Passiflora quadrangularis giant granadilla که به فارسی ساعتی گل درشت نامیده میشود، گیاهی از خانواده گل ساعتی، بومی آمریکای مرکزی و جنوبی می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی گرمسیری خاک: خاک های عمیق، مرطوب و حاصلخیز
نام علمي
Passiflora quadrangularis
نام لاتين
giant granadilla
خصوصیات - معرفی
"گل ساعتی گل درشت" گیاهی بزرگ، رونده، علفی، بالارونده، به طول 10 تا 15 متر (در برخی موارد در جاوه به طول 45 متر) است. این گیاه دارای ساقه های چهارگوش و ضخیم با زوایدی برجسته بر روی هر گوش، به طول 30 سانتیمتر می باشند. بر روی ساقه ها نیز گوشوارک هایی برگ مانند، تخم مرغی شکل یا تخم مرغی – مستطیلی، به طول 2 تا 3.5 سانتیمتر و در برخی موارد دندانه دار وجود دارند. برگ ها با آرایش متناوب، کشیده و تخم مرغی، به طول 10 تا 20 سانتیمتر و به پهنای 5.25 تا 15 سانتیمتر، با حاشیه ای گرد یا در برخی موارد دندانه دار می باشند. گل ها بزرگ، معطر، به عرض 12 تا 12.5 سانتیمتر، با کالیکسی زنگوله ای شکل، با پنج کاسبرگ به رنگ سبز یا قرمز مایل به سبز، با پنج گلبرگ به رنگ سفید، صورتی یا ارغوانی، به طول 4.5 سانتیمتر، با دو ردیف میله پرچم به طول 6 سانتیمتر می باشند.
میوه های این گیاه دارای طعمی خوشایند، معطر، با ظاهری مشابه هندوانه، به طول 10 تا 30 سانتیمتر و عرض 12 تا 15 سانتیمتر، با پوستی نازک به رنگ سفید مایل به سبز تا زرد کمرنگ یا پررنگ می باشند. گوشت میوه ها به رنگ سفید تا صورتی به ضخامت 2.5 تا 4 سانتیمتر با طعمی ملایم است. در مرکز میوه ها آریلی به رنگ زرد مایل به سفید یا صورتی – ارغوانی و با مزه ای ترش و شیرین که تعدادی بذر را احاطه کرده است، وجود دارد. بذور پهن، تخم مرغی شکل، به رنگ قهوه ای مایل به ارغوانی و به طول 1.25 سانتیمتر هستند.
این گیاهان در آب و هوای خشک یا در صورت عدم وجود گرده افشان ها، میوه های کمی تولید می کنند یا اینکه اصلاً میوه ای تولید نخواهند کرد. اگرچه ممکن است زمان رسیدن گرده ها و کلاله همزمان نباشد اما گیاهان برای دریافت گرده آمادگی دارند. زنبورهای عسل نیز گرده افشانی را در صبح بسیار زود انجام می دهند. گرده افشانی مصنوعی و دستی نیز تأثیر بسیار زیادی در افزایش عملکرد این گیاهان خواهد داشت. گرده افشانی دستی باید در اواخر صبح و 4 تا 6 ساعت پس از باز شدن گل ها صورت گیرد.
شرایط نگهداری ساعتی گل درشت
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی گرمسیری
خاک مورد نياز
خاک های عمیق، مرطوب و حاصلخیز
|
بهترین شرایط آب و هوایی برای رشد این گیاهان، مناطق گرمسیری با روزها و شب های گرم و نوسانات کم دمایی و با رطوبت بالا است. در جامائیکا در ارتفاعات 213 تا 457 متری، در هندوستان در ارتفاعات 914 متری، در اکوادور در ارتفاعات 1800 یا 2200 متری بالاتر از سطح دریا مشاهده شده اند.
گیاه گل ساعتی گل درشت، بهترین رشد و عملکرد را در خاک های به خوبی آبیاری شده، مرطوب، عمیق و حاصلخیز دارد. در استرالیا، بهترین رشد در خاک های آتشفشانی، رسوبی و شنی حاصل شد.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
ارزش غذایی:
هر 100 گرم از گوشت میوه های این گیاه حاوی 94.4 گرم آب، 0.112 گرم پروتئین، 0.15 گرم چربی، 0.7 گرم فیبر، 0.41 گرم خاکستر، 13.8 میلیگرم کلسیم، 17.1 میلیگرم فسفر، 0.8 میلیگرم آهن، 0.004 میلیگرم کاروتن، 0.033 میلیگرم ریبوفلاوین، 0.378 میلیگرم نیاسین و 14.3 میلیگرم اسکوربیک اسید است.
همچنین 100 گرم از آریل و بذرهای این گیاهان حاوی 78.4 گرم آب، 0.299 گرم پروتئین، 1.29 گرم چربی، 3.6 گرم فیبر، 0.8 گرم خاکستر، 9.2 گرم کلسیم، 39.3 میلیگرم فسفر، 2.93 میلیگرم آهن، 0.019 میلیگرم کاروتن، 0.003 میلیگرم تیامین، 0.120 میلیگرم ریبوفلاوین و 15.3 میلیگرم نیاسین می باشد.
نحوه تکثیر ساعتی گل درشت
ازدیاد این گیاهان از طریق کشت بذرها صورت می گیرد. بذرها 2 تا 3 هفته پس از کشت جوانه خواهند زد و نهال های بذری پس از اینکه به طول 15 تا 30 سانتیمتر رسید، به گلدان ها یا زمین اصلی منتقل می شوند.
یکی دیگر از روش های تکثیر آنها، ریشه دار کردن قلمه های چوبی بالغ به طول 25 تا 30 سانتیمتر در خاک های شنی و مرطوب است. پس از رشد رویشی کافی و توسعه ریشه ها، می توان پس از 30 روز گیاهان جوان را منتقل نمود.
برگ ها، پوست و بذرهای نابالغ گیاه حاوی گلیکوزیدهای سیانوژنیک است. همچنین پالپ میوه ها نیز دارای پاسیفلورین بوده که در صورت استفاده بیش از حد، ایجاد حساسیت و خواب آلودگی می کند.