صابونی

خصوصیات گیاهشناسی:

گیاهی با فرم رویشی علفی، پایا به ارتفاع 40 تا 60 سانتیمتر که ریشه هایش به قطر دو سانتیمتر با انشعابات فراوان می باشد. رنگ ریشه ها قهوه ای مایل به قرمز می باشد. برگ های آن بزرگ ساده نوک تیز و متقابل بیضی شکل می باشند. گل ها معطر بوده و به رنگ گلی، ولی به ندرت سفید به صورت مجتمع در قسمت انتهای ساقه مستقر می باشند. کاسه گل آن لوله ای شکل و غالباً دارای خطوط قرمز هستند. گلبرگ ها به تعداد 5 عدد می باشد. 

پرورش این گیاه در خاک های متوسط از نظر نیاز غذایی و به خوبی آبیاری شده و مکان های آفتابی تا نیمه سایه موفقیت آمیز بوده است. همچنین خاک های خنثی تا قلیایی را از نظر اسیدیته را ترجیح می دهد. می تواند سرمای تا منفی 20 درجه سانتیگراد را تحمل کند. 

ریشه و برگ های این گیاه کاربرد دارویی داشته و مورد استفاده قرار می گیرد. برگ های گیاه از سال دوم بعد از استقرار و قبل از ظاهر شدن گل ها جمع آوری و مورد استفاده قرار می گیرد. ریزوم و ریشه گیاه را معمولاً از سال چهارم یا پنجم جمع آوری و بعد از خشک شدن مورد مصرف قرار می دهند. 

مصارف این گیاه اگر بطور مداوم صورت گیرد عوارضی خواهد داشت که این امر به علت داشتن ساپونین به وجود می آید.

اثر ساپونین بر قلب عکس دیجیتالین است ولی هیچکدام به عنوان پادزهر همدیگر عمل نمی کنند. 

عوارض ناشی از کاربرد غیرتخصصی عبارت است از لرز، خشک شدن دهان، فلج ناقص حرکات زبان، باز شدن مردمک چشم. 

ریشه خشکیده گیاه حاوی ساپونین، ساپوتارین، رزین، ساپوتارین، رزین، صمغ، هیدرات کربن و به مقدار جزئی دارای مواد چرب است. 

تصفیه کننده خون است، برای این منظور ۴ گرم در ۳۰۰ سی سی آب جوش دمکرده و روزی ۳ فنجان بنوشند. برای درمان جذام ۴ گرم در ۳۰۰ سی سی آب جوش دمکرده روزی ۳ فنجان بنوشند. جهت درمان اگزما و خارش پوست با جوشانده این گیاه بشویند. جهت درمان کورک و جوش های صورت با جوشانده این گیاه بشویند. جهت بیماری سیفیلیس از دمکرده ریشه این گیاه استفاده می شود. جهت درمان برونشیت می توان از دمکرده ریشه این گیاه استفاده کرد.

مصرف طولانی این گیاه خطرناک می باشد زیرا ساپونین ها باعث تجزیه گلبول های قرمز می شود.