تره فرنگی وحشی

گیاه "تره فرنگی وحشی" یا "سیر فیلی" یک از گونه های چنس پیاز (Allium) و از خانواده ی سوسن سانان (Amaryllidaceae) می باشد. این گیاهان بومی نواحی از جنوب اروپا تا غرب آسیا هستند. اما در بسیاری از نواحی و کشورهای دیگر جهان نیز مورد کشت و کار قرار می گیرند.

این گیاه دارای سه کولتیوار متفاوت با نام های "تره فرنگی وحشی"، "سیر فیلی" و "کورات" است.

در کولتیوار تره فرنگی وحشی که به صورت خودرو رشد می کند، بالبی به پهنای سه سانتیمتر نیز تولید می کند که هر یک حدود 180 سانتیمتر نیز طول دارد و چتری با حدود 500 گل نیز به وجود می آورد. گل ها کوزه ای شکل و به رنگ های سفید، صورتی یا قرمز بوده و حدود 6 میلیمتر نیز عرض دارند. کیسه های گرده به رنگ زرد یا ارغوانی و دانه های گرده نیز به رنگ زرد مشاهده می شوند. این گل ها هرمافرودیت (هر دو جنس نر و ماده روی یک گل وجود دارد) بوده و گرده افشانی آنها توسط زنبورهای عسل صورت می گیرد.

این گیاه شرایط آفتابی و خاک های به خوبی آبیاری شده را ترجیح می دهد. همچنین آب و هوای خشک را می پسندد. در خاک های رسی موفقیت رشدی بهتری دارد.

در پی اچ های 5.2 تا 8.3 می تواند رشد کند.

این گیاه در پاییز رشد می کند و در تابستان از بین می رود. برگ های آن در فصل زمستان دارای حداکثر بوی مطبوع می باشند که می توان در این زمان آنها را برای مصارف خوردنی و پختنی برداشت نمود.

این گیاه به خوبی همراه با گیاهانی نظیر رز، هویج، چغندر و بابونه رشد می کند. اما نباید با گیاهان خانواده ی نیام داران کشت گردد. همچنین در کشت با یونجه رقابت کرده و هر یک اثر بدی در دیگری خواهند گذاشت.

کاربردها و خواص دارویی:

بالب های این گیاهان به صورت خام یا پخته شده به مصرف خوراکی می رسند. این بالب ها مزه ای قوی مشابه تره فرنگی و سیر دارند که پس از پخته شدن، طعم و بوی مطلوبی به غذا می دهند.

برگ های این گیاهان نیز به صورت خام یا پخته شده به مصرف می رسند. برگ ها نیز بوی مطبوع ملایم تا قوی مشابه بوی برگ سیر دارند. برای استفاده از برگ ها می توان آنها را از اواخر پاییز تا بهار جمع آوری کرد. 

گل های این گیاه نیز به صورت تازه و خام مورد استفاده قرار می گیرد. بو و طعم این گل ها همانند برگ ها است. اما در برخی موارد، گل های خشک شده دارای طعم مطلوب تری در غذاها خواهند بود.

خواص درمانی این گیاه مشابه خواص درمانی بسیاری دیگر از گیاهان جنس آلیوم می باشد.

این گیاه دارویی برای پیشگیری و درمان انواع مختلفی از بیماری ها استفاده می گردد. برای درمان بیماری های مختلف مربوط به قلب و خون استفاده می گردد، این بیماری ها شامل فشار خون بالا، کلسترول خون بالا، بیماری قلبی کرونر، حمله قلبی و سخت شدن شریان ها (تصلب شریان) استفاده می شود.

بعضی از افراد از این گیاه برای پیشگیری ازسرطان کولون، سرطان معده، سرطان سینه، سرطان پروستات و سرطان ریه استفاده می نمایند. همچنین از آن برای درمان سرطان پروستات و مثانه نیز استفاده می گردد. برای درمان پروستات بزرگ شده، دیابت، ورم مفاصل، آرتروز، رینیت آلرژیک (تب یونجه)، اسهال مسافران، فشار خون بالا در اواخر بارداری، سرماخوردگی، پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی و قارچی استفاده می شود.

سایر مصارف، شامل استفاده از آن برای درمان تب، سرفه، سردرد، شکم درد، احتقان سینوسی، نقرس، روماتیسم، هموروئید، آسم، برونشیت، تنگی نفس، فشار خون پایین، قند خون پایین، قند خون بالا و جای گزیدگی مار استفاده می شود.

همچنین برای مبارزه با استرس و خستگی و حفظ سلامت کبد نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بعضی از افراد از روغن بدست آمده از این گیاهان همانند روغن سیر، برای درمان عفونت های قارچی، زگیل ها و میخچه استفاده می نمایند. هرچند تحقیقات علمی نشان می دهد که سیر می تواند قادر به درمان عفونت های قارچی از قبیل پای ورزشکاران می باشد، اما کارایی روغن سیر بر روی زگیل ها و میخچه ثابت نشده است.