Prangos ferulacea Prangos که به فارسی جاشیر نامیده میشود، گیاهی از خانواده چتریان ، بومی ایران می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی کوهستانی خاک: گستره وسیعی از خاک ها
نام علمي
Prangos ferulacea
خصوصیات - معرفی
"جاشیر" با نام علمی Prangos ferulacea (L.) Lindl. گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات مورد استفاده بوده و تحقیقات متعددی در جهت شناسایی ترکیبات گیاهی و خواص درمانی آن انجام گرفته است.
جنس Prangos در ایران ۱۵ گونه دارد. جاشیر گیاهی است پایا و بلند که عمدتاً به عنوان علوفه ای غنی در تغذیه دام ها استفاده می شود.
اسانس این گیاه از متابولیت های ثانویه گیاهی بوده که به طور وسیعی در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی و به عنوان ترکیباتی با خاصیت ضدمیکروبی مورد استفاده قرار می گیرند. از میان ۱۰ ترکیب شناسایی شده در اسانس جاشیر، آلفاپینن (۶/۳۶ درصد)، بتاپینن (۹/۳۱ درصد) و بتافلاندرن (۷/۱۱ درصد) ترکیبات اصلی محسوب می شوند.
![Prangos]()
![Prangos]()
شرایط نگهداری جاشیر
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی کوهستانی
خاک مورد نياز
گستره وسیعی از خاک ها
|
این گیاه در اوایل بهار بعد از ذوب شدن برف ارتفاعات از زمین بیرون می آید و تا اواخر اردیبهشت و اوایل خردادماه به رشد خود ادامه می دهد. و تمام تابستان، پائیز و زمستان را در حال خواب می گذراند.
جاشیر بطور خودرو در نقاط کوهستانی در ارتفاعات برفگیر می روید. منطقه جنگلی کوه نورگان گوغر در شمال شرقی مرکز دهستان گوغر در شرق روستاي چفریز واقع شده است. مهمترین رویشگاه گیاهان دارویی همچون جاشیر به شمار می آید که از دیرباز در اقتصاد ساکنین منطقه نقش بسزایی داشته است. جاشیر از گونه های مهم مرتعی موجود درفریدونشهر است.
![Prangos ferulacea]()
![Prangos ferulacea]()
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات مورد استفاده بوده و تحقیقات متعددی در جهت شناسایی ترکیبات گیاهی و خواص درمانی آن انجام گرفته است.
"جوشیر" صمغی است که از گیاهی به همین نام گرفته می شود.
اين گياه يكی از داروهایی است كه برای بيماری های كليوی استفاده می شود. ادرار آور است و حتی در مواردی بند آمده ها را باز می كند و قطره قطره ادرار كردن كه از مشكلات مجاری ادراری است توسط اين گياه قابل درمان است و بطور كلی بازكننده ی مجاری ادرار می باشد.
مقوی سيستم دستگاه عصبی است. برای سرد مجازها داروی خوبی است كه در رابطه با لقوه و رعشه استفاده می شود.
از سرشاخه های اين گياه به صورت سبزی های خوراكی استفاده می شود. از كوبيده ی برگ و عصاره آنها برای درمان دندان درد استفاده می شود.
از عصاره ريشه آن استفاده های صنعتی می شود مثل تهيه مواد آرايشی يا تهيه مُسكِن.
اين گياه مثل برخی از گياهان، گياهی سمی است بنابراين مقدار مصرف، زمان مصرف و دوره درمانی آن بايد توسط پزشک تعيين شود.
اين گياه را همراه مرزنجوش استفاده می كنند زيرا مرزنجوش عوارضی را كه اين گياه می تواند بوجود آورد تعديل كرده يا كاهش می دهد.
اين گياه اصولاً در ارتفاعات رويش دارد و دارای گل های زرد با ساقه های بلند است.
![جاشیر - معرفی و خواص گیاهان دارویی]()
![جاشیر - معرفی و خواص گیاهان دارویی]()
نحوه تکثیر جاشیر
تکثیر گیاه معمولاً از طریق بذر می باشد. بذر بعد از رسیدن در خاک قرار می گیرد. در بهار سال بعد بذر جوانه می زند و رشد می نماید. بوته جاشیر در سال اول به بلندی 10 تا 20 سانتیمتر می رسد. بوته گیاه در هر سال بیش از دو یا سه ماه بر روی زمین باقی نمی ماند. بعد از، از بین رفتن بوته ریشه گیاه در خاك باقی می ماند و در سال بعد گیاه جدیدی از سلول های زاینده آن بوجود می آید. رویش گیاه در سال های بعد به تدریج زیادتر شده بطوریکه بعد از شش تا هشت سال گیاه به رشد نهایی خود می رسد که معمولاً همزمان با تولید گل و میوه می باشد.