چوپا چوپا

"چوپا چوپا" درخت میوه ای بزرگ و نیمه خزاندار بوده که بومی جنگل های بارانی آمازون در برزیل، کلمبیا، اکوادور و پرو می باشد. این گیاه دارای واریته های مختلفی است که میوه های هر واریته در طعم و مزه کمی متفاوت هستند. به عنوان مثال میوه هایی که در فلوریدا تولید می شوند دارای کیفیتی بیشتر از حد معمول هستند. و یا در شمال پِرو، گونه ای گزارش شده که دارای میوه هایی با فیبر کمتر و طعم و مزه ای بسیار عالی می باشد.

چاپو چاپو درختی سریع الرشد و با رشد مستقیم است. که در نواحی جنگلی دارای 40 تا 45 متر ارتفاع و در صورت کشت در مزارع و باغ های خانگی دارای حدود 12 متر ارتفاع می باشد. از شاخه های این گیاه گاهی به عنوان دیوار و حایل استفاده می شود زیرا دارای شاخه های بسیار محکمی است. این شاخه ها دارای مقدار زیادی شیرابه ی زرد رنگ و چسبناک می باشند.

برگ های چاپو چاپو نیمه خزاندار، متناوب، و با دمبرگ طویل هستند. برگ ها در انتهای شاخه های بصورت تجمعی و زرت تشکیل می شوند. این برگ ها قلبی شکل، و دارای 15 تا 30 سانتیمتر طول و تقریباً دارای همین مقدار نیز پهنا می باشند. 

گل ها به رنگ سفید مایل به زرد یا قرمز بسیار کم رنگ بوده و روی ساقه های کوتاه قرار دارند. هر گل دارای 5 گلبرگ و 5 پرچم و مادگی کاملا مشخص است و حدود 2.5 سانتیمتر نیز پهنا دارند.

گرده افشانی گل های این گیاه توسط پرندگان کوچک و زنبورهای عسل یا بی عسل انجام می شود. در زمان بعد از ظهر، تعدادی از درختان خودسازگار می شوند و خودگرده افشانی انجام می دهند.

میوه بصورت کروی، تخم مرغی و یا بیضوی شکل است. این میوه ها دارای دو برآمدگی مشخص در ابتدا و انتها و دارای 2 تا 5 لُب می باشند. میوه مخملی، چرمی، دارای کاسه گل بسیار پایا، با 10 تا 14.5 سانتیمتر طول و حدود 8 سانتیمتر عرض می باشد. وزن هر میوه ممکن است به 800 گرم نیز برسد. پوست میوه، ضخیم، چرمی، به رنگ قهوه ای مایل به سبز و کرک دار است. گوشت میوه به رنگ زرد مایل به نارنجی، نرم، آبدار، شیرین و دارای طعمی مطبوع است که 2 تا 5 بذر را در خود محصور کرده است. بذرها حدود 4 سانتیمتر طول و 2.5 سانتیمتر عرض دارند.

در برزیل، درختان طی ماه های آگست تا نوامبر تولید گل می کنند و میوه ها در ماه های فوریه تا مه می رسند. در فلوریدا، گلدهی در اواسط زمستان صورت می گیرد و میوه ها در نوامبر می رسند. 

میوه ها ممکن است تا زمان فاسد شدنشان روی درخت باقی بمانند. این میوه ها باید با یک چاقوی تیز و دسته بلند برداشت شوند. کم رنگ شدن کناره های کاسه ی گل یکی از نشانه های زمان برداشت میوه های این گیاه است.

چوپا چوپا مخصوص نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری است. در اکوادور، از سطح دریا تا ارتفاع 1200 تا 2000 متر بالاتر از سطح دریا نیز رشد می کند. در فلوریدا، درختان جوان نیاز به محافظت در برابر سرمای زمستان دارند. 

برای حصول بهترین عملکرد، این درخت به آفتاب کامل و رطوبت زیاد نیاز دارد. همچنین به خوبی در خاک های مرطوب و عمیق رشد می کند اما نسبت به غرقابی خاک بسیار حساس بوده و ممکن است از بین برود. به نظر می رسد که چوپا چوپا نسبت به خشکی مقاوم باشد. در واحل جنوب فلوریدا روی خاک های سنگ آهک دانه ای که غنی از مواد غذایی در خاک سطحی باشند نیز رشد می کند.

میوه های این گیاه را می توان بصورت خام و پس از برداشت بلافاصله خورد. میوه هایی که کمترین میزان فیبر را در گوشت خود دارند می توانند برای تهیه آب میوه و یا مصارف دیگر مورد استفاده قرار گیرند.

هر 100 گرم از بخش خوراکی میوه های چوپا چوپا دارای حدود 85.3 گرم آب، 0.129 گرم پروتئین، 0.10 گرم چربی، 0.5 گرم فیبر، 0.38 گرم خاکستر، 18.4 میلیگرم کلسیم، 28.5 میلیگرم فسفر، 0.44 میلیگرم آهن، 1.056 میلیگرم کاروتن، 0.031 میلیگرم تیامین، 0.023 میلیگرم ریبوفلاوین، 0.33 میلیگرم نیاسین و 9.7 میلیگرم اسکوربیک اسید می باشد.

چوپا چوپا نسبت به حمله ی آفات و بیماری ها بسیار مستعد است. بطوری که تعدادی از حشرات و پروانه های میوه خوار به آن حمله می کنند. در بخش هایی از جنوب آمریکا، این حشرات به وسیله ی لاروهاشان به این درخت حمله می کنند. در فلوریدا گونه هایی از پروانه های سفید مانند Aleurodicus disperus و سوسک Phyllophaga bruneri به شاخ و برگ این درخت حمله می کنند.

تکثیر این درخت از طریق کشت بذر صورت می گیرد. اما در انواع بسیاری از این گونه های درختی از تکثیر رویشی مانند پیوند و قلمه شاخه های جانبی برای تکثیر استفاده می شود. ولی استفاده از پیوند جوانه امکان پذیر نمی باشد.