کاج داگلاس

درخت "کاج داگلاس" درختی همیشه سبز از خانواده کاج ها یا مخروطیان است. این گیاه بومی نواحی غربی آمریکای شمالی می باشد. 

نام این گیاه به افتخار گیاهشناس اسکاتلندی دیوید داگلاس (David Douglas) که اولین بار ویژگی های این گیاه را ارزیابی و شناسایی کرد، به آن داده شده است.

یکی از واریته های این گیاه (Pseudotsuga menziesii var. menziesii) به نام کاج داگلاس ساحلی، عموماً در نواحی ساحلی در کلمبیا و کالیفرنیا رشد می کند.

کاج داگلاس به عنوان دومین کاج بلند و طویل در جهان معروف است. این درخت حدود 60 تا 70 متر ارتفاع و یا بیشتر نیز می تواند رشد کند. قطر تنه آن به 1.5 تا 2 متر نیز می رسد. بزرگترین درختان این گونه حدود 100 تا 120 متر ارتفاع و حدود 4.5 تا 6 متر نیز قطر تنه دارند. این درختان معمولاً بیش از 500 سال عمر می کنند و در برخی موارد، طول عمر بیش از 1000 سال نیز مشاهده شده است.

پوست درختان جوان، نازک، شفاف، به رنگ خاکستری و حاوی تعداد زیادی تاول های رزین دار است. با بالغ شدن درخت، پوست آن ضخیم و چوب پنبه ای می شود.

شاخه های آن به رنگ قهوه ای تا سبز زیتونی است که به مرور زمان به رنگ خاکستری-قهوه ای تغییر می یابد. 

جوانه های گل بسیار مشخص، محدود، مخروطی شکل، به طول 4 تا 8 میلیمتر و دارای فلس های قرمز-قهوه ای می باشند.

برگ ها دارای آرایش مارپیچی اما دارای پیچ خوردگی های اندک تا پهن دیده می شوند. این برگ ها سوزنی شکل بوده و حدود 2 تا 3.5 سانتیمتر طول دارند. قسمت بالایی برگ ها به رنگ سبز و فاقد روزنه و قسمت زیرین دارای نوارهایی به رنگ نسبتاً سفید و دارای روزنه دیده می شود.

میوه های این گیاهان در برخی واریته ها دارای طعم شیری و عطر بخصوصی هستند، به ویژه وقتی که فشرده شوند دارای عطر قوی تری خواهند بود.

مخروط های گل های ماده به صورت آویزان، به طول 5 تا 8 سانتیمتر، پهنای 2 تا 3 سانتیمتر در زمان بسته بودن، و تا 4 سانتیمتر در زمان باز شدن دیده می شوند. این مخروط ها در فصل بهار تشکیل شده و در ابتدا به رنگ سبز و در زمان بالغ شدن در فصل پاییز به رنگ نارنجی-قهوه ای دیده می شوند.

بذرهای این گیاه حدود 5 تا 6 میلیمتر طول و 3 تا 4 میلیمتر عرض دارند. هر بذر دارای یک بال به طول 12 تا 15 میلیمتر می باشد. هر مخروط می تواند حاوی 25 تا 50 بذر باشد.

مخروط های نر یا گرده زا حدود 2 تا 3 سانتیمتر طول داشته و در فصل بهار گرده های زرد رنگ تولید و پراکنده می سازد.

ریشه های این گیاه کم عمق هستند و برای نگهداری از آنها باید گیاهان مسن را از خطر کنده شدن حفظ نمود. برخی از ریشه ها در لایه ی خاک های آلی و یا نزدیک سطح خاک های معدنی دیده می شوند. به هر حال این گیاه از نظر موفولوژی شکل پذیری بالایی دارد و می تواند در نواحی ساحلی و خشک، ریشه های عمیق تری نیز تولید نماید.

کاج داگلاس در جنگل هایی با عمر 100 تا 150 سال به وفور یافت می شوند. و آشیانه ی مناسبی را برای پرندگان جنگل فراهم می کنند. جنگل های کاج داگلاس قدیمی، محل زندگی بسیاری از موش های صحرایی قرمز و یا جغدهای خال خالی می باشند.

کاج داگلاس یکی از بهترین چوب ها و الوارها را تولید می کند که در آمریکای شمالی کاربردهای بسیاری دارد. چوب این درخت در صنایع نجاری، ساختمان سازی و تولید تخته های چندلا کاربرد دارد.

این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی در فضای سبز نیز استفاده می شود. که به صورت منفرد یا گروهی کشت می گردد. این درخت همچنین به عنوان درخت کریسمس نیز به کار می رود.

از جوانه های گل این گیاه نیز به عنوان یک طعم دهنده قوی استفاده می شود.

تکثیر این گیاه از طریق کشت بذر صورت می گیرد. بهترین زمان کشت بذرهای آن پاییز تا زمستان است که در این زمان بذرها را در شاسی سرد کشت می کنند. همچنین می توان بذرها را خشک و نگهداری نمود و سپس در اواخر زمستان آنها را کشت کرد. وقتی که نهال ها به اندازه کافی بزرگ شدند، آنها را به گلدان های جدا در محیطی با سایه ی کم منتقل می کنند. نهال ها تا اواخر بهار یا اوایل تابستان در این وضعیت باقی می مانند، سپس به جنگل یا پارک منتقل می شوند. 

این نهال ها در سال های ابتدایی رشد خود به سایه ی ملایم مقاوم هستند.

مخروط ها عمولاً از درخت می افتند و بذرهایشان در اطراف درخت پراکنده می شود.