پیرگیاه

"پیرگیاه" یا "زلف پیر" گياهى علفی، يکساله، دوساله و يا به ندرت چندساله، ايستا و به ارتفاع ده تا شصت سانتیمتر است. ساقهٔ آن منشعب و يا منفرد، گوشتی، شياردار و کم و بيش کرکدار است. برگ ها به رنگ سبز روشن با رگبرگ هایی به طور جزیی متمايل به قرمز، متناوب، خطى و سينوسی، لوبدار و يا شانه اى شکافته، به طول ۵/۲ تا ۱۰ سانتیمتر و عرض ۳/۱ تا ۸/۳ سانتیمتر و با حاشيه اى که داراى دندانه هاى نوک تيز است و ممکن است همانند ساقه کرکدار و يا بدون کرک باشند. برگ ها در بخش هاى فوقانى گياه فاقد دمبرگ و در بخش هاى پایينى داراى دمبرگى کوتاه و کلفت هستند.

گل آذين کلاپرک، استوانه ای، به طول شش تا نه ميلیمتر و به تعداد زياد که کم و بيش به صورت دسته اى در کنار يکديگر قرار گرفته اند. هر گل آذين شامل پانزده تا بيست گل لوله اى زردرنگ با ظاهرى زبانه اى است. کاسه گل متمايل به سياه است.

هر گياه حدود هزار بذر توليد مى کند که بذرها به رنگ قهوه ای، باريک، مستطيلى شکل، به طول سه و قطر نيم ميلیمتر بوده و داراى شيارهاى طولى هستند. انتهای هر بذر به يک دسته پاپوس به طول پنج تا شش ميلیمتر متصل است.

بذرها در صورت قرار گرفتن در عمق يک و نيم تا دو سانتیمترى خاک جوانه زنى مناسبى خواهند داشت. موسم گلدهى اين گياه فروردین ماه است.

اين گیاه به عنوان علف هرز شناخته می شود که به ميزان قابل توجهى در سبزيجات، زمين هاى زراعی، قطعات آيش و تاکستان ها يافت شده و زمين هایی با بافت شنى لومى يا شنى با مواد غذایی فراوان را ترجيح مى دهد.

تکثیر این گیاه به وسیله کاشت بذر در بهار بطور خزانه انجام می شود و پس از ظاهر شدن سه یا چهار برگ نشاء ها را می توان جابجا نمود. ولی تکثیر بوسیله قلمه آسانتر است و رشد آن سریعتر خواهد بود و برای این منظور در تمام فصول سال و یا در پائیز می توان از ساقه هایی به طول ۱۰تا ۱۲ سانتیمتر تهیه نمود و تا نصف طول قلمه ها را در ماسه نرم و شسته در گلخانه مقابل نور غیر مستقیم آفتاب قرار داد. قلمه ها پس از ۸ تا ۱۰ هفته دارای ریشه می شوند.