نعناع ارغوانی

دانستنیهای علمی

نعنای ارغوانی در قرن 8 و 9 میلادی وارد ژاپن شد. در ابتدا به عنوان یک گیاه زینتی وارد کشورهای غربی شد و سپس در سطح وسیعی از ایالات متحده آمریکا پراکنده شد تا آنجاییکه امروزه به عنوان علف هرز هم شناخته می شود. گاهی به این گیاه علف مار زنگی نیز می گویند که به دلیل صدایی است که ساقه های خشک شده آن در هنگام خرد شدن زیر پا ایجاد می کند.

خصوصیات - معرفی

گیاهی یکساله بوده که ارتفاع بوته آن به 1 تا 3 متر می رسد. فصل گلدهی آن از شهریور تا آبان ماه است. گلهای آن سفید بوده که در گل آذین های سنبله قرار دارند. برگهای این گیاه چروکیده، دندانه دار و بیضی تا کمی گرد است. برگهای این گیاه معطر است.

Perilla frutescens (L.) Britt. از خانواده نعنائیان بوده و دارای دو واریته است: 1) واریته crispa که برگهای معطر داشته و 2) واریته frutescens . رنگ قرمز برگهای این گیاه به دلیل آنتوسیانیهای موجود در آن است. این رنگدانه ها در دو سمت برگ، ساقه و همچنین جوانه گل وجود دارد. بذرهای این گیاه از دانه های کنجد هم کوچکتر است و وزن 1000 دانه آن 1.5 گرم است. روغن دانه این گیاه دارای 38-45% لیپید است. روغن نعنای ارغوانی یکی از ترکیبات گیاهی است که بالاترین میزان امگا-3 را دارد( 54-64%). میزان لینولئیک اسید و امگا-6 نیز تنها 14% است. نسبت غیرمعمول امگا-3 به امگا-6 در این گیاه سبب می شود جایگزین مناسبی نسبت به سایر روغنهای گیاهی باشد.

شرایط نگهداری نعناع ارغوانی

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی مرطوب دماي مورد نياز 10-21 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز هوموسی و نرم

این گیاه به نور کامل آفتاب نیاز دارد ولی در محیط نیمه سایه هم رشد می کند. بهترین رشد را در خاکهای هوموسی، مرطوب و نرم دارد. این گیاه مقاومت بالایی به گرما و خشکی دارد. چیدن نوک ساقه های آن سبب می شود رشد مترکم و انبوهی داشته باشد.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

برگهای این گیاه به خصوص در چین و ژاپن مصرف خوراکی دارد. روغن بدست آمده از آن در آشپزی کره ای و همچنان در صنایع کاربرد دارد. بیش از 2000 سال است که در طب سنتی چین از این گیاه به عنوان گیاهی دارویی استفاده می شود. روغن این گیاه در گذشته به عنوان سوخت چراغ استفاده می شد. امروزه نیز جایگزین مناسبی برای روغن کتان است. تنوع رنگی برگهای نعنای ارغوانی و ظاهر برگهای آن باعث می شود که به عنوان یک گیاه زینتی نیز کاربرد داشته باشد.

نعنای ارغوانی برای درمان آسم کاربرد دارد. علاوه بر این، برای درمان حالت تهوع، گرمازدگی، تعریق زیاد و کاهش اسپاسم عضلات استفاده می شود. در صنعت از روغن این گیاه برای تهیه جلادهنده ها، رنگها و جوهرها استفاده می شود.

در طب سنتی چین از این گیاه به عنوان پادزهر استفاده می شد. به دلیل آنتوسیانین موجود در این گیاه، نعنای ارغوانی آنتی اکسیدانت، ضد التهاب، ضد افسردگی، اشتهاآور و جلوگیری کننده از تشکیل تومور است.

رزمارینیک اسید موجود در نعنای ارغوانی ضد التهاب بوده و در نتیجه می تواند در کاهش علائم حساسیتها و آلرژی ها موثر باشد. در مطالعه ای که بر روی حیوانات صورت گرفت ثابت شد که نعنای ارغوانی علائمی مانند آب ریزش بینی و چشم را کاهش می دهد. در مقاله ای که در سال 2012به چاپ رسید بیان شد که به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانتی موجود در نعنای ارغوانی مانند perillyl ، این گیاه می تواند از سرطان پوست در حیوانات آزمایش شده جلوگیری کند. دانشگاه مریلند آمریکا روغن این گیاه را هم ردیف روغن خرفه، سویا و کدو تنبل از نظر میزان بالای امگا-3 قرار داد. این ترکیب برای بیماری های خود ایمنی مانند رماتیسم، سل پوستی و آسم مفید است. در مطالعه ای که در سال 2007 صورت گرفت نشان داده شد که مصرف روغن این گیاه می تواند در درمان آسم بسیار موثر باشد. در مطالعه دیگری که بر روی حیوانات صورت گرفت نشان داده شد که مصرف این گیاه می تواند از انقباض مجاری تنفسی جلوگیری کرده و در نتیجه به درمان آسم کمک کند. مطالعه ای در سال 2011 بیان داشت که استنشاق رایحه نعنای ارغوانی باعث کاهش استرس و افسردگی می شود.

مقابله به آفات نعناع ارغوانی

این گیاه آفات و بیماری های خاصی ندارد.

نحوه تکثیر نعناع ارغوانی

این گیاه را می توان با کشت بذر در شاسی و انتقال گیاهان جوان بعد از سرمای بهاره تکثیر کرد. روش راحتتر برای تکثیر این گیاه استفاده از قلمه آن است.

هشدار - عوارض جانبی

مصرف خوراکی این گیاه عوارض جانبی خاصی به همراه ندارد ولی تماس مستقیم برگ آن با پوست می تواند در برخی افراد باعث ایجاد حساسیت و خارش شود. در مورد استفاده از این گیاه در دوران بارداری و شیردهی اطلاعات کافی وجود ندارد و به همین دلیل باید در این دوران با احتیاط از این گیاه استفاده نمود. درباره تداخل دارویی نعنای ارغوانی نیز مطالعات کمی صورت گرفته است.

پلکترانتوس فورستری نعناع چمنی پلکترانتوس کولیوآیدز گلدر