گیلاس رودخانه هِربِرت

جنس Andidesma یکی از جنس های خانواده Phyllanthaceae بوده که اولین بار در سال 1753 توسط آقای لینه نامگذاری و تشریح شده است. گونه های مختلف این جنس بومی نواحی گرمسیر آفریقا، جنوب و شرق و جنوب شرق آسیا و استرالیا می باشند. بیشترین پراکنش گیاهان این جنس در جنوب شرقی آسیا وجود دارد.

"گیلاس رودخانه هِربِرت" با نام علمی Antidesma dallachyanum یکی از گونه های جنس Antidesma است که میوه های کوچکی به رنگ ارغوانی تیره و بسیار شبیه به میوه بیگنِی تولید می کند اما به نظر می رسد که میوه های گیاهان مورد بحث، کمی بزرگتر و خوش طعم تر از میوه بیگنِی باشند. این گونه گیاهی بومی شمال استرالیا بوده و به صورت خودرو در جنگل های بارانی نزدیک رودخانه ها و دریاچه ها می روید. 

آنتیدزما درختچه یا درختانی در اندازه های متوسط هستند که دارای برگ هایی به شکل تخم مرغی تا نیزه ای – بیضوی، به رنگ سبز پررنگ در سطح رویی و سبز کمرنگ در سطح زیرین، چرمی، همیشه سبز با 5 تا 15 سانتیمتر طول و 7 سانتیمتر عرض می باشد.

گل ها دارای عطری قوی و ناخوشایند هستند. گل های نر کرکدار و به صورت منظم روی شاخه های کوچک و در کنار برگ ها و گل های ماده به رنگ مایل به سبز روی خوشه های طویل تشکیل می شود که این گل های ماده، میوه ها را تشکیل می دهد. 

میوه های این گیاهان کروی، به عرض بیش از دو سانتیمتر، به صورت منفرد یا دوتایی در شاخه های بارده تشکیل می شوند. این میوه ها در زمان نابالغی به رنگ سفید بوده که به مرور به رنگ قرمز و نهایتاً به رنگ ارغوانی تیره تبدیل می شوند. میوه های نارس، ترش و گس هستند. 

این درختان مختص نواحی گرمسیری هستند و در جاوه، می توانند از سطح دریا تا ارتفاعات 1200 متری بالاتر از سطح دریا نیز مشاهده شوند. 

فاصله کشت این درختان از یکدیگر حدود 12 تا 14 متر است. و برای ایجاد گرده افشانی مناسب، به ازای هر درخت نر باید 10 تا 12 درخت ماده کشت شود. 

درختان کوچک را باید در مقابل وزش بادها محافظت نمود. 

در اندونزی، گلدهی در ماه های سپتامبر و اکتبر و بلوغ میوه ها در ماه های فوریه و مارچ صورت می گیرد. فصل میوه دهی در شمال ویتنام طی ماه های جولای تا سپتامبر می باشد. در فلوریداف گلدهی و میوه دهی در طی دوره وسیعی از اواخر تابستان تا سراسر پاییز و زمستان صورت می گیرد زیرا برخی از درختان دیرتر از درختان دیگر به گلدهی خواهند رسید. 

ارزش غذایی:

میوه های این گیاه دارای ارزش خوراکی بوده و هر 100 گرم از میوه های این گیاه حاوی 91.11 تا 94.80 گرم رطوبت، 0.75 گرم پروتئین، 0.57 تا 0.78 گرم خاکستر، 0.12 میلیگرم کلسیم، 0.04 میلیگرم فسفر، 0.001 میلیگرم آهن، 0.031 میلیگرم تیامین، 0.072 میلیگرم ریبوفلاوین و 0.53 میلیگرم نیاسین است.