نامیده میشود. ترهباری که چنین نباشد، در سالهای اخیر، به ترهبار رسمی معروف است.
با انواع سبزیجات و خواص بی نظیر آن ها آشنا شوید!
به منظور خرید و استفاده این مواد غذایی پر خاصیت در رژیم غذایی
بهتر است ابتدا با انواع آن آشنا شد. در ادامه شما را در انتخاب آگاهانه
سبزیها و شناخت انواع آنها راهنمایی خواهیم کرد.
انواع سبزیجات چیست؟
میوهها
و سبزیها رو میتوان از جهتهای مختلفی طبقهبندی و بررسی کرد. این موضوع
برای هر کارشناسی متفاوت دستهبندی میشود، گیاهان خوراکی بهطورکلی به
چهار دسته میوهجات، سبزیها، فرنگیجات و صیفیجات دستهبندی میشوند. ما
در ادامه قصد داریم تا درباره انواع سبزیها صحبت کنیم.
انواع سبزیجات خوراکی
سبزیهای گلدار
در
سبزیهای گلدار معمولاً از گل گیاه برای آشپزی و مصرف غذایی استفاده
میشود. این گیاهان فصلی بوده و جهت ظهور گلهایشان پرورش داده میشوند. از
انواع سبزیهای گلدار میتوان به گلکلم، کلم برکلی، کلم بروکسل، کنگر
فرنگی و ... اشاره کرد. این نوع سبزی به سبزی کلمی نیز معروف است. سبزیهای
گلدار در فصول سرد قادر به رشد هستند و دوسالهاند.
سبزیهای برگدار
در
این دسته از گیاهان، برگ و دمبرگ گیاه به عنوان بخش خوراکی سبز و تازه
در انواع سالاد و غذا به صورت خام یا پخته شده استفاده میشود. سبزیهایی
که برگ آنها قسمت خوراکی گیاه را تشکیل میدهد، دارای مواد مغذی و ارزش
غذایی بسیار بالایی هستند و اغلب آهن و ویتامین سی فراوانی دارند. هدف از
پرورش این دسته گیاهان تولید عمده قسمت برگدار آنها است. از انواع
سبزیجات برگدار میتوان به شاهی، جعفری، اسفناج، کاهو، نره و... اشاره
کرد. این سبزیها با گرمای هوا حساس بوده و در هوای بسیار گرم شروع به
گلدهی میکنند.
سبزیهای غدهای
سبزیهایی
که ریشه آنها به عنوان ماده غذایی اصلی در سراسر دنیا استفاده میشود به
عنوان سبزیهای غدهای شناخته میشوند. ریشه این گیاهان غدهای بوده و
نشاسته بالایی دارد و به همین دلیل به این نام معروف هستند. انواع
سیبزمینی، شلغم، ترب و... از این گروه هستند.
سبزیهای پیازی
برخی
گیاهان که در زیرزمین رشد میکنند و پرورش مییابند به پیاز معروف هستند.
پیاز یک سبزی در حقیقت قسمتی از ریشه آن محسوب میشود. استفاده از انواع
پیاز در غذا و سالاد بسیار رایج بوده و این سبزی به عنوان یک طعمدهنده و
چاشنی کاربرد دارد. پیازها معمولاً دارای لایههای متعددی هستند و در انواع
پیاز سفید، پیاز بنفش، پیاز زرد، موسیر، سیر، تره فرنگی، پیازچه، پیاز
کوهی و رازیانه در دنیا وجود دارند.
سبزیهای میوهای
این
سبزیها از نظر علم گیاهشناسی در دسته میوهها نیز قرار دارند و از آنها
در انواع غذا و سالاد و دسرها استفاده میشود. حتی افراد زیادی برخی از این
گیاهان را به عنوان میوه قبول دارند و با آنها از مهمانان خود پذیرایی
میکنند. خیار، گوجهفرنگی، کدو سبز، آووکادو، خربزه، هندوانه،
فلفلدلمهای، بادمجان از محبوبترین سبزیجات میوهای هستند که به سبزیهای
جالیزی نیز معروفاند. سبزیهای جالیزی به سرمای محیط اطراف حساس بوده و
در هوای گرم تابستان بیشتر رشد میکنند؛ لذا در فصول سرد برای پرورش این
گیاهان باید محیط گرمی را فراهم کرد.
سبزیهای غلاف دار
از
معروفترین سبزیهای غلاف دار میتوان به حبوبات اشاره کرد. نخود، ماش،
لوبیا، عدس، لپه، دال عدس، باقالی، نخودفرنگی، لوبیا سبز، بادامزمینی،
سویا و شیرینبیان از گروه سبزیهای غلاف دار هستند. این گیاهان خوراکی در
داخل غلاف خود دانه دارند و معمولاً از بذر آنها برای مصرف خوراکی استفاده
میشود. سبزیهای غلافدار یا دانهدار منبع خوبی از پروتئین و فیبرند،
همچنین دارای مواد معدنی و ویتامینهای زیادی نیز هستند.
سبزیهای ساقهای
گیاهانی
هستند که بر روی زمین رشد میکنند و ساقه آنها خوراکی است. مارچوبه، کرفس،
سوئیس چارد، رازیانه، شاخههای بامبو در این گروه از سبزیها قرار
گرفتهاند.
سبزیهای ریشهای
سبزیهایی
که ریشهای هستند همانطور که گفته شد در زیر زمین رشد میکنند و منبع
خوراکی خوبی محسوب میشوند. مواد معدنی و مغذی این نوع سبزیها بالا بوده و
دارای مقدار فراوانی کربوهیدرات، نشاسته و قند هستند. بر اساس بررسیهای
انجام شده ریشه سبزیها میتواند گرد مثل سیبزمینی، بلند مثل هویج و یا
گوشتی مثل چغندر باشد.
سبزی خوردن
این
دسته از سبزیها دوره رشد و برداشت کوتاهی دارند و در تمام فصول قابل
پرورش هستند. ریحان، شبت، جعفری، گشنیز و تره از این گروه سبزیها هستند.
4 گروه سبزیجات کداماند؟
کلیه
سبزیجات باتوجهبه مشخصات غذایی خود به 5 گروه تقسیم میشوند. آشنایی با
این گروهبندیها به شما عزیزان کمک میکند تا درک صحیحی از میزان مصرف
روزانه یا هفتگی گیاهان موردنیاز داشته باشید.
۱ - سبزیجات نشاستهای (STARCHY VEGETABLES)
سبزیها
به دو دسته نشاستهای و غیر نشاستهای تقسیمبندی میشوند. این دو گروه هر
دو از نظر غذایی در درجه بالایی قرار دارد ولی باید دقت داشته باشید که
سبزیهای نشاستهای در کنار مواد مغذی فراوان خود، کربوهیدرات و کالری
زیادی دارند و لازم است بهاندازه مصرف شوند. سیبزمینی، ذرت شیرین، نخود
سبز، لوبیای سبز و نخودفرنگی دارای نشاسته بالایی بوده و نباید به مقدار
خیلی زیاد در رژیم غذایی استفاده شوند.
۲ - سبزیجات قرمز و نارنجی
این
سبزیها سرشار از کارتنوئید، ویتامین A ، C ، K و پتاسیم، آنتیاکسیدان،
مواد مغذی و ویتامینهای مفید هستند و دارای خاصیت ضد سرطانیاند. رنگ قرمز
یا نارنجی این دسته از سبزیها به دلیل وجود کارتنوئید در این گیاهان است.
از بهترین و محبوبترین سبزیهای قرمز و نارنجی میتوان به هویج،
سیبزمینی شیرین، گوجهفرنگی، کدوتنبل، فلفلدلمهای قرمز و نارنجی اشاره
کرد.
۳ - لوبیا و نخود
حبوباتی نظیر
لوبیا و نخود امروزه به صورت خشک، منجمد و کنسروی در بازار موجود هستند.
این مواد غذایی ارزشمند در انواع خوراک، آش و خورشت و پلو کاربرد دارند و
منبع عالی پروتئین گیاهی جایگزین گوشت هستند؛ آهن، روی و پتاسیم موجود در
حبوبات بسیار قابلتوجه است.
۴ - سبزیجات سبز تیره
سبزیهایی
که برگهای تیرهای دارند معمولاً منابع عالی از فیبر، فولات و
کاروتنوئیدها اند و برخلاف سبزیهای نشاستهای کالری بسیار پایینی دارند.
مصرف مداوم این سبزیجات به حرکات روده و گوارش سالمتر کمک میکند و سطح
قند خون را کنترل میکند. کلم بروکلی، اسفناج، همه کاهوها، انواع نعناع و
سبزیخوردن از سبزیهای تیره برگ هستند.
خواص سبزیجات برای سلامت بدن
تاثیر
مصرف مداوم و منظم انواع سبزی و میوه در سلامت بدن و جلوگیری از ابتلا به
انواع بیماریها موضوعی کاملاً ثابت شده است. در ادامه به خواص انواع سبزی
ها اشاره خواهیم کرد.
سلامت دستگاه گوارش
خوردن
سبزی از واجباتی است که باید به آن توجه نمود، سبزیها میتوانند به سلامت
دستگاه گوارش کمک فراوانی کنند. با خوردن این گیاهان خوش عطر و خوشمزه
میتوان از سرطان روده، نفخ، یبوست و دیگر مشکلات گوارشی جلوگیری کرد.
پایین آوردن فشارخون
سبزیجات تازه به دلیل پایین بودن میزان سدیم و بالا بودن پتاسیم در ترکیباتشان باعث کاهش فشارخون میشوند.
از سرطان پیشگیری کنید
استفاده
روزانه از سبزیهای تازه و خام با رنگ قرمز و سبز میتواند سبب پیشگیری از
ابتلا به انواع سرطان شود. سبزیها دارای انواع کاروتنوئیدها،
فیتوکمیکالها، ساپونینها، لوتئین، فلاونوئیدها، فیبر، فولات، بتاکاروتن،
ویتامینها، آنتیاکسیدانها، بتاکاروتن هستند که بدن را در مقابل سرطانها
محافظت میکنند.
داشتن پوست زیبا
یکی
دیگر از خواص سبزیها ایجاد حس نشاط و شادابی در پوست است. مصرف منظم این
ماده باارزش میتواند تا حد فراوانی در کاهش چینوچروک مؤثر باشد و از بروز
آکنه و پیری زودرس نیز جلوگیری کند.
کاهش کلسترول
در
دنیای صنعتی امروزه به دلیل عادات بد غذایی و سبک تغذیه و استفاده از
غذاهای چرب و فستفودی، کلسترول خون در اکثر افراد بالا است. این بالا بودن
میزان کلسترول میتواند بسیار خطرناک و کشنده باشد. همانطور که میدانید
کلسترول موجب رسوب چربی در رگها و در نهایت ایست قلبی خواهد شد. به همین
منظور لازم است تا جهت کاهش این ماده مضر در خون حتماً از انواع سبزیها در
کنار غذای خود استفاده نمایید.
خطر دیابت را کاهش دهید!
مصرف
مداوم سبزیجات تازه سبب کاهش سطح قند خون شما میشود. همانطور که در
جریان هستید، انواع قند در بدن انسان در نهایت به گلوکز تبدیل میشوند و در
نهایت سبب تغییراتی در سطح قند خون فرد خواهند شد. لذا اطلاع از میزان
کربوهیدرات یک ماده غذایی و قند آن برای بیماران دیابتی ضروری است.
مصرف
انواع سبزی میتواند به بالانس شدن قند خون شما کمک کند و موجب ورود
مقادیر زیادی ویتامینها و املاح معدنی به بدن شود. سبزیها در رژیم غذایی
بیماران دیابتی نقش بسیار مهمی دارند و خطر پیشرفت بیماری دیابت و عوارض آن
را کاهش میدهند. توصیه میشود سبزیهای برگ تیره با میزان منیزیم بالا را
حتماً در برنامه غذایی بیماران دیابتی قرار دهید.
تناسب اندام با مصرف انواع سبزی
با
توجه به اینکه اکثر سبزی جات دارای کالری بسیار پایینی هستند و به علت
حجیم بودن و آب و فیبر فراوان انسان را زود سیر میکنند، مصرف آنها بسیار
در رژیم و لاغری افراد موثر است. به کمک سبزیها در کمترین زمان و بدون
هیچ عوارضی وزن خود را کاهش دهید.
افزایش حافظه
شاید
عجیب به نظر آید که بدانید سبزیجات هم علاوه بر ماهی و میگو و آجیلها در
افزایش تمرکز و حافظه مؤثر هستند. با مصرف سبزی در کنار میوه و دیگر مواد
مغذی میتوانید از آلزایمر و ضعف در تمرکز پیشگیری کنید و حتی هوش خود را
بالا ببرید.
از بیماریهای قلبی پیشگیری کنید
همانطور
که میدانید گیاهان هرگز کلسترول و چربی ندارند و مصرف آنان همیشه برای
سلامت قلب تجویز میشود. پتاسیم موجود در برگ سبزیهایی نظیر کرفس و بسیاری
دیگر از آنزیمهای موردنیاز برای بدن عامل جلوگیری از حملات قلبی هستند.
سبزیها در سلامت دستگاه گردش خون مؤثرند و فولات موجود در آنها نیز در
پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مفید است.
طبقهبندی انواع سبزیجات
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: سبزیجات فصل سرد
بذر
گیاهان و سبزیهایی که در فصل سرد رشد میکنند، برای جوانه زدن نیاز به
درجه حرارت پایین (حدود ۲-۳ تا ۷-۸ درجه سانتیگراد) دارد و در هوای خنک
(۱۶-۲۷ درجه سانتیگراد) رشد مطلوبی خواهند داشت. این گیاهان قادرند دمای
نزدیک به یخبندان را تحمل کنند. سبزیجات فصل سرد زمانی که میانگین و متوسط
دمای ماهیانه محیط حدود C°۲۰ باشد رشد خوبی دارند و اگر متوسط دما بین
C°۱۸-۱۶ باشد در بهترین حالت رشدی خود قرار میگیرند.
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: سبزیجات مقاوم به سرما
مارچوبه،
ریواس، سیر، موسیر، اسفناج، شلغم، تربچه، پیاز، جعفری، کلمپیچ،
نخودفرنگی، کلمقمری، کلمگلسبز، کلمتکمهای، ترهفرنگی در دسته گیاهان
مقاوم به سرما قرار گرفتهاند.
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: نیمهمقاوم به سرما
کلمگلمعمولی، چغندرلبوئی، چغندربرگی، کاهو، آندیو، سیبزمینی، هویج، آرتیشو از گیاهان نیمه مقاوم به سرما محسوب میشوند.
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: سبزیجات فصل گرم
این
گروه از سبزیها برای جوانه زدن نیازمند دمای بالایی هستند (۱۵-۱۰ درجه
سانتیگراد) و در محیطهای گرم (۳۳-۲۴ درجه سانتیگراد) رشد و عملکرد بسیار
خوبی دارند و محصولات با کیفیتی تولید خواهند کرد. این دسته از گیاهان در
شرایطی که دمای ماهیانه به طور میانگین حدود C°۳۰ باشد رشد مطلوبی را تجربه
خواهند کرد. حداکثر دما برای این گیاهان از ۳۸ الی ۴۰ درجه سانتیگراد و
پایینترین دما C°۱۰ است.
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: سبزیجات حساس به سرما
گوجهفرنگی،
اسفناج، ذرت، لوبیاسبز، سویا، لوبیا چشمبلبلی، لوبیا چیتی از سبزیهایی
هستند که به سرما حساساند و برای رشد نیاز به محیطی گرم دارند.
طبقهبندی سبزیها بر اساس مقاومت به سرما: خیلی حساس به سرما
گیاهانی
که در محیطهای سرد رشد نمیکنند و به شدت به سرما حساس هستند، عبارتاند
از: کدوها، بادمجان، بامیه، هندوانه، خیار، سیبزمینی شیرین، خربزه، طالبی،
فلفل.
فرق بین سبزیجات فصل سردوگرم
سبزیهایی
که در فصل خنک و سرد رشد میکنند، در همان دما جوانه میزنند و اندازه کلی
گیاهان در فصل سرد کوچکتر و ریشه سطحیتری دارند؛ اما سبزیهایی که در
فصل گرم رشد میکنند دارای ریشه عمیقتر و گوشتی آبدارتر هستند.
سخن آخر
در
این مقاله سعی کردیم تا هر آنچه درباره سبزیجات و خواص آنها لازم است
بدانید را به شما بگوییم. امیدواریم با خواندن این مطلب بیشتر از قبل برای
مصرف سبزی و میوه اشتیاق پیدا کرده باشید. شما میتوانید انواع سبزیها را
خودتان در منزل در گلدان و باغچه پرورش دهید. با این روش میتوانید از
خوردن یک سبزی ارگانیک و بدون سم لذت ببرید و گامی بزرگ در مسیر سلامت
بردارید.
خوردن سبزیها و میوهها به اندازه کافی سبب میشود تا
هرگز بیماری به سراغتان نیاید؛ پس همین حالا سبک زندگیتان را عوض کنید و
به سمت سلامتی پیش بروید. جهت خرید انواع بذر سبزی میتوانید به صورت
آنلاین و یا حضوری از فروشگاههای معتبر خرید نمایید.
اگر نیاز به راهنمایی جهت ساخت باغچه سبزیجات یا مشورت در خصوص تهیه انواع بذر سبزیجات دارید با تیم متخصص نارگیل تماس بگیرید.
تماس با نارگیل