پاپیتال

دانستنیهای علمی

پاپيتال گياه پوششي و هميشه سبزي است كه داراي ساقه هاي دائمي چوبي و بالا رونده چسبنده ميباشد. زيستگاه اوليه آنها اروپا، آسيا و شمال آفريقا بوده است. اين گياه هميشه در بيشه ها، پرچينها و محلهاي سايه رشد كرده و براي پوشش ديوارها و فنسها ايده آل ميباشد.

خصوصیات - معرفی

این گیاه تا حدی سمی است و به شکل وحشی روی صخره ها ،در جنگل ها و روی دیوارها می روید . اغلب آن را به عنوان گیاه تزیینی می کارند و چند نوع پرورشی از آن وجود دارد. برگهای آن مصرف دارویی دارد که آن را با دست چیده و در مقابل آفتاب در جایی که هوا جریان دارد خشک می کنند.

انواع مختلف پاپيتال داراي برگهايي بزرگ يا كوچك با بريدگيهايي در حاشيه هستند كه پس از بلوغ تغيير شكل داده، فاقد لب، تيره رنگتر و ضخيمتر ميگردند ، هم چنين جوانه هاي گياه نيز سختتر ميشوند. رنگ برگها از سبز تيره تا سبزمايل به خاكستري و يا برگهاي ابلق «سبز و زرد» بسته به واريته گياه تغيير ميكند. به طور كلي نسبت به شرايط محيطي داراي قدرت سازگاري بالايي ميباشد و در حرارت بالا و پايين و روشنايي كم و زياد ميتواند رشد كند. آن دسته از پاپيتالها كه برگهاي ابلق دارند، نسبت به سرما و خسارات ناشي از باد متحمل تر ميباشند. انواع ضعيف پاپيتال را ميتوان در گلخانه و محيط هاي بسته پرورش داد

اين گياه پوششي تا هنگاميكه در كنار يك مانع عمودي قرار نگيرد بالا نميرود. اگر مانع عمودي يك درخت باشد بهتر است از بالاروي پاپيتال جلوگيري نمود و يا اينكه به صورت كنترل شده آن را هدايت كرد زيرا تجمع آن روي تنه درخت سبب خشك شدن درخت ميگردد.

رشد اين گياه در ابتدا كند ميباشد، در عين حال انواع ابلق آن نسبت به سبز رشد كمتري دارند. اوايل تا اواسط پاييز زمان گلدهي پاپيتال ميباشد. گلهاي آن به صورت نامشخص به رنگ سبز مايل به زرد و نيمه كروي با بويي مشابه بوي عسل ميباشند. اين گلها تا هنگاميكه گياه 10 ـ 5 ساله نشده است، ظاهر نميشوند. ميوه هاي آن سمي بوده و توسط پرندگان جابجا ميشوند.

انواع گونه هاي آن عبارتند از : 1ـ Hedera helix “Pedata” برگهاي اين گونه 5 لوبي، همانند پاي مرغ، به رنگ سبز ـ خاكستري متاليك با رگههاي سفيد ـ خاكستري ميباشد. اين گونه براي پوشش زمين مناسب نميباشد. ارتفاع آن به 4 متر (2 فوت) ميرسد. ويژگيها: محيط نيمه سايه و خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به سرما بسيار مقاوم است (تا 15ـ درجه سانتيگراد)

2ـ Hedera helix “Gracilis” اين گونه داراي برگهايي با لوبهاي نوك تيز به رنگ سبز تيره ميباشد كه در زمستان تا حدودي ارغواني ميشود. اين گونه براي پوشش زمين مناسب نميباشد . ارتفاع و ميزان گستردگي آن 5 متر (15 فوت) است. ويژگي ها: محيط نيمه سايه و خاك بازهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما نيز بسيار مقاوم است (تا 15 ـ درجه سانتيگراد) .

3ـ Hedera helix “Woener” برگهاي آن داراي لوبهاي ضخيم سبز خاكستري با رگه هاي كمرنگ بوده كه در زمستان ارغواني ميشوند. اين گونه براي ديوارهاي شمالي و شرقي بسيار مناسب است. ارتفاع آن به 4 متر (12 فوت) و ميزان گستردگي آن به 3 متر (10 فوت) ميرسد. ويژگيها: محيط نيمه سايه و خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما بسيار مقاوم است (15 ـ درجه سانتيگراد) .

4ـ Hedera helix“ Nigra” برگهاي اين گونه بسيار متراكم و كوچك و به رنگ سبز تيره هستند كه در زمستان ارغواني مايل به سياه ميشوند. اين گونه براي ديوارهـاي شـمالي كوتاه مناسـب است. ارتفـاع و ميزان گستـردگي آن به 2/1 متـر (4 فوت) ميرسد. ويژگيها : محيط نيمه سايه و خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما بسيار مقاوم است (تا 15 ـ درجه سانتيگراد).

5ـ Hedera helix “Atropurpurea” برگهاي آن بسيار متراكم ، 5 لوبي و به رنگ سبز تيره ميباشد كه در زمستان ارغواني ميشوند. اين گونه براي ديواره هاي سايه مناسب است. ارتفاع آن به 4 متر (12 فوت) و ميزان گستردگي آن به 5/2 متر (8 فوت) ميرسد. ويژگيها: محيط نيمه سايه و خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما بسيار مقاوم است (تا 15 ـ درجه سانتيگراد) .

6ـ Hedera helix “Adam” برگهاي آن متراكم و كوچك و به رنگ سبز روشن ميباشند كه حاشيه آنها كرم مايل به زرد است. در گلخانه به صورت مداوم رشد ميكند و اگر در فضاي باز كاشته شوند امكان دارد در زمستان آسيب ببيند كه خسارت آن جبران پذير است. ارتفاع آن به 2/1 متر (4 فوت) و ميزان گستردگي آن به يك متر (3 فوت) ميرسد. ويژگيها : نور پسند بود و آفتاب كامل و خاك بازهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما نيمه مقاوم است (تا صفر درجه سانتيگراد را تحمل ميكند).

7ـ Hedera helix “Eva” برگهاي آن كوچك سه لوبي به رنگ سبز مايل به خاكستري با حاشيه كرم ميباشد. در گلخانه به طور مداوم رشد ميكند. در صورتيكه در فضاي باز كاشته شود ممكن است در زمستان آسيب ببيند كه ضايعات آن جبران ناپذير است. اين گياه براي ديوارهاي گرم مناسب است. ارتفاع آن به 2/1 متر (4 فوت) و ميزان گستردگي آن به يك متر (3 فوت) ميرسد. ويژگيها : آفتاب كامل به همراه خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما مقاومت نسبي دارد و تا 5ـ سانتيگراد را تحمل ميكند.

8ـ Hedera helix “Anne Marie” برگهاي اين گونه در اندازه متوسط 6 لوبي به رنگ خاكستري مايل به سبز روشن با حاشيه كرم ميباشد. اين گياه اغلب در گلخانه و به عنوان گياه آپارتماني كشت ميشود و در فضاي باز در زمستان آسيب ميبيند كه ضايعات آن جبرانناپذير است از آن ميتوان در محيط هاي سرپوشيده استفاده كرد. اين گونه براي ديوارهاي گرم مناسب است. ارتفاع آن به 2/1 متر (4 فوت) و ميزان گستردگي آن به يك متر (3 فوت) ميرسد. ويژگيها : آفتاب كامل به همراه خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما مقاومت نسبي دارد و تا دماي 5ـ درجه سانتيگراد را تحمل ميكند.

9ـ Hedera helix “Galcier” برگهاي آن مثلثي به رنگ نقرهاي، سبز مايل به خاكستري با يك حاشيه سفيد باريك ميباشد. اين گونه براي پوشش زمين و ديـوارها مناسب است. ارتفـاع آن به 3 متر (10 فوت) و ميـزان گستردگي آن به 2 متر (6 فوت) ميرسد. ويژگيها: آفتاب كامل و خاك با زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما بسيار مقاوم است (تا 15 ـ درجه سانتيگراد) .

10- Hedera helix “Heise” برگهاي اين گونه كوچك به رنگ سبز خاكستري با رگه هاي كرم ميباشد. اين گونه جهت پوشش زمين و محوطه هاي سرپوشيده و بسته مناسب است. ارتفاع آن به 30 سانتيمتر (12 اينچ) و ميزان گستردگي آن به 60 سانتيمتر (24 اينچ) مي رسد. ويژگي ها : محيط نيمه سايه با خاك زهكشي خوب را ترجيح ميدهد و نسبت به كاهش دما مقاومت نسبي دارد و تا دماي 5 ـ درجه سانتيگراد را تحمل ميكند.

شرایط نگهداری پاپیتال

نور مورد نياز خیلی کم آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز 20 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاک باغچه همراه با کمی توربی یا خاک برگ

محل مناسب : محيطي نيمه سايه يا سايه بر روي ديوارهاي شمالي و شرقي مناسب است اما ديواره هاي جنوبي روشن «آفتابگير» براي اين گياه بسيار گرم است. انواع پاپيتال كه داراي برگ سبز هستند قادر به تحمل محيط هاي سايه شديد ميباشند، در حالي كه انواع ابلق آن طالب نور بيشتري هستند و در نور آفتاب رنگ زيباتري دارند

انواع مختلف خاكها را به شرط آن كه زهكش خوبي داشته باشند تحمل ميكنند اما در خاكهاي غني و آلي سريعتر ريشه دواني مينمايند. خاك با اسيديته بين 7 ـ 6 براي آنها مناسب است اما اغلب پاپيتالها در شرايط كمي قليايي نيز رشد ميكنند.

پاپيتال اگر به خوبي استقرار يافته باشد ميتواند شرايط كم باران و درجه حرارت بالا را براي مدتي تحمل كند اما اگر آبياري عميق صورت گيرد رشد گياه بهتر و انبوه تر خواهد بود. بهتر است فواصل آبياري طوري تنظيم شود كه خاك رطوبت متعادلي داشته باشد (يعني در فصل تابستان دور آبياري را كوتاه و در پاييز و زمستان زياد نماييد). بايد به اين نكته توجه داشت كه خشكي بيش از حد باعث كندي رشد و آبياري زياد سبب زردي برگها و ريزش آنها ميگردد.

اين گياه به هرس خاصي نياز ندارد اما در گياه جوان، شاخه ها و ساقه هايي را كه ضعيف به نظر ميرسند حذف مينمايند تا رويشهاي قويتري رشد كنند. پس از تثبيت گياه نيز هر از چندگاهي آن را سر شاخه زني نماييد تا رشد آن كنترل شود. اما هيچگاه حذف شاخه ها و ساقه ها را تا محل ساقه هاي مسن تر از 4 تا 5 سال انجام ندهيد زيرا ساقه هاي با اين سن، بسيار كند تجديد حيات مينمايند. در مورد انواع ابلق نيز به محض ظهور شاخه هاي سبز يك دست آنها را حذف نماييد چرا كه اين شاخه هاي سبز مقاوم تر هستند و اگر حذف نگردند، غالب شده و به تدريج شاخه ابلق در روي گياه ديده نميشود. در مناطقي كه احتمال نشستن گرد و غبار بر روي شاخه و برگ اين گياه وجود دارد نيز هر چند وقت يكبار گياه را سرشاخه زني نماييد.

اگر هدف شما از هرس، جوان نمودن يك گياه پير و نافرم است تمام شاخه ها و ساقه هاي گياه را در راستاي تكيه گاه به طور عمودي نگاه داريد و به كمك جاروي دستي آن را تميز نماييد و شاخه هاي اضافي را حذف نماييد . در طول مدت يك ماه يا در همين حدود شاخه هاي برهنه به وسيله برگهاي سبز و تازه پوشيده ميشوند.

به منظور ایجاد بونسایی بوسيله پاپيتال بايد انواعي را كه واجد برگهاي ريز هستند انتخاب نمود و بر روي اشكال از پيش انتخاب شده هدايت كرد و پس از مدتي گياه كاشته شده فرم يك درختچه را ميگيرد.

از گياه پاپيتال ميتوان به عنوان يك گياه پوششي استفاده كرد. گياهان پوششي اين حسن را دارند كه اولاً، زمين را ميپوشانند و در نتيجه زمين برهنه نمي ماند. دوماً ، از رويش علفهاي هرز جديد جلوگيري ميكند البته بايد توجه نمود كه گياهان پوششي نمي توانند از رشد گياهان هرز استقرار يافته جلوگيري نمايند.

پرورش گياه پاپيتال بر روي ساختمانهاي يك طبقه و ويلايي به شرط آن كه ديوارهاي آن از نوع تو خالي باشد و ضخامت ديوار كم نباشد منظره زيبايي را ايجاد ميكند اما اگر ضخامت ديوار كم باشد شاخ و برگ پاپيتال كه يك گياه هميشه سبز است و در چهار فصل سال بر روي گياه حضور دارند رطوبت را در يك بارندگي سخت در خود نگه ميدارد و به تدريج به گچ ديوار پس ميدهد و موجب مرطوب شدن ديوارها و ايجاد مشكل ميشود.

اگر ميخواهيم پاپيتال را روي ساختمانهاي بلند پرورش دهيم بهتر است در پاي ديوار آن را پخش نموده و هرس كنيم و از رها كردن گياه به حال خود به نحوي كه رشد نمايد و شاخ و برگ آن تا لب پشت بام گسترش يابد بپرهيزيم.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

پس از خشک شدن برگ ها رنگ تیره و طعم تلخ خود را حفظ می کنند. میوه و برگ های این گیاه محتوی تانن ها ،ساپونین ها،یک نوع گلوکوزید بنام هدرین ، اسید های آلی و ید هستند.این مواد روی فعالیت قلب و قابلیت نفوذ پذیری وریدها تاثیر گذاشته و در صورت مصرف ، به مقدار کم عروق را گشاد می کند.مصرف آن به مقدار زیاد منقبض کننده است و ضربان قلب را کند می کند .و موجب مسمومیت شدید می شود این گیاه فقط باید زیر نظر پزشک مصرف شود. جوشانده آن در تسکین ورم مجاری تنفسی موثر بوده ، سرفه را آرام می کند و به عنوان کمک درمانی در بیماری های ریوی به کار می روند.

این گیاه همچنین فعالیت کیسه صفرا و کبد را تحریک می کند . برگ های خرد شده تازه گیاه و جوشیده آن در کمپرس زخم هایی که به سختی خوب می شوند به کار می رود . همچنین برگ های خرد شده را برای از بین بردن پوست های مرده کف پا استفاده می کنند .این گیاه در عین حال می تواند باعث تحریک و آسیب پوست های حساس شود.

با توجه به موثر بودن عصاره گياه H.helix نسبت به گلوكانتيم بر روي عامل ليشمانيوز احشايي در in vitro و عوارض داروهاي سنتتيك، توصيه مي شود كه ساپونين هاي مختلف گياه جدا و ماده موثر در غلظت هاي مختلف آن تعيين گردد و پس از تاييد تاثير آن بر ليشمانيوز احشايي در حيوانات حساس آزمايشگاهي و نداشتن عوارض جانبي در درمان ليشمانيوز احشايي مورد استفاده قرار گيرد.

نحوه تکثیر پاپیتال

در تمامي فصول سال ميتوان نسبت به تكثير پاپيتال از طريق تهيه قلمه سبز اقدام نمود، اما بهترين زمان قلمه گيري از اواخر مرداد تا اواخر مهر ميباشد. قلمه هاي تهيه شده را بايد در مخلوط پيت و ماسه در مكان گرم و سايه قرار داد تا ريشه دهند (بين 4 تا 6 هفته) سپس آنها را جابجا نمود. بهترين زمان انتقال آنها به زمين اصلي از پاييز تا بهار است. عمليات هرس آنها را ميتوان در بهار و تابستان انجام داد.

پاپیتال را می توانید به آسانی از اواسط بهار تا اواخر تابستان تکثیر کنید. البته گیاهانی که در بهار تکثیر می شوند مقاوم تر هستند. با یک چاقوی تیز قلمه های ساقه ای و یا انتهایی را به طول ۱۰تا ۱۲ سانتیمتر، از ساقه های رونده جدا کنید و به روش کشت مستقیم قلمه درون گلدان ، آنها را در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر ، حاوی کمپوست بذر و قلمه بکارید. خاک را نسبتا مرطوب کنید و با کیسه پلاستیکی شفاف قلمه ها را بپوشانید . بعد از یک ماه ریشه دهی انجام می شود. شما می توانید کیسه پلاستیکی را برداشته و گلدان را در تور مناسب ، ولی دور از تابش مستقیم خورشید قرا دهید. قلمه ها در آب هم ریشه می دهند. پاپیتالها در هوای خنک هم رشد می کنند اما سعی کنید در طول تکثیر ، دمای محیط ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد باشد.

هشدار - عوارض جانبی

بهتر است از پرورش پاپيتال بر روي بناهاي قديمي با معماري زيبا و كنده كارييهاي ظريف پرهيز شود زيرا اين عمل نه تنها موجب ميشود زيبايي هنر معماري بكار رفته از ديدها پنهان بماند بلكه به كنده كاريهاي روي نما نيز صدمه ميزند.

هدرا عشقه بونسای پاپیتال

جینسنگ آمریکایی پولیشیاس فابیان مینگ آرالیا قدح مریم برزیلی