۱۰ بهمن
در خصوص گیاهان دارویی بیشتر بدانیم
در این مقاله سعی داریم اطلاعات مفیدی در مورد خواص گیاهان دارویی و
کاربرد آنها در صنعت به شما بدهیم .در ابتدا میخواهیم بدانیم که منظور از
گیاهان دارویی چیست؟ ابتدا باید بدانید که بین گیاهان دارویی و داروهای
گیاهی تفاوتهایی وجود دارد. برای مثال رازیانه، هل، دارچین و ... جزئی از
گیاهانی است که برخی از خواص آنها بی ضرر و یا کم ضرر هستند و این موضوع
کاملا به اثبات رسیده است. داروهای گیاهی به واسطه تبدیل برخی از گیاهان به
داروها در کارخانههای داروسازی طی فرآیندهای خاص و استریل به وجود می
آیند. در ایران حدود ۸۰۰۰ گونه گیاهی موجود است که از این تعداد ۲۳۰۰ گونه
جزء گیاهان معطر و دارویی هستند و از این تعداد ۴۵۰ گونه در عطاریهای
ایران به فروش میرسد.
گیاهان
دارویی همان گیاهانی هستند که تعداد آنها کاملاً مشخص و تعیین شده است و
معمولاً در طی سالیان طولانی فواید آنها بسیار زیاد است و این موضوع کاملا
به اثبات رسیده است. البته این موضوع را هم در نظر بگیرید که مصرف بی رویه و
بیش از حد هر گونه خوراکی چه به صورت گیاهی و چه به صورت شیمیایی کاملاً
برای بدن مضر است. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات تکمیلی
در مورد خواص گیاهان دارویی بدست آورید.
بررسی تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی
انسان ها با فرهنگ ها و
سنت های مختلف از هزاران سال پیش تا به امروز همچنان از گیاهان و ادویه ها
استفاده می کنند. توجه داشته باشید که ادویهها و گیاهان بسیار زیادی وجود
دارند که در آنها ترکیبات گیاهی بسیار مفید و قدرتمندی وجود دارد که می
تواند به نوعی التیام بخش دردها باشند.مصرف این نوع گیاهان به طوری است که حتی
میتوانند از بروز بیماریهایی مانند آلزایمر جلوگیری کنند و حتی برخی از
سرطان ها، بیماری های قلبی و بیماری های شایع و مهم با برخی از گیاهان
دارویی قابل درمان هستند. با توجه به شواهد که وجود دارد متوجه شدهایم که
از گیاهان دارویی حدود ۶۰ هزار سال قبل برای اهداف مختلف پزشکی و درمانی
استفاده های زیادی میشده است. بقراط ، ۴۶۰-۳۸۰ قبل از میلاد معروف به پدر
علم پزشکی بوده است که گیاهان را به دسته های اصلی گرم و سرد، مرطوب و خشک
طبقه بندی کرد و به این صورت با استفاده از گیاهان یک سیستم تشخیصی به وجود
آمد. تعداد گیاهانی که بقراط در مورد آنها تحقیق کرده است حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰
گونه بقوده است. بررسی خواص گیاهان دارویی
به طور
کلی گیاهانی وجود دارند که دارای خواص درمانی هستند که گیاهان دارویی گفته
می شود. تعداد این گیاهان بسیار زیاد است اگر بخواهیم درباره هرکدام به طور
مفصل توضیح دهیم اندازه یک کتاب حرف برای گفتن وجود دارد. به طور کلی نمی
توانیم بگوییم که تمامی این گیاهان دارویی دارای خواص یکسانی هستند، زیرا
هر کدام از آنها برای درمان مشخصی مفید هستند و ما می توانیم آنها را به
صورت های مختلف مصرف کنیم. بیشتر این گیاهان دارویی را مانند دمنوش ها مورد
مصرف قرار می گیرند و شما باید آنها را مانند چای دم کنید. همانطور که
گفتیم هر کدام از این گیاهان دارویی خواص خاص و منحصر به فرد و متفاوتی
دارند. البته این موضوع را هم بدانید که برای مثال یک گیاه دارویی تنها
دارای یک خواص برای درمان نیست بلکه ممکن است آن یک گیاه برای چندین مشکلات
جسمی و روحی انسان مفید باشد. به طور کلی اگر شما دارای مشکلات جسمی و یا
حتی روحی مانند افسردگی باشید می توانید بر روی درمان با گیاهان دارویی
حساب باز کنید. برای مثال برای درمان کبد چرب، مشکلات معده، مشکلات روده،
یبوست، مشکلات کلیه و مشکلات روحی مانند افسردگی، استرس، اضطراب و ... می
توانید از گیاهان دارویی مختلف استفاده کنید. تنها با یک جستجوی ساده در
اینترنت می توانید متوجه شوید که کدام یک از گیاهان دارویی برای چه بیماری
هایی مفید هستند.
طبع گیاهان دارویی
اطبای
سنتی توصیه می کنند تا افراد به مزاج خوراکی ها توجه ویژه ای داشته باشند.
زیرا آنها معتقد هستند که درمان بسیاری از بیماری ها با شناخت مزاج امکان
پذیر است. نکته قابل توجه این است که گیاهانی که دارای طبع گرم و خشک هستند
برای بلغمی مزاج ها مفید هستند و این نوع گیاهان برای صفراوی مزاج ها مضر
هستند. اگر شما می خواهید از داروی گیاهی برای مزاج صفراوی خود استفاده
کنید حتما باید آن دارو طبع گرم داشته باشد تا درمان به خوبی صورت بگیرد.
در مورد گیاهان دارویی هم این موضوع را بهتر است به دنبال گیاهانی باشید که
طبع گرم داشته باشند. حتی اگر از دمنوش ها هم استفاده می کنید حتما باید
درمان هایی را انتخاب کنید که دارای طبع گرم باشند. به طور کلی حتی داروهای
گیاهی هم برای گرم شدن بدن صفراوی مزاجها استفاده از گیاهانی است که طبع
گرم دارند.
توجه داشته باشید که گیاهانی که طبع
گرم و تر دارند برای سوداوی مزاج ها مفید هستند و همچنین برای دموی مزاج ها
مضر هستند. در این بین دمنوش هایی با طبع گرم و تر هم برای سوداوی ها
بسیار مفید و موثر عمل میکنند و به آنها در رفع بسیاری از مشکلات و
اختلالات ناشی از سودا کمک شایانی خواهد کرد.گیاهان دارویی که مزاج سرد و
تر دارند برای صفراوی مزاج ها بسیار مفید و موثر هستند و در این بین برای
بلغمی مزاج ها بسیار مضر هستند. به طور کلی بهتر است که بلغمی مزاج ها از
گیاهان با طبع سرد و یا متعادل استفاده کنند و از گیاهان دارویی با طبع گرم
و تر پرهیز کنند. نکته قابل توجه این است که همان طور که از نام این
گیاهان دارویی مشخص است به هیچ عنوان نباید بدون تجویز طبیب حاذق مورد مصرف
قرار بگیرند. برای مثال برخی از این گیاهان دارویی برای گروه هایی مانند
کودکان و حتی برای زنان باردار و افراد سالمند زیان آور هستند و طریقه مصرف
آنها هم بسیار اهمیت دارد. در ادامه این مقاله به بررسی برخی از گیاهان
دارویی و فواید آن ها بپردازیم.
• گیاه اترج
ضد عفونت، ضد اسهال و استفراغ، رفع عطش و سکسکه، تامین ویتامین ث
• اسطوخودوس
رفع سردرد و سرگیجه و لرزش بدن، رفع عصبانیت و احساس آرامش، درمان نقرس
• اشنان
مسهل و محلل فضولات غلیظ
• اقاقیا
کاهش کلسترول خون و کاهش وزن
آشنایی با فواید مصرف گیاهان دارویی
بسیاری از گیاهان دارویی دارای مواد مغذی خوب و طعم بسیار مطلوب و بدون
چربی و حاوی آنتی اکسیدان هستند. نکته قابل توجه این است که قبل از مصرف هر
گونه داروی گیاهی حتماً به پزشک مورد نظر خود مشورت کنید تا این داروها با
داروهایی که از قبل از آنها استفاده می کردهاید، تداخل نداشته باشند.
همانطور که میدانید ادویه جات هم جزئی از گیاهان دارویی به حساب میآیند
که در تمامی دنیا مورد استفاده قرار میگیرند. البته این گیاهان علاوه بر
مزایای مختلفی که برای سلامتی انسانها دارند عطر و طعم بی نظیری هم به
غذاها و نوشیدنیها می دهند و همین موضوع باعث شده است تا افراد زیادی از
آنها استفاده کنند. معمولا افرادی که دارای باغهای بزرگ هستند، آویشن،
ریحان و انواع دیگری از از گیاهان دارویی را در باغ های خود می کارند تا
بتوانند از فواید آنها بهره مند شوند. شما می توانید بسیاری از گیاهان خوش
طعم را به غذاها و سوپ ها و سالادهای خود اضافه کنید. سرکه های گیاهی هم نه
تنها بسیار خوش طعم هستند بلکه دارای مواد معدنی بسیار زیادی هستند که
برای سلامتی بدن مفید است.
برخی مواردی که باعث کاهش اثر بخشی گیاه میگردد:
کشت در زمینی که از نظر مواد خاص مورد نیاز گیاه، دچار کمبود باشد.
عدم مبارزهٔ صحیح با آفات و بیماریهای گیاهان دارویی کشت شده که اغلب موجب
کاهش مواد مؤثر گیاه یا تغییر نسبت ترکیبات مفید گیاه میگردند.
رعایت نکردن زمان مناسب برداشت (برحسب وضعیت هوا و ساعات روز)
خشک کردن گیاه در شرایط نامناسب (از نظر درجه حرارت، مدت زمان خشک کردن یا سرعت خشک کردن و…)
عدم نگهداری صحیح و بستهبندی مناسب (فرّار بودن برخی ترکیبات، آلودگی گیاه برداشت شده به قارچ یا باکتری و…)
تقلبات دارویی (برخی از اوقات بهعمد یا غیرعمدی، گیاهی بهعنوان گیاه
دیگر به صرف داشتن ظاهر مشابه فروخته میشود و این مسأله علاوه بر اینکه در
سطح گونه گیاهی - به فراوانی - اتفاق میافتد، گاهی در حد جنس گیاه نیز
صورت میگیرد)بررسی مواد فعال موجود در گیاهان دارویی
داروهای
گیاهی هم دارای مواد بسیار موثری هستند که البته در برخی از گیاهان هنوز
این مواد شناخته نشدهاند. برخی از داروهای گیاهی بر اساس یک ماده کاملاً
فعال کننده خاص به وجود آمده است که از یک منبع گیاهی مورد استفاده قرار
گرفتند. بسیاری از پزشکانی که در مورد داروهای گیاهی فعالیت دارند معتقد
هستند که اگر یک ماده فعال از دیگر اجزای گیاه جدا شود تاثیر خود را از دست
می دهد و ممکن است تاثیر کمتری داشته باشد. سالسیلیک اسیدی که در گیاه
شیرین بیان وجود دارد برای تولید آسپرین بسیار اهمیت دارد. اگر آسپرین بیش
از حد مصرف شود باعث خونریزی مخاط معده می شود. اما گیاه شیرین بیان گیاهی
است که به طور طبیعی حاوی ترکیبات دیگری است که از تحریک ناشی از سالیسیلیک
اسید جلوگیری می کند.
شکلهای مصرف گیاهان دارویی
گیاهان دارویی و معطر عمدتاً به فرمهای زیر مصرف میشوند:
- گیاه تازه
- گیاه خشک شده یا کنسرو شده
- بصورت فرآوری شده توسط حرارت
- استحصال مواد موثر در صنعت
روش تهیهٔ برخی از اشکال مصرفی داروهای گیاهی
گیاه دم کرده
مقدار
تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی از آب جوش ریخته و به بهم
میزنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه صبر میکنند سپس آن
را صاف میکنند.
گیاه جوشانده
جوشانده ملایم:
مقدار معینی از گیاه خردشده را با ۴٫۱ لیتر آب جوش مخلوط کرده، آن را کمی
میجوشانند. سپس آن را از حرارت دور کرده، صبر میکنند تا دم بکشد. سپس آن
را صاف میکنند؛
جوشاندهٔ معمولی: تفاوت آن با جوشاندهٔ ملایم در افزایش زمان جوشش است.
گیاه خیسانده
این
شکل برای مواد مؤثری که در اثر حرارت از بین میروند، توصیه میشود. برای
تهیهٔ خیساندهٔ سرد، مقدار مشخصی از پودر گیاه را در حجم معینی از آب
ریخته، درِ ظرف را ۶ الی ۱۲ ساعت میبندند. سپس محتویات ظرف را صاف
میکنند.
عوارض گیاهان دارویی
آیا
شما از از ایمن بودن گیاهان دارویی اطمینان دارید؟ باید بدانید که گیاه
دارویی هم می تواند دارای عوارضی باشد. ما نمیتوانیم انکار کنیم که گیاهان
دارویی کاربردهای زیادی دارند اما باید بدانید که اگر این گیاه دارویی که
ما برای درمان بیماری خود استفاده می کنیم در جای مناسب و حتی به مقدار
مناسب استفاده نشود قطعا میتواند برای ما مشکل ساز باشد. در ادامه این
مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعاتی در مورد عوارض برخی از گیاهان دارویی
به شما بدهیم.
آشنایی با عوارض گیاه تخم کتان بسیاری
از افراد برای کاهش وزن به سراغ گیاه تخمکتان میروند آنها تصور می کنند
که هیچ عارضه ای برای آنها ندارد. اما باید بدانید که گیاه تخم کتان در
صورت مصرف بیش از حد می تواند مشکلات گوارشی ایجاد کند و شما به هیچ عنوان
نباید بدون احتیاطات لازمه آن را مصرف کنید.
بررسی عوارض گیاه شیرین بیان
معمولاً
افراد برای درمان سرفه و حتی زخم معده به سراغ گیاه شیرین بیان می روند.
اما باید بدانید که اگر این گیاه به طور مناسب و به میزان لازم مصرف نکنید
ممکن است دچار افزایش فشار خون و اختلال در ریتم قلب شوید.
منع استفاده از گیاهان دارویی برای چه کسانی است؟ ( پیشنهاد میشود در این موارد حتما با پزشک مشورت شود)
1) افرادی که همزمان از دیگر داروها هم استفاده میکنند.
2) افرادی که مبتلا به بیماری های جدی مانند بیماری های کلیوی و کبدی هستند.
3) زنان باردار و شیرده
4) افرادی که به تازگی عمل جراحی پیش رو دارند.
توجه داشته باشید که گیاه دارویی و یا داروی گیاهی حتما از دسترس کودکان دور نگه داشته باشد.
خرید گیاهان دارویی از مراکز معتبر
همانطور که می دانید این روز
ها فروشگاه ها و عطاری های بسیار زیادی در هر شهری وجود دارد. افراد
معمولاً برای خرید گیاهان دارویی به عطاری ها مراجعه می کنند. نکته قابل
توجه این است که حتماً یک مرکز خوب و معتبر برای خرید گیاه دارویی پیدا
کنید تا از اطلاعاتی که فروشنده به عنوان یک عطار به شما می دهد اطمینان
حاصل کنید. این روزها افراد سعی میکنند تا ابتدا با مشکلات روحی و جسمی
خود را با استفاده از گیاهان دارویی درمان کنند و اگر به نتیجه نرسیدند سپس
پس به سراغ داروهای شیمیایی و تجویز پزشکان بروند. البته باید توجه داشته
باشید که در صورت بروز هر گونه مشکلی ابتدا انجام آزمایش های مربوط به
مراجعه به پزشک توصیه می شود. سپس میتوانید از از گیاهان دارویی هم برای
بهبود سلامتی خود استفاده کنید.
صادرات گیاهان دارویی ایرانی به دیگر کشورها
جالب است بدانید که
کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی بسیار خوبی که دارد
بهترین منطقه برای رشد گیاهان دارویی به حساب می آید. در سالیان گذشته هم
کشور ایران منبع تولید و مصرف گیاهان دارویی بوده است. بسیاری از دانشمندان
ایرانی اعم ابن سینا، رازی، ابوریحان بیرونی و ... دارای کتابهای بسیار
جامع و کاملی درباره گیاهان دارویی هستند که این کتاب های جامع و مفید توجه
افراد بسیار زیادی را در کل جهان به خود جلب کرده اند. با گذشت زمان
دانشمندان بیشتر به اهمیت گیاهان دارویی پی میبرند، در نتیجه آنها در
تلاش هستند تا این گیاهان را جایگزین داروهای شیمیایی کنند. همانطور که
توضیح داده ایم، کشور ایران دارای منبع غنی از گیاهان دارویی کوهی است و به
همین اساس صادرات گیاهان دارویی هم در کشور ما تبدیل به یک منبع درآمد
بسیار خوب شده است. موضوع قابل توجه در بحث صادرات گیاهان دارویی ایرانی
نحوه بسته بندی آنها، استاندارد بودن، خشک کردن، بهداشتی بودن و ... است.
اگر نیاز به خرید یا مشاوره در خصوص تهیه انواع گیاهان دارویی دارید با تیم متخصص نارگیل تماس بگیرید.
تماس با نارگیل