Cajanus cajan pigeon pea که به فارسی نخودفرنگی پیجن نامیده میشود، گیاهی از خانواده بقولات، بومی هند می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی معتدل خاک: خاک های حاصلخیز
خصوصیات - معرفی
گیاه "نخودفرنگی پیجن" یکی از گیاهان چندساله از خانواده نیام داران (فاباسه) است که حداقل در 3500 سال قبل در هندوستان به صورت اهلی شده درآمده است. این گیاه یکی از غذاهای معمول در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین است. دانه های این گیاه در مقیاس وسیعی در جنوب آسیا مصرف می شود و یکی از منابع غنی از پروتئین محسوب می شود.
نخودفرنگی پیجن گیاهی چندساله، چوبی، درختچه ای است. ساقه ها قوی، چوبی، به طول 4 متر، دارای شاخه های زیاد، با سیستم ریشه ای عمیق و وسیعی به وسعت حدود 2 متر، با ریشه ای راست است.
برگ ها با آرایش متناوب، سه برگچه ای، برگچه ها نیزه ای تا بیضوی شکل، با حاشیه ای یکپارچه، سطح زیرین کرکدار و چسبنده، به طول 15 سانتیمتر و عرض 6 سانتیمتر دیده می شود.
گل آذین ها به صورت خوشه ای و انتهایی یا جانبی است. گل ها چندرنگ با رنگ زرد (به صورت غالب)، قرمز، ارغوانی، نارنجی و به صورت زیگومورف می باشد.
میوه به صورت غلاف، غلاف ها فشرده بوده که هر غلاف حاوی 2 تا 9 بذر است. بذرها عدسی شکل تا تخم مرغی، به قطر 8 میلیمتر بوده و به صورت جدا از یکدیگر در غلاف قرار دارند.
![pigeon pea]()
![pigeon pea]()
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی معتدل
خاک مورد نياز
خاک های حاصلخیز
|
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
ارزش غذایی:
هر 100 گرم از بذرهای خام و نابالغ این گیاه حاوی 569 کیلوژول (136 کیلوکالری) انرژی، 23.88 گرم کربوهیدرات ها، 3 گرم قند، 5.1 فیبر رژیمی، 1.64 گرم چربی، 7.2 گرم پروتئین، 0.4 میلیگرم ویتامین ب1 (تیامین)، 0.17 میلیگرم ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)، 2.2 میلیگرم ویتامین ب3 (نیاسین)، 0.68 میلیگرم ویتامین ب5 (پانتوتنیک اسید)، 0.068 میلیگرم ویتامین ب6، 173 میکروگرم ویتامین ب9 (فولات)، 45.8 میلیگرم کولین، 39 میلیگرم ویتامین ث، 0.39 میلیگرم ویتامین ای، 24 میکروگرم ویتامین کا، 42 میلیگرم کلسیم، 1.6 میلیگرم آهن، 68 میلیگرم منیزیوم، 0.574 میلیگرم منگنز، 127 میلیگرم فسفر، 552 میلیگرم پتاسیم، 5 میلیگرم سدیم و 1.04 میلیگرم روی می باشد.
هر 100 گرم از بذرهای خام و بالغ این گیاه دارای 1435 کیلوژول (343 کیلوکالری) انرژی، 15 گرم فیبر رژیمی، 1.49 گرم چربی، 21.7 گرم پروتئین، 212 میلیگرم تریپتوفان، 767 میلیگرم ترئونین، 785 میلیگرم ایزولوسین، 1549 میلیگرم لوسین، 1521 میلیگرم لیزین، 243 میلیگرم متیونین، 250 میلیگرم سیستین، 1858 میلیگرم فنیل آلانین، 538 میلیگرم تیروزین، 937 میلیگرم والین، 1299 میلیگرم آرژنین، 774 میلیگرم هیستیدین، 972 میلیگرم آلانین، 2146 میلیگرم آسپارتیک اسید، 5031 گلوتامیک اسید، 802 میلیگرم پلیسین، 955 میلیگرم پرولین، 1028 میلیگرم سرین، 0.643 میلیگرم ویتامین ب1 (تیامین)، 0.187 میلیگرم ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)، 2.965 میلیگرم ویتامین ب3 (نیاسین)، 1.266 میلیگرم ویتامین ب5 (پانتوتنیک اسید)، 0.283 میلیگرم ویتامین ب6، 456 میکروگرم ویتامین ب9 (فولات)، 130 میلیگرم کلسیم، 5.23 میلیگرم آهن، 183 میلیگرم منیزیوم، 1.791 میلیگرم منگنز، 367 میلیگرم فسفر، 1392 میلیگرم پتاسیم، 17 میلیگرم سدیم و 2.76 میلیگرم روی می باشد.
نخودفرنگی پیجن منبع غنی از پروتئین و آمینواسیدهای متیونین، لیزین و تریپتوفان است. آمینواسیدهای ضروری در این گیاه شامل 9.76 میلیگرم بر گرم پروتئین تریپتوفان، 32.34 میلیگرم بر گرم ترئونین، 36.17 میلیگرم ایزولوسین، 71.3 لوسین، 70.09 لیزین، 22.7 میلیگرم بر گرم متیونین+سیستین، 110.4 میلیگرم بر گرم فنیل آلانین+تیروزین، 43.1 میلیگرم بر گرم والین و 35.66 میلیگرم بر گرم هیستیدین است.
پرفسور جان اسپنس یک گیاه‌شناس و سیاستمدار اهل ترینیداد و توباگو ارقام
کوتاه متعددی از لپه هندی را توسعه داد که قابلیت برداشت مکانیزه را دارا
هستند. همچنین لپه هندی اولین بقولات دانه‌ای بود که توالی ژنومی آن به
صورت کامل مشخص گردید.
این گیاه علاوه بر تغذیه انسان به عنوان یک علوفه همچنین یک گیاه پوششی و
کود سبز نیز مطرح است. در بسیاری مناطق به صورت جوانه‌زده در آشپزی به کار
برده میشود که این کار با کاهش قندهای ضد تغذیه‌ای، آن را هضم‌پذیرتر
می‌نماید.
دانه‌های لپه شده آن منبعی سرشار از پروتئن‌های گیاهی هستند. در آمریکای
مرکزی، در سواحل کارئیب به صورت کنسرو شده مصرف میشود. در پورتوریکو و
جمهوری دومینیکن از دانه‌های سبز این گیاه به همراه برنج نوعی غذای سنتی
تهیه میشود.
دانه‌های لپه هندی منبعی سرشار از انواع مواد معدنی و همچنین
اسیدآمینه‌های مهم متیونین، لیزین و تریپتوفان هستند. پژوهش‌ها نشانگر وجود
مواد مغذی بالاتر در دانه‌های خشک شده هستند اما دانه‌های سبز دارای
محتوای ویتامین ث و چربی بالاتر و همچنین پروتئین با کیفیت‌تر هستند.
![نخودفرنگی پیجن - معرفی حبوبات]()
![نخودفرنگی پیجن - معرفی حبوبات]()
نحوه تکثیر نخودفرنگی پیجن
تکثیر این گیاه از طریق کشت بذرهای آن صورت می گیرد. حدود 9 تا 22 کیلوگرم بذر در هکتار نیاز است. بذرها حدود 2 هفته پس از کشت، جوانه خواهند زد. بذرها در عمق 2.5 تا 5 سانتیمتری و به فاصله 120-40 در 60-30 کشت می شوند. حدود 3 تا 4 بذر در هر چاله کشت می شوند که در نهایت گیاهچه برتر انتخاب شده و ضعیف ترها حذف می شوند.
این گیاه می تواند در تناوب کشت با سورگم، کنجد، کتان، آناناس، ارزن و ذرت قرار گیرد.