لاله

دانستنیهای علمی

گل لاله گیاهی چندساله است. پیاز دار و با نام علمی Tulipa، متشکل از حدود ۱۵۰ گونه پیاز دار با گل های زرق و برق دار، متعلق به خانواده سوسنیان. انواع گونه‌های لاله در جنوب اروپا ، شمال آفریقا و غرب آسیا (آناتولی و ایران) و شرق آسیا در چین بومی هستند. مرکز و نژاد اصلی تنوع وراثتی امروزه گونه‌های مختلف لاله به آسیای مرکزی برمیگردد (کوهای هندوکش و استپ‌های قزاقستان).

تعدادی از گونه ها و بسیاری از ارقام هیبرید جدید به طور مصنوعی و در در باغهای گیاهان رشد کرده‌اند، از لاله به عنوان گیاهان گلدانی و یا به عنوان گل بریده تازه استفاده میشود.

زادگاه لاله‌های مدرن امروزی مشخص نیست اگرچه در زمانهای و قبل از معرفی لاله به اروپا در قرن ۱۶ میلادی، پرورش و انتخاب لاله‌ها در ایران ترکیه مشاهده شده‌است.

خصوصیات - معرفی

پیاز لاله در زیر سطح خاک قرار دارد و تنها قسمتی از گیاه است که در شرایط نامساعد مانند تابستانهای گرم و زمستانهای خیلی سرد نیز به زندگی ادامه میدهد. قسمت کلی پیاز تقریبا از برگهای رشد نیافته ضخیم و کم رنگ بصورت لایه‌های مطبق به نام فلس تشکیل یافته که آب و غذا در این فلسها ذخیره میشود. سطح خارجی پیاز از چندین لایه به نام «پوشینه» برنگ قهوه‌ای تیره پوشیده شده است که در قسمت داخلی اغلب نمدی شکل است.

جوانه‌ای که در فصل پاییز درون پیاز این گیاه دیده میشود نمایانگر تمام اجزای گلی است که در فصل ظاهر میگردد. ساقه گیاه کامل لاله به یک و گاهی به چندین گل ختم میشود که در طول آن برگهایی نیز به صورت پراکنده قرار دارند.

گل این گیاه دارای گل پوش رنگینی است که اندامهای نر و ماده گل را احاطه نموده و از شش قطعه آزاد کامل شامل سه قطعه خارجی و سه قطعه داخلی کم و بیش شبیه به هم تشکیل یافته‌است. در در داخل گل پوش شش پرچم را مشاهده میکنیم که هر کدام دارای یک میله بلند و نازک منتهی به یک بساک بوده و بساک تولید کننده دانه‌های گرده به صورت پودر میباشد.

در مرکز گل یک تخمدان بطری شکل سه حجره‌ای وجود دارد که هر حجره شامل تعداد زیادی تخمک است. در بالای تخمدان نیز یک کلاله سه قسمتی قرار گرفته که دانه‌های گرده به آن می‌چسبند.

بسته به گونه گیاه، گل لاله می تواند از 4 اینچ (10 سانتیمتر) و تا ارتفاع 28 اینچ (71 سانتیمتر) رشد کند و بلند شود.

لاله ها از زمان کاشت پیاز اغلب نیاز به پنج تا هشت سال برای رشد کافی و گل دادن دارند. تولید کنندگان تجاری معمولا برداشت گل لاله را در اواخر تابستان و زمانی که به اندازه کافی بزرگ شده باشند آغاز مینمایند، و گل های کوچکتر را دوباره کاشته و برای فروش در سال آینده میگذارند.

هلند تولید کننده اصلی گل لاله دنیا میباشد به طوریکه در سال 3 میلیارد شاخه از این گل تولید مینماید که اغلب صادر میشوند.

امروز ، جشنواره های متعدد لاله در سراسر جهان برگزار میشود و توریست های فراوانی را به خود جذب مینمایند. از جمله هر بهار در انگلستان، هلند ، ایالت میشیگان و جشنواره Skagit در واشنگتن همچنین جشنواره Orange City and Pella وجود دارد ، و در کانادا جشنواره لاله در اتاوا برگزار میشود. در استرالیا نیز چند جشنواره در ماه های سپتامبر و اکتبر برگزار می شود.

شرایط نگهداری لاله

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی مرطوب دماي مورد نياز 17 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز مخلوطی از ماسه و خاک معمولی که به خوبی زهکشی شده باشد

همانند نرگسها، لاله‌ها هم نیازمند توالی دمایی فصول گرم-خنک-گرم در طول یک سال زراعی هستند. در مزرعه، این سال زراعی با گرمای تابستان آغاز میشود، با زمستان و بهار این توالی تکمیل میشود. دمای گرم اولیه در تفکیک برگها و آغازش گلها موثر است. تیمار سرمایی (۱۳ تا ۲۰ هفته) تقویت کننده گلها است، و یکدستی گلها در بین جمعیت لاله‌ها و طول مناسب ساقه گل‌دهنده را بهبود میبخشد.

به طور کلی دمای مناسب تیمار نهایی در گلخانه بین ۱۷ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است

مقابله به آفات لاله

برای کاهش تاثیرات بیماریهای خاکزی بسترها را استرلیزه کنید. مانند تاثیرات ناشی از قارچهای ریزوکتونیا و فیتیوم. قارچ خاکستری (بوتریتیس) گلبرگها و ساقه‌ها را تحت تاثیر قرار میدهد. تناوب زراعی و استفاده از قارچ‌کشها برای مبارزه با مشکل کمک کننده هستند. از غرق آب شدن پیازها بپرهیزید. پوسیدگی انتهایی (در اثر قارچ فوزاریوم اوکسیپوروم) موجب شاخ و برگهای قرمز، ریشه کم و پیازهای پوسیده میشود. این مشکل باید توسط پرورش دهنده کنترل شوند و هرگز چنین پیازهایی وارد مزرعه نشوند. پیازهای تازه خریداری شده را حتما از نظر پوسیدگی سفید و بوی ناجور چک کنید. پیازهای آلوده قسمت تحتانی نرم شده زیر پوششهای بیرونی دارند و ممکن است بسیار سبک شده‌باشند. اگر ۱۰٪ از پیازها آلوده شده باشند همه بسته پیازها را نابود کنید.

پوسیدگی آبی (در اثر پنسیلیوم) به صورت عام جدی نیست. ولی اگرکه قرار باشد که در انبار خشک نگهداری شوند یا به سرعت کاشته و آبیاری شوند، پیازها باید با پودر قارچ کشی آغشته شوند.

در رقم‌های پرپر در صورتیکه غرق آب انجام شود و زهکشی صورت نگیرد پوسیدگی گلها رخ میدهد. برای پیازها تهویه مناسب تهیه کنید بخصوص برای پیازها پرپر

نحوه تکثیر لاله

بسته به نوع رقم پیاز، پیازهای کوچکتر از یک اندازه معین، تنها یک برگ تولید خواهند کرد و تا سال بعد گل نخواهند داد. بسته به رقم، برای برداشت گل از پیازهایی استفاده کنید که دور کمرشان بیشتر از ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر باشد.

در بیشتر مناطق پیازهایی که سرمادهی نشده‌اند، باید در پاییز کاشته شوند. در جنوب آمریکا (مناطق دمایی ۶ و ۷ مانند شمال جورجیا)، در ماههای اکتبر تا نوامبر باید کاشت انجام شود. در مناطق شمالی‌تر (مناطق دمایی ۶ و پایین‌تر) باید در سپتامبر و اوایل اکتبر کاشت انجام شود. در مناطق خیلی گرم (مانند فلوریدا و تگزاس و جنوب کالیفرنیا) پیازها باید به مدت ۸ تا ۱۰ هفته در دمای بین ۴ تا ۷ درجه سانتیگراد سرمادهی شوند و در اواخر نوامبر تا دسامبر کاشته شوند.

لاله کوه لاله دو رنگ لاله آتشین لاله ریزه

زنبق رشتی آگاپانتوس گرزی لاله ریزه