|
نام علمی این گیاه از کلمه لاتین vieo به معنی بافندگی گرفته شده است که به استفاده از این گیاه در ساخت سبد و وسایل دیگر اشاره دارد. این گیاه به دلیل رایحه مطبوعش به صورت گسترده ای در مناطق گرمسیری کشت می شود. گیاه پنج انگشت جلب کننده ها پروانه هاست. در گذشته اعتقاد بر این بود که این گیاه میل جنسی را کم می کند و به همین دلیل به آن درخت پاکدامنی(chaste tree) می گفتند.
|
|
|
|
گلهای این گیاه در گل‌آذینهای خوشه ای و در اواخر تابستان ظاهر می شوند. ارتفاع درخت 1 تا 1.5 متر است. میوه این گیاه berry است. ترکیبات شیمیایی عمده در این گیاه عبارتند از: Flavonoids(vitexin، casticin)، agnuside، p-hydroxybenzoic acid، آلکالوئیدها، دی ترپنها و پیش ماده‌های هورمونهای استروئیدی.
|
|
|
|
برگهای این گیاه به صورت متقابل، پنجه مانند و برگچه ها نیزه مانند هستند. رنگ برگها سبز آبی است. گلها در گل آذینهای خوشه ای و به رنگ سفید یا بنفش هستند. پوست درخت نازک بوده و به راحتی در اثر استرسهای فیزیکی آسیب می بیند. عادت رشد این گیاه به صورت چند تنه بوده و برای شکل‌دهی مناسب به هرس نیاز دارد.
|
|
|
|
این گیاه در آفتاب کامل تا نیمه سایه رشد می کند. با انواع خاکها سازگاری دارد. گیاه پنج انگشت مقاومت خوبی در برابر خشکی دارد.
|
|
|
|
این گیاه در انواع خاکهای نرم غیر‌رسی، شنی و دامنه‌های کوهستانی با آب فراوان به خوبی رشد و نمو نموده و درختچه‌ای نیرومند با شاخ و برگها و گلهای فراوان می‌شود. در خاکهای ضعیف و با رطوبت کم نیز به حیات خود ادامه می‌دهد ولی رشد و نمو آن ضعیف است. بذر پنج انگشتی پس از ریزش گل‌هایش در نیام‌هائی به وجود می‌آیند و در پائیز که بذر رسیده می‌شود باید جمع‌آوری شود و سپس نسبت به هرس آن اقدام نمود.
|
|
|
|
از برگها، گلها و میوه های این گیاه برای اهداف درمانی استفاده می شود. در طب جایگزین از میوه های پنج انگشت برای تقویت سیستم تولید مثلی در زنان و مردان استفاده می شود. اعتقاد بر این است که برگهای این گیاه هم همین خاصیت را دارد.
مطالعات بالینی تاثیر این گیاه را بر کنترل علائم پیش از قاعدگی( PMS) و کنترل دردهای دوره ای سینه ثابت کرده است. از گیاه پنج انگشت برای کاهش انواع دردها و ناراحتی های زنانه استفاده می شود. برخی از این ناراحتی‌ها عبارتند از علائم پیش از قاعدگی، خونریزی غیرعادی رحم، افزایش خفیف پرولاکتین خون(hyperprolactinemia )، اختلال در مرحله لوتئال یا دردهای سینه.
از خود گیاه پنج انگشت برای دور کردن حشرات استفاده می شود.
از آنجاییکه این گیاه می تواند تستوترون خون را افزایش دهد، از آن در ورزشهای بدن‌سازی استفاده می شود.
|
|
|
|
از این گیاه برای درمان اختلالات سینه مانند fibrocystic، ناباروری، جلوگیری از سقط جنین در زنانی با مقادیر کم هورمون پروژسترون، کنترل خونریزی، کمک به خروج جفت جنین در هنگام زایمان و افزایش شیر استفاده می کنند.
برخی افراد از این گیاه برای رفع قرمزی ناشی از نیش حشرات استفاده می کنند.
|
|
|
|
این گیاه معمولا آفت مشخصی ندارد.
از بیماری های آن می توان به لکه برگی اشاره کرد. پوسیدگی ریشه نیز می تواند در خاکهای بسیار مرطوب باعث از بین رفتن گیاه شود.
|
|
|
|
بذر‌های پنج انگشتی را بلافاصله پس از رسیدن باید کاشت ولی تکثیر به وسیله قلمه نیز از شاخه‌های نرم و نیمه چوبی و همچنین چوبی آن امکان‌پذیر می‌باشد
|
|
|
|
برخی از عوارض جانبی گیاه پنج انگشت عبارتند از: دل درد، خارش، سردرد، اختلالات خواب، افزایش وزن، جوش و استفراغ.
از آنجاییکه این گیاه ترکیبات هورمونی داشته و می تواند تعادل هورمونی را بهم بزند، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند. افرادی که بیماری هایی مانند سرطان سینه، تخمدان یا رحم دارند نیز نباید از این گیاه استفاده کنند.
گیاه پنج انگشت با داروهای ضد بارداری، استروژنی و داروهای درمان بیماری های روانی، پارکینسون و دارویMetoclopramide تداخل دارد.
|
|