انگور فرنگی

انگور فرنگی حبه ریز یا ریب انگور (Currant) و حبه درشت (Goosberry) متعلق به جنس Ribes و تیره Ribesaceae می باشند. این دو نوع انگور فرنگی از نظر شرایط اقلیمی و نوع میوه شباهت های نزدیک به هم دارند. انگور فرنگی های حبه ریز شامل انگور فرنگی های قرمز (Ribes rubrum)، سیاه (Ribes nigrum)، معطر (Ribes odoratum) و سفید (Ribes spicatum) هستند. ولی انگور فرنگی های حبه درشت از گونه Ribes grossularia بوده و شامل انگور فرنگی های اروپایی (Ribes uva-crispa) و آمریکایی (Ribes hirtellum) بوده و حساس به سفیدک می باشند. در رده بندی های گذشته، این گیاه متعلق به تیره Saxifragaceae بوده است. 

ریشه های انگور فرنگی در صورت ازدیاد از طریق بذر از نوع راست بوده و تا عمق 80 تا 100 سانتیمتر در خاک نفوذ می کند. اما در صورت ازدیاد توسط قلمه این ریشه ها  افشان و سطحی بوده و به عمق 20 تا 40 سانتیمتر خاک نفوذ می نمایند. و ارتفاع بوته های انگور فرنگی حبه ریز به رنگ قهوه ای بوده و برگ های پنجه ای شکل شبیه انگور دارد. شاخه های کوتاه و یکساله انگور فرنگی حبه ریز روی شاخه های اصلی قرار گرفته و جوانه های بارور در نوک شاخه های کوتاه دارند. گل های سفید آن بر روی گل آذین های خوشه ای ساده مستقر هستند. میوه در این گروه به رنگ های سفید، قرمز و سیاه دیده می شود. انگور فرنگی سیاه عادت به تولید پاجوش های فراوان دارد و جوانه های بارور آن به صورت جانبی روی شاخه یکساله تشکیل می شود. ولی شاخه های در انگور فرنگی حبه درشت خاکستری رنگ بوده و در محل گره های خود حاوی خار می باشند. برگ ها در این گروه قلبی شکل، لوبدار با حاشیه مضرس است. انگور فرنگی دانه درشت شاخه های طویل و برگ های بزرگتر تولید می کند. گاهی بر روی شاخه های 2 تا 3 ساله نیز خوشه های گل تولید می شوند. میوه های انگور فرنگی حبه درشت به اندازه یک نخود و به رنگ سبز، قرمز یا زرد هستند.

انگور فرنگی جزو گیاهان مناطق معتدل سرد به شمار آمده و قادر به تحمل سرمای زمستان است. انگور فرنگی طالب آب و هوای خنک بوده و دمای بیشتر از 30 درجه سانتیگراد به برگ های آن صدمه می زند. این گیاه به زمستان های طولانی نیاز دارد تا دوره استراحت خود را به پایان برساند. نیاز سرمایی آن بسته به نوع رقم 800 تا 1500 ساعت دمای زیر 7 درجه سانتیگراد می باشد. در دوره استارحت، این گیاه قادر است سرمای منفی 20 درجه سانتیگراد را تحمل کند. مجموعه حرارتی مورد نیاز در دمای متوسط بالای 5 درجه سانتیگراد برای باز شدن جوانه ها، 20 تا 40 درجه روز و برای گلدهی 160 تا 200 درجه روز است. 

انگور فرنگی مقاوم به محل نیمه سایه بوده و به شدت نور کمتر نیاز دارد. وزش باد در مناطق پرورش این گیاه آسیب زیادی به آن وارد نمی کند اما وزش بادهای شدید به ویژه در زمان گرده افشانی موجب کاهش فعالیت زنبورها می شود. سرماهای دیررس بهاره به انگور فرنگی سیاه و انگور فرنگی های حبه درشت آسیب می زند. زیرا در این ارقام گل ها زودتر باز می شوند. انگور فرنگی قرمز و سفید مقاومت بیشتری به سرمای دیررس بهاره دارند. 

خاک های لوم با بافت سبک که پی اچ 6.5 تا 7 (خنثی) دارند برای احداث باغ انگور فرنگی مناسب هستند. این گیاه به طور طبیعی در بیشه زارها و جنگل های کم درخت اروپا، آسیا، سیبری، آمریکا و شمال آفریقا رشد می کند. انگور فرنگی در نواحی شمال ایران، ارتفاعات البرز و مازندران به صورت وحشی می روید. انگور فرنگی های حبه ریز سیاه در خاک های مرطوب قادر به رشد هستند ولی نسبت به شوری و بادهای گرم حساسیت دارند. زیرا این بادها سبب پلاسیده شدن میوه های آنها می شود.