کاراندا

گیاه "کاراندا" درختچه ای با رشد انبوه، شاخه های پراکنده و چوبی است که می تواند تا حدود 3 تا 5 متر نیز طول داشته باشد. در برخی موارد به صورت درختی بالارونده دیده می شود که دارای مقدار زیادی شیرابه ی سفید رنگ است. شاخه ها متعدد و پراکنده بوده و به صورت انبوه تشکیل می شوند که خارهای تیز، ساده یا چنکال مانندی به طول بیش از 5 سانتیمتر دارند. این خارها در حاشیه ی برگ ها تشکیل می شوند. برگ ها همیشه سبز، با آرایش متقابل، تخم مرغی شکل یا بیضوی، به طول 2.5 تا 7.5 سانتیمتر، به رنگ سبز تیره، چرمی و براق در سطح رویی، به رنگ بسز روشن تر و کمرنگ در سطح زیرین می باشند. گل ها معطر، لوله ای، دارای پنج لوب کرکدار که به صورت پیچ خورده می باشند. این گل ها به رنگ سفید، یا در برخی موارد به رنگ صورتی کمرنگ بوده که به صورت خوشه هایی 2 تا 12 تایی در انتهای شاخه ها ظاهر می شوند. میوه ها در خوشه های 3 تا 12 تایی دیده می شوند. این میوه ها کشیده، تخم مرغی – پهن یا گرد و کروی، به طول 1.25 تا 2.5 سانتیمتر بوده که استحکام نسبتاً خوبی دارند. پوست میوه ها به رنگ قرمز مایل به ارغوانی است که در زمان رسیدن کامل به رنگ ارغوانی تیره یا نزدیک به سیاه، صاف و براق دیده می شود. میوه ها دارای اسید زیاد تا قند نسبتاً مناسب هستند. اغلب تلخ، آبدار، با آب میوه ای به رنگ قرمز یا صورتی هستند که سمغی نیز از خود ترشح می کنند. در هر میوه حدود 2 تا 8 بذر کوچک، پهن و قهوه ای رنگ وجود دارد. در هنگام چیدن میوه ها، کاسه ی گل پنج قسمتی روی گیاه باقی می ماند و در نتیجه از همان قسمت صمغی ترشح می شود.  

حدود دو واریته مجزا از این گونه وجود دارد. واریته ی C. carandas var. amara با میوه های تخم مرغی شکل، به رنگ ارغوانی تیره، با گوشتی به رنگ قرمز و مزه ای اسیدی است. واریته ی دوم C. carandas var. dulcis است که دارای میوه هایی گرد، به رنگ خرمایی، با گوشتی به رنگ صورتی و مزه ای شیرین تا نیمه اسیدی است.

کاراندا یکی از گیاهان مقاوم به سرما است که مقاومت به سرمای آن از کاریسا (carissa) نیز بیشتر است. این گیاه می تواند از سطح دریا تا ارتفاعات 600 متر بالاتر از سطح دریا در فیلیپین، و ارتفاعات حدود 1800 متر بالاتر از سطح دریا در هیمالیا رشد کند. 

از نظر نیاز نوری به نور متوسط تا کامل آفتاب نیاز دارد. 

این گیاه در فلوریدا به خوبی در خاک های شنی یا آهکی رشد می کند. در هندوستان می تواند در فقیرترین و صخره ای ترین خاک ها رشد کند. همچنین در خاک های خشک، شنی یا سنگلاخی نیز پرورش می یابد. ولی بهترین میوه دهی و عملکرد را در خاک های عمیق، حاصلخیز و به خوبی آبیاری شده دارد. اگر آبیاری خاک بیش از اندازه صورت گیرد و خاک بسیار مرطوب باشد، رشد رویشی گیاه تقویت شده و تولید میوه کاهش می یابد. 

کاراندا ممکن است در تمام طول سال گل و میوه تولید نماید. به منظور استفاده از میوه های نارس، برداشت میوه ها در اواسط ماه می تا اواسط ماه جولای انجام می شود. فصل برداشت میوه های رسیده از آگست تا سپتامبر می باشد. 

میوه های رسیده و تازه برداشت شده را قبل از چروکیده شدن می توان به مدت 3 یا 4 روز در دمای اتاق نگهداری کرد.

کاربردها و خواص درمانی:

میوه های این گیاه به صورت نارس یا رسیده ارزش خوراکی داشته و به صورت تازه خوری یا تهیه ی آب میوه و غیره به مصرف می رسند. میوه هایی که صمغ ترشح می کنند در صورت پخته شدن، آب میوه ای به رنگ قرمز تیره ایجاد می کنند که از آنها در تهیه ی نوشیدنی های خنک استفاده می شود. همچنین در برخی کشورهای آسیایی از جمله هندوستان از میوه های این گیاه در تهیه ی ادویه های کاری استفاده می شود. 

از برگ های این گیاه به عنوان ماده ی غذایی برای کرم های ابریشم نیز استفاده می شود. 

چوب های سفید رنگ یا زرد رنگ آنها سخت، صاف و مفید برای ساخت قاشق، شانه، لوازم آشپرخانه و محصولات دیگر می باشد. همچنین از این چوب ها در برخی موارد به عنوان سوخت نیز استفاده می شود. 

میوه های نارس این گیاهان قابض هستند. میوه های رسیده نیز سرشار از ویتامین ث بوده و برای درمان بیماری های ناشی از کمبود ویتامین ث و بیماری های صفراوی مفید می باشند. عصاره ی حاصل از برگ های آن نیز برای درمان تب نوبه، اسهال، التهاب دهان و گوش درد مفید است. ریشه های این گیاه حاوی سالیسیلیک اسید و گلیکوزیدهای قلبی است که سبب کاهش فشار خون می گردد. پوست، برگ ها و میوه های آن نیز حاوی آلکالوئید می باشند. 

ارزش غذایی:

آنالیز میوه های رسیده ی این گیاه در هند و فیلیپین نشان داد که میوه های رسیده ی آن دارای حدود 338 تا 342 کالری، 83.17 تا 83.24 درصد آب، 0.39 تا 0.66 درصد رطوبت، 2.57 تا 4.63 درصد روغن، 0.51 تا 0.94 درصد کربوهیدرات، 7.35 تا 11.58 درصد قند، 0.62 تا 1.81 درصد فیبر و 0.66 تا 0.78 درصد خاکستر است. همچنین به ازای هر صد گرم از میوه های این گیاه حدود 9 تا 11 میلیگرم اسکوربیک اسید وجود دارد.