خرفه

دانستنیهای علمی

امروزه تقریبا 40 رقم از این گیاه کشت می شود.

برگهای آن در برخی مناطق به عنوان سبزی مصرف می شود و مزه برگهای آن ترش و کمی شور است.

خرفه بیش از هر سبزی برگی دیگری امگا-3( به خصوص آلفا لینولئیک اسید) دارد. مطالعات نشان داده اند که خرفه mg/g 01/0 eicosapentaenoic acid (EPA)دارد. این مقدار بسیار زیادی از این ماده برای یک سبزی برگی است. EPA یک امگا-3 است که در ماهی، برخی گیاهان و بذر کتان یافت می شود.

این گیاه دارای پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین A، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B6، فولات یا ویتامین B9، ویتامین C، ویتامین E، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی است.

خصوصیات - معرفی

شاخه ها به صورت شعاعی قرار می گیرند. برگها بدون دمبرگ، گرد، صاف، آبدار و براق هستند. آرایش برگها به صورت متقابل است. گلهای زرد رنگ آن تنها در نور آفتاب و در مرکز برگها بوجود می آید. بذرها قرمز-قهوه ای، گرد و کوچک هستند. خرفه بذر زیادی تولید می کند. یک گیاه می تواند تا 240 هزار بذر تولید کند. بذرهای می توانند تا 40 سال قدرت نامیه خود را حفظ کنند. جوانه زنی بذرها پس از آبیاری و یا بارندگی صورت می گیرد. تعداد زیادی از بذرهایی که جوانه می زنند از بین می روند ولی بذرهای جوانه زده به سرعت رشد می کنند و طی چند هفته می توانند گل تولید کنند. ساقه این گیاه تا چندین روز پس از چیده شدن می تواند شادابی خود را حفظ کند.

شرایط نگهداری خرفه

نور مورد نياز خیلی زیاد آبياري و رطوبت کمی خشک دماي مورد نياز 25 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز دامنه وسیعی از خاکها با زهکش مناسب

نور کامل آفتاب نیاز دارد. به خشکی مقاوم بوده و نیاز آبی آن کم است. به خاکهایی با زهکش مناسب نیاز دارد. این گیاه آفت و یا بیماری خاصی ندارد.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

خرفه دارای رنگدانه های betalain alkaloidو yellow betaxanthins است که در مطالعات آزمایشگاهی نشان داده شده است که خاصیت آنتی اکسیدانتی دارند.

برگهای این گیاه برای درمان نیش حشرات، مارگزیدگی، سوختگی ها، زخمها، درد ناشی از نیش زنبور، اسهال خونی، اسهال، هموروئید، خونریزی پس از زایمان و خونریزی روده ای استفاده می می شود.

هم مطالعات تاریخی و هم مطالعات بیوشیمیایی نشان می دهد که این گیاه می تواند رادیکالهای آزاد را از بین ببرد و در نتیجه آنتی اکسیدانت محسوب می شود. علاوه بر این می تواند پراکسیداسیون چربی ها، دهیدروژنه شدن لاکتات و در نتیجه تنشهای اکسیداتیو را کاهش دهد.

نشان داده شده است که عصاره خرفه می تواند آماسهای ناشی ازhypoxia( عدم توانایی برخی از اندامهای بدن در دریافت اکسیژن) را کاهش دهد.

در 24 مطالعه نشان داده شده است که این گیاه می تواند میزان گلیکولیز ومقدار آدنوزین تری فسفات را افزایش دهد و باعث افزایش اریتروپروتئین درون زا شود.

در مطالعاتی که بر روی موشها صورت گرفت اثر محافظتی عصاره اتانولی این گیاه بر روی سلولهای عصبی و بهبود عملکرد رفتاری و اضطراب مشاهده شد.

مطالعات بالینی اثر خرفه را بر روی باز شدن مجاری هوا در ریه ها نشان می دهند. در این مطالعات نشان داده شده است که مصرف خوراکی عصاره خرفه اثری بهتر از theophylline( داروی مورد استفاده در آسم) داشت.

در تعداد کمی از مطالعات نشان داده شده است که مصرف خرفه به مدت 8 هفته میزان انسولین و تری گلیسیرید خون و همچنین عملکرد کبد را بهبود می بخشد.

پیشنهاد شده است که این گیاه برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحم، آسم، دیابت نوع دو و بیماری پوستی گل سنگ مفید است ولی مطالعات در این زمینه کم بوده و به بررسی های بیشتری نیاز است.

خرفه منع مصرف، عوارض جانبی مشخص و تداخل دارویی با هیچ دارویی ندارد. البته تاثیر آن در دوران بارداری و شیردهی هنوز مشخص نیست و به مطالعات بیشتری نیاز دارد.

مقابله به آفات خرفه

این گیاه آفت و یا بیماری خاصی ندارد. در بعضی مواقع شته ها می توانند مشکل ساز باشند. در خاکهایی با زهکش نامناسب پوسیدگی طوقه رخ می دهد.

سایر اطلاعات

نکته مهم درباره این گیاه این است که نباید با فرفیون که در نزدیکی آن رشد می کند اشتباه گرفته شود. ساقه های دارای مایعی شیری رنگ هستند.

پورتولاکا پیلوسا / گل ناز پرزدار گل ناز آفتابی

پورتولاکا پیلوسا / گل ناز پرزدار ناز پشته ای