خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
در یونان باستان و در روم قدیم کاربرد داشته و یونانیان برای معطر کردن شراب از آن استفاده می کردند. در کتاب آشپزی رومیان این گیاه را به همراه پونه کوهی و انجدان رومی و گشنیز در بسیاری از دستورهای غذایی بکار می بردند. امروزه مصرف کمی در آشپزی دارد.
هر چند روغن پونه بسیار سمی است، اما مصرف این گیاه بصورت تازه و خشک متداول است. مهاجرین اولیه در آمریکا از پودر خشک شده آن برای دفع حشرات استفاده می کردند. در تاریخچه انجمن سلطنتی لندن خاطرنشان شده است که این انجمن استفاده از پونه را برای کشتن مار زنگی پیشنهاد دادهاست.
مصرف داروئی آن بیشتر برای خاصیت آرامبخشی و رفع سوءهاضمه و روان کننده عادت ماهانه، و گاهی برای تسریع سقط جنین بودهاست. همچنین کاهش نفخ معده را نیز، از خواص آن ذکر میکنند. دم کرده برگ و گل آن در دل درد و آنفلوآنزا مؤثر است.
پونه از خانواده نعناع است و ترکیب اصلی موجود در این گیاه، اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است.
به علاوه در اعضای این گیاه مقداری تانن، مواد رزینی و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین است.
گیاه پونه در فصل گرما می روید، اما سایه روشن را بهتر می تواند تحمل کند.
این گیاه در خاک های مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد می کند.
با گیاه پونه می توان یک دم کردهٔ گیاهی فوق العاده تهیه نمود. برای تهیهٔ یک فنجان دم کردهٔ این گیاه، یک قاشق غذاخوری سرخالی از برگ یا گل پونه تازه و یا یک قاشق چای خوری برگ پونه خشک شده را در چای صاف کن درون یک لیوان ریخته و یک فنجان آب در حال جوش را روی آن بریزید. اجازه دهید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد و رنگ چای در بیاید. اگر دوست داشتید می توانید آن را کمی شیرین کنید.
برگ ها و گل های پونه و همچنین ساقه های آن می توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از آنتی بیوتیک ها باشند. این گیاه همچنین بادشکن، معرق، مدر و محرک نیز می باشد.
از دم کرده این گیاه برای درمان سرماخوردگی، زکام، سردردها، مشکلات گوارشی، کم کردن تب خفیف، تسکین گلودرد و برای بهبود نفخ شکم، حالت تهوع، دردهای قاعدگی و بی خوابی استفاده می شود.
پونه را به عنوان تحریک کننده تولید صفرا نیز می شناسند.
تزریق عصاره پونه به موش های آزمایشگاهی نشان داد که این گیاه دارای خواص آرام بخشی خوبی است.
عصاره پونه دارای خاصیت تسکین دهنده درد نیز می باشد.
در محیط آزمایشگاه دیده شد که عصاره پونه در مقابل ویروس تب خال، ویروس آنفلوآنزا، بیماری نیوکاسل و ویروس های مختلف دیگر فعال است.
پونه برای مقابله با بیماری های مانند حالت تهوع و استفراغ، مشکلات و ناراحتی های گوارشی(به طوری که از ترش کردن معده جلوگیری می کند و برای هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفید است)، سرماخوردگی، آنفلوآنزا، آسم، سرفه و سیاه سرفه و گرفتگی بینی سودمند است.
با توجه به خواص ضدمیکروبی که در عصاره و اسانس پونه وجود دارد، می توان از این فراورده ها به عنوان جایگزین طبیعی برای آنتی بیوتیک ها استفاده کرد.
|