Anthemis nobilis L Roman chamomile که به فارسی بابونه رومی نامیده میشود، گیاهی از خانواده کاسنی، بومی پرتغال، فرانسه و الجزایر می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: آب و هوای مدیترانه ای خاک: خاک های سبک یا نیمه سنگین و حاوی مقادیر زیادی ترکیبات هوموسی و رطوبت کافی
نام علمي
Anthemis nobilis L
نام لاتين
Roman chamomile
خصوصیات - معرفی
بابونه رومی گیاهی علفی و چندساله است. این گیاه مدیترانه ای است و منشأ آن پرتغال، فرانسه و الجزایر گزارش شده است. بابونه رومی به صورت خودرو مشاهده نشده و معمولاً کشت می شود.
از قسمت فوقانی ریزوم انشعاب های ریشه ای فراوانی خارج می شود. ساقه این گیاه ساده یا منشعب به طول 20 تا 40 سانتیمتر و کم و بیش کرکدار است. برگ ها به رنگ سبز روشن و در طول ساقه به طور متناوب قرار می گیرند. برگ ها دارای بریدگی های عمیق و کم و بیش نخی شکل می باشند. گل ها به رنگ سفید به قطر یک تا سه سانتیمتر و در نواحی فوقانی ساقه های اصلی و فرعی تشکیل می گردند. میوه فندقه و رنگ آن نقره ای تیره است.
گلدهی از اواخر بهار (خرداد) آغاز می شودو و تا اواخر تابستان (اواخر مرداد) ادامه می یابد. تمام قسمت های گل حاوی اسانس است که در حفره های خاصی ترشح و ذخیره می گردد.
گل های خشک دارای 0.6 تا 1.5 درصد و پیکر رویشی محتوی 0.2 تا .4 درصد اسانس است. اسانس گلها از کیفیت بسیار مطلوبی برخوردار است.
شرایط نگهداری بابونه رومی
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
آب و هوای مدیترانه ای
خاک مورد نياز
خاک های سبک یا نیمه سنگین و حاوی مقادیر زیادی ترکیبات هوموسی و رطوبت کافی
|
بابونه رومی گیاهی مدیترانه ای است. در طول رویش به درجه حرارت و نور کافی نیاز دارد. این گیاه در حضور نور کافی و دمای مناسب گل های زیبایی بوجود می آورد. بابونه رومی به سرما حساس نیست ولی چنانچه تحت تأثیر سرماهای شدید و طولانی قرار گیرد خشک می شود. اگر اواخر زمستان شرایط اقلیمی برای رویش گیاه مساعد باشد، گیاهان شروع به رشد کرده و شاخ و برگ های شدید بوجود می آورند. در این مرحله سرما برای گیاهان زیان آور است و ممکن است بر اثر سرمازدگی خشک شوند.
بابونه رومی به خاک خاصی نیاز ندارد. خاک های سبک یا نیمه سنگین که حاوی مقادیر زیادی مواد و ترکیبات هوموسی و رطوبت کافی باشد برای کشت این گیاه توصیه می شود. خاک های سنگین (رسی) و خاک های کاملاً سبک (شنی) برای کشت بابونه رومی مناسب نیست.
آب ایستایی برای این گیاه مناسب نیست و بر کمیت و کیفیت مواد مؤثره آن تأثیر منفی دارد.
این گیاه در طول رویش در سه مرحله احتیاج به آبیاری دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. این مراحل عبارتند از:
الف: اوایل رویش، هنگامی که ریشه گیاه در حال توسعه است.
ب: بین ماه های اردیبهشت – خرداد
ج: در مرحله ساقه دهی
آبیاری در موارد ذکر شده سبب افزایش عملکرد گل می شود. چنانچه بارندگی مناسب باشد و نیاز آبی گیاهان را مرتفع سازد نیازی به آبیاری نخواهد بود.
این گیاه به غرقابی بسیار حساس است. چنانچه پس از بارندگی گیاهان غرف=قاب شوند باید به خارج کردن آب از کرت ها اقدام نمود.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
بابونه رومی از مدت ها پیش به عنوان یک گیاه دارویی همواره مورد توجه مردم بوده است. از قرن پانزدهم این گیاه در مرکز اروپا به منظور استفاده در صنایع داروسازی و بهداشتی و آرایشی مورد توجه قرار گرفت. کشت بابونه رومی از قرن شانزدهم در کشور آلمان آغاز شد.
در اکثر فارماکوپه های معتبر از گل های بابونه رومی به عنوان دارو یاد شده است. از مواد مؤثره گل های این گیاه برای هضم غذا و مراقبت و نگهداری مو و پوست استفاده می شود. از دم کرده این گل ها به عنوان معرق و ماده ای که سبب تسکین دردهای شدید می شود، استفاده می گردد.
از اسانس بابونه رومی به مقیاس فراوانی در صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می شود. بابونه رومی در بعضی کشورها به عنوان گیاهی زینتی کشت می شود.
این گیاه در سطوح وسیعی در کشورهای بلژیک، هلند، انگلیس، فرانسه و ایتالیا کشت می شود.
مقابله به آفات بابونه رومی
آفت یا بیماری خاصی بر روی این گیاه مشاهده نشده است. در صورت رطوبت فراوان یا تراکم زیاد بوته ها گیاهان ممکن است مبتلا به سفیدک سطحی شوند.
نحوه تکثیر بابونه رومی
بابونه رومی به روش رویشی و از طریق تقسیم بوته تکثیر می شود. اوایل بهار گیاهان دو تا سه ساله سالم و عاری از هر گونه عامل بیماری زا قارچی یا باکتریایی را باید از خاک خارج و هر بوته را به 10 تا 15 قطعه تقسیم کرد. بطوریکه هر قطعه دارای دو تا سه ساقه به طول 2 تا 4 سانتیمتر باشد. سپس بوته ها را به صورت ردیفی در زمین مورد نظر کشت کرد. برای هر هکتار زمین به 70 تا 80 هزار بوته نیاز است. پس از کشت بلافاصله گیاهان را باید آبیاری کرد.
زمان مناسب برای تکثیر رویشی بابونه رومی اوایل بهار (فروردین – اردیبهشت) است. بوته ها در ردیف هایی به فاصله 50 تا 60 سانتیمتر باید کشت شوند. فاصله دو بوته از یکدیگر در طول ردیف 20 تا 25 سانتیمتر است.
امیدبیگی، ر. 1387. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. ا