پچولی/نعناع هندی

پچولی یا نعناع هندی گیاهی چندساله از خانواده نعناعیان می باشد که دارای شاخه های افراشته و انبوه است. این شاخه ها می توانند تا 75 سانتیمتر نیز طول داشته باشند. پچولی دارای گل های کوچک به رنگ سفید-صورتی است. گل ها بسیار معطر نیز می باشند. این گیاه بومی نواحی گرمسیر آسیا است و امروزه در کشورهای چین، اندونزی، هند، مالزی، تایوان، فیلیپین، تایلند و ویتنام و همچنین نواحی غرب آفریقا نیز یافت می شود.

پچولی به خوبی در آب و هوای گرمسیری رشد می کند. این گیاه در آب و هوای بسیار گرم نیز می تواند رشد کند اما باید دقت کرد که نور مستقیم آفتاب به آن نتابد. گیاه در شرایط کمبود آب رشدش کند می شود ولی پس از بارندگی یا آبیاری، مجدداً به سرعت احیا گشته و به رشد خود ادامه می دهد.

پچولی به دلیل بوی نافذ و قوی و معطرش قرن ها به عنوان خوشبوکننده و عطر استفاده می شد. در سال های اخیر به عنوان دافع حشرات و داروهای مشابه نیز به کار برده می شود. 

استخراج روغن پچولی از برگ ها به وسیله تقطیر با بخار آب انجام می شود. که در اثر بخار آب سلول های ترشحی دیواره از هم گسیخته شده و روغن آزاد می گردد. رنگ این روغن زرد تا قهوه ای تیره می باشد.

برگ های این گیاه ممکن است چندبار در سال برداشت شوند و پس از خشک شدن برای عصاره گیری آماده گردند. تعدادی از منابع بیان می کنند که بالاترین کیفیت روغن و اسانس وقتی حاصل می شود که برگ های برداشت شده و تازه به سرعت برای عصاره گیری وارد دستگاه تقطیر شوند.

پچولی در صنعت عطرسازی مدرن بسیار کاربرد دارد. همچنین از آن در تولید دستمال های معطر، شوینده ها و خوشبوکننده های هوا نیز استفاده می شود. 

دو ترکیب مهم اسانس این گیاه شامل پچولول و نورپچولنول می باشد. از دیگر ترکیبات شیمیایی روغن پچولی می توان بتاپچولن، آلفاگوآئین، کاریوفیلن، آلفاپچولن، سیکلن، آلفابالنزن، پچولی الکل و پوگوستول را نام برد.

مطالعاتی نشان داده که روغن پچولی می تواند به عنوان یک دافع بسیار قوی علیه حشرات عمل کند. بخصوص این اسانس می تواند یک دافع قوی علیه (موریانه) Formosan subterranean termite باشد. 

در قرن های هجدهم و نوزدهم، تاجران ابریشمی که از چین به آسیای میانه سفر می کردند، ابریشم های خود را با برگ های خشک پچولی می پوشانند تا از حمله ی حشرات و تخم گذاری آفات در امان باشند.

از روغن این گیاه داروهای ضد افسردگی، ضد تورم، ضدعفونی کننده، مقوی قوای جنسی، قابض، برطوف کننده بوی بد، ادرار آور، تب بر، قارچ کش، حشره کش، مسکن و نیروبخش نیز تهیه می کنند.

همچنین در سال 1985، شرکت مَتِل از اسانس پچولی در ساخت پلاستیک هایی برای تهیه اسباب بازی هایی که دارای بو هستند استفاده کرد.

برای تکثیر پچولی می توان از کشت بذر، تهیه ی قلمه ساقه از گیاه مادری یا تقسیم بوته استفاده کرد. بذور این گیاه بسیار ریز هستند و ممکن است به دلیل حساس بودن، پس از برداشت خرد شده و از بین بروند.

پچولی سمی، سوزش آور و حساسیت زا نیست ولی بوییدن روغن آن ممکن است به طور مدام برای تعدادی از افراد در دوزهای بالا سبب بی اشتهایی گردد. 

بهتر است از مصرف بیش از حد آن خودداری شود و در دُزهای منظم و متعادل مصرف گردد.