شیرین بیان روسی Russian licorice که به فارسی Glycyrrhiza glabra var. glandulifera نامیده میشود، گیاهی از خانواده بقولات، بومی جنوب روسیه می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: آب و هوای گرم و آفتابی خاک: زمین های شنی با لایه های ضخیم خاک و غنی از کلسیم
نام علمي
Glycyrrhiza glabra var. glandulifera
نام لاتين
Russian licorice
خصوصیات - معرفی
شیرین بیان یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است. بیش از چهارهزارسال پیش بومیان دره ها و دشت های بین النهرین، آسیای صغیر و جنوب آسیا ریشه شیرین بیان را به پیشگاه فرمانروایان خود به نشانه عرض عبودیت تقدیم می کردند.
از ریشه این گیاه به عنوان دارو در اکثر فارماکوپه ها یاد شده است. از مواد مؤثره این گیاه در صنایع داروسازی، نوشابه سازی، شیرینی سازی و دخانیات استفاده می شود.
شیرین بیان دارای واریته های متفاوتی است که یکی از این واریته ها، واریته شیرین بیان روسی است. این گیاه در جنوب روسیه گسترش زیادی دارد. پیکر رویشی آن کم و بیش چسبناک است. اندام های زیر زمینی فاقد ریشه رُست (استولون) است ولی ریشه های متعددی به ضخامت پنج سانتیمتر تولید می کند. پوست ریشه این گیاه فلس دار و قهوه ای رنگ است. شیرینی آن ملایم و کم و بیش تند مزه است.
مهمترین ماده مؤثره ریشه شیرین بیان، اسید گلیسیریزیک است. که مقدار آن در شیرین بیان روسی حدود 10 تا 14 درصد می باشد.
شرایط نگهداری شیرین بیان روسی
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
آب و هوای گرم و آفتابی
خاک مورد نياز
زمین های شنی با لایه های ضخیم خاک و غنی از کلسیم
|
از آنجا که منشأ این گیاه نواحی مدیترانه است، در طول رویش به هوای گرم و آفتاب کافی نیاز دارد. ریشه این گیاه در خاک های شنی با ضخامت زیاد، گسترش زیادی یافته و عملکرد آن نیز افزایش می یابد.
این گیاه نورپسند بوده و نور کافی سبب افزایش مواد مؤثره ریشه می شود. به آب و مواد و عناصر غذایی کافی نیز نیاز دارد. در مرحله گلدهی آب کافی باید در اختیار گیاه قرار گیرد.
محقان معتقدند برای کاشت این گیاه باید از زمین های شنی با لایه های ضخیم خاک و غنی از ترکیبات کلسیم استفاده کرد.
مواد و عناصر غذایی کافی، نقش عمده ای در افزایش عملکرد ریشه و مقدار مواد مؤثره آن دارد.
نحوه تکثیر شیرین بیان روسی
شیرین بیان روسی را می توان توسط بذر و یا از طریق رویشی تکثیر کرد. از آنجا که بذر این گیاه پوسته ضخیمی دارد و این پوسته، قوه رویشی آن را کاهش می دهد، قبل از کاشت باید خراش های مناسبی در سطح پوسته ایجاد کرد. تکثیر توسط بذر به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می گیرد.
تکثیر رویشی از طریق تقسیم ریشه انجام می گیرد. گیاهان سه تا چهارساله را باید از خاک خارج کرد. پس از تمیز کردن ریشه، قطعاتی به طول 15 تا 25 سانتیمتر از آن جدا و در عمق مناسب کشت می شوند. در هر هکتار زمین به 40 تا 70 هزار قلمه ریشه ای نیاز است.
امیدبیگی، ر. 1387. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. ا