Carissa macrocarpa Natal Plum که به فارسی کاریسا ماکروکارپا نامیده میشود، گیاهی از خانواده خرزهره، بومی آمریکای جنوبی می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: کمی مرطوب دمای محیط: نواحی نیمه گرمسیری تا گرمسیری خاک: رشد در گستره وسیعی از خاک ها
نام علمي
Carissa macrocarpa
خصوصیات - معرفی
گیاه "کاریسا ماکروکارپا" یا "آلوی ناتال" درختچه ای با شاخه های قوی، گسترده و چوبی و حاوی صمغ می باشد. این درختچه ها می توانند تا حدود 405 تا 505 متر طول و همین مقدار نیز پهنا و گستردگی داشته باشند. شاخه ها دارای خارهای قوی و محکم و دو چنگالی به طول حدود 5 سانتیمتر هستند. برگ ها همیشه سبز، با آرایش متقابل، پهن و تخم مرغی شکل، به طول 2.5 تا 5 سانتیمتر، به رنگ سبز تیره، براق و چرمی می باشند. گل ها لوله ای، به طول 5 سانتیمتر، دارای پنج لوب، سفید رنگ و معطر هستند. این گل ها یا به صورت منفرد و یا به صورت خوشه چه هایی در انتهای شاخه ها و در تمام طول سال ظاهر می شوند. برخی از گیاهانی که نر هستند، گل هایی بزرگتر از حالت طبیعی و بساک ها و پرچم های بزرگتر از خامه تولید می کنند. گل های ماده نیز پرچم هایی هم اندازه با خامه تولید می کنند ولی بساک هایشان کوچکتر و فاقد دانه گرده می باشد. میوه های این گیاهان گرد، تخم مرغی شکل یا پهن، به طول 6.25 سانتیمتر و پهنای 4 سانتیمتر می باشند. این میوه ها زمانی که نارس هستند، سرشار از شیرابه بوده و به رنگ سبز دیده می شوند. ولی میوه های رسیده دارای پوستی صاف و نازک، به رنگ قرمز روشن یا سرخ تیره دیده می شوند. گوشت این میوه ها بسیار آبدار، مشابه رنگ و مزه ی توت فرنگی و دارای شیرابه ای شیری رنگ است. در مرکز هر میوه حدود 6 تا 16 بذر کوچک، نازک، پهن و قهوه ای رنگ وجود دارد که در صورت خوردن دارای طعمی نامطبوع می باشند.
گرده افشانی گل های این گیاهان در نواحی بومی معمولاً توسط زنبورهای عسل یا دیگر حشرات و پرندگان صورت می گیرد. در صورت گرده افشانی نامناسب ممکن است درجات مختلفی از باردهی و میوه دهی در این گیاهان مشاهده شود. برخی از نهال های بذری این گونه ها، عملکرد و میوه دهی متوسطی دارند. اما برخی نیز به دلیل خودناسازگاری ممکن است هیچ محصولی تولید نکنند. بهترین میزان محصول در صورت دگرگرده افشانی مصنوعی با دست در این گیاهان مشاهده شده است.
شرایط نگهداری کاریسا ماکروکارپا
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
کمی مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی نیمه گرمسیری تا گرمسیری
خاک مورد نياز
رشد در گستره وسیعی از خاک ها
|
جنس کاریسا عمدتاً در نواحی نیمه گرمسیری و نزدیک به گرمسیری مشاهده می شود.
این گیاه به حدود 1000 میلیمتر بارندگی در سال نیاز دارد. همچنین نسبت به خشکی نیز مقاوم است و در نواحی بارانی حتی در طول تابستان نیز به آبیاری زیادی نیاز نخواهد داشت.
در ارتفاعات حدود 1000 متر بالاتر از سطح دریا نیز مشاهده می شود. احتمالاً این گیاهان می توانند در ارتفاعات 1500 متر بالاتر از سطح دریا نیز برویند.
نسبت به سرما تا حدود دمای -5 درجه سانتیگراد مقاوم هستند اما در این شرایط باید گیاهان جوان را از سرما محافظت نمود. دمای بالای هوا را نیز تا حدود 32 درجه سانتیگراد در شرایط سایبان می توانند تحمل کنند.
از نظر نیاز نوری، بهترین رشد را در شرایط نور کامل آفتاب خواهند داشت.
در گستره ی وسیعی از خاک ها اعم از خاک های آهمی، سنگین رسی و یا سبک و شنی به شرط دارای بودن رطوبت کافی می توانند رشد کنند. املاح و نمک های موجود در خاک را نیز تا حدود 5000 پی پی ام قادر به تحمل می باشند.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
میوه های کاملا رسیده و به رنگ قرمز تیره، ارزش تازه خوری دارند. پس از خارج کردن بذرها، از این میوه ها در سالاد یا به عنوان تزیین روی کیک یا بستنی نیز استفاده می شود. همچنین می توان این میوه ها را پخت و از آن سس تهیه نمود. پختن یا جوشاندن میوه ها سبب می شود که شیرابه ی موجود در آن خارج شده و به دیگ بچسبد. اما به راحتی با شستن برطرف می شود.
ارزش غذایی:
آنالیز میوه های این گیاهان در فیلیپین مشخص کرد که میوه های آنها حاوی 270 lb کالری، 78.45 درصد آب، 0.56 درصد پروتئین، 1.03 درصد روغن، 12 درصد شکر، 0.91 درصد فیبر و 0.43 درصد خاکستر است. همچنین هر صد گرم از میوه های تازه ی این گیاه حاوی حدود 10 میلیگرم اسیداسکوربیک می باشد.
نحوه تکثیر کاریسا ماکروکارپا
برای تکثیر این گیاهان می توان بذرهای آنها را کشت نمود. این بذرها حدود دو هفته پس از کشت جوانه خواهند زد اما نهال های بذری حاصل، در ابتدای رشد، بسیار به کندی رشد می کنند. بنابراین استفاده از تکثیر رویشی برای این گیاهان ارجحیت دارد. این گونه های گیاهی را می توان به راحتی با استفاده از روش خوابانیدن هوایی یا سایر روش های خوابانیدن تکثیر نمود. بسیار به ندرت نیز از قلمه های ریشه استفاده می شود. همچنین پیوند این گیاهان روی نهال های بذری گیاه کاراندا می تواند محصول نسبتاً خوبی تولید کند.