Panax ginsengGinseng که به فارسی جين سينگ کره ايی نامیده میشود، گیاهی از خانواده عشقه بومی چین، کره و روسیه می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: کم رطوبت: مرطوب درجه حرارت: 8 درجه سانتیگراد خاک: اسیدیته کم و مرطوب- بدون اضافه کردن کود شیمیایی
دانستنیهای علمی
Panax ginseng یکی از گونه های دارویی شناخته شده ایست که مطالعات زیادی بر روی آن صورت گرفته است. این گونه بومی چین، کره و روسیه است و در طب سنتی چین از اهمیت زیادی برخوردار است و هزاران سال است که در این طب برای درمان ضعف و خستگی استفاده می شود. این گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا به شمار میآید.
این گیاه در دوران گذشته از چنان ارزش والایی در شرق برخوردار بود که به عنوان مثال در چین تنها امپراطوران حق جمع آوری و نگهداری ریشههای آن را داشتند و در دورانهای بعد نیز به عنوان جزیی جدایی ناپذیر از وعده غذایی پادشاهان و امپراطوران به منظور افزایش قوای جسمانی، ذهنی، و به عنوان اکسیر جوانی و شادابی جایگاه خود را همچنان حفظ نمود. این گیاه برای اولین بار توسط یک گیاهشناس به نام Collinson در سال ۱۷۴۰به جامعه علمی انگلیس شناسانده شد. در قرن ۱۹ یک کشیش که به عنوان مبلغی مذهبی پا به سرزمین چین نهاده بود پس از آشنایی با فواید این گیاه اعجاب آور مقالهای را ارائه داد که در آن در مورد خواص درمانی آن با عنوان ” شرحی درباره گیاهی تاتاری با عنوان جینسنگ “ منتشر ساخت که نقش بسزایی را در شناساندن این گیاه به مردمان دیگر کشورها ایفا کرد.
سرخپوستان در هنگام طی مسافتهای طولانی، این ریشهها را برای رفع گرسنگی میجوند و به این ترتیب از خواص سرشار آن نیز بهره مند میشوند. در سال 2010 تقریبا تمام 80 هزار تن جینسنگ در جهان از سوی 4 کشور تولید می شد: کره جنوبی، چین، کانادا و آمریکا. محصولات این 4 کشور در بیش از 35 کشور به فروش می رسید. از نظر تاریخی کره بزرگترین تامین کننده و چین بزرگترین مصرف کننده جینسنگ است.
خصوصیات - معرفی
جینسنگ نامی عمومی برای هر یک از ۱۱ گونه گیاهان همیشه سبز از خانواده آرالیاسیه میباشد. ویژگی تمام این گیاهان آن است که حاوی نوعی گلیکوزید استروئیدی به نام جینسنوزاید هستند. جینسنگ تنها در نیمکره شمالی و در آمریکای شمالی و در شرق آسیا( عمدتا در کره، شمال شرق چین، بوتان و شرق سیبری) و معمولا در مناطق خنک تر یافت می شود. جینسنگ در دسته گیاهان چند ساله و دائمی قرار دارد. بسیار کند رشد بوده و به سالها وقت برای بلوغ خود نیازمند است. این گیاه دارای ساقهای بر افراشته با ارتفاع 30 سانتی متر است. برگهای سبز رنگ با کنارههای مضرس، میوهای مشابه به تمشک یا شاتوت با تجمع خوشهای به رنگ قرمز روشن در لابلای برگهای نسبتاً پهن آن دارد. ریشهای بزرگ و گوشتی داشته و طول آن به cm 7-5 میرسد. ضخامت ریشه در حدود cm5/2-1 میباشد و بخش اصلی آن حالتی دوکی شکل و معمولاً جالت دو شاخه ای دارد. معمولاً ریشه چههای کوچکی نیز از اطراف آن به سمت خارج رشد میکنند. ریشه این گیاهان در بین دوران ۳ تا۱۰ سالگی گیاه قابل برداشت است و در صورت گذشت سالیان بسیار دراز به تدریج فرسوده شده و تغییر شکل میدهد و میتواند منفذدار و چوبی شود. ریشههای جینسنگ فقط در فصل پاییز جمع آوری میشوند چرا که فقط دراین حالت است که میتوانند حالت گوشتی و ظاهر مناسب و مطبوع خود را حتی پس از خشک شدن نیز حفظ کنند.
جینسنگ معمولی(Panax ginseng) به 4 صورت در دسترس است: تازه، قرمز، سفید و جینسنگ خورشیدی.
نوع قرمز: از نوع سفید معمولتر است. جنسینگ قرمز نوعی است که قبل از خشکاندن چه با بخار چه با گرما پوست آن کنده نمی شود. این نوع جینسنگ بیشتر سبب افزایش انرژی و میل جنسی می شود. یک مطالعه بر روی اثرات جینسیگ بر روی موشها نشان می دهد در زمانیکه هم جینسنگ سفید و هم نوع قرمز استفاده شد میزان گسترش سرطان کمتر شد که نتیجه بهتر از زمانی بود که نوع قرمز به تنهایی استفاده شد. در مطالعه دیگری، اثرات بالقوه ترکیب جینسنگ قرمز و درمان ضد ویروسی در درمان بیماران آلوده به HIV-1 نشان داده می شود. تصور می شود جینسنگ قرمز می تواند در درمان مراحل اولیه سرطان سینه کمک کند. الکلهای چرب استیلنی دیگر در جینسنگ به نامهای panaxacol، panaxydol و panaxytriol خواص آنی بیوتیکی دارند.
جنسینگ تازه پوست کنده شده که با نور خورشید یا به وسیله هوای داغ بدون استفاده از هیچ نوعی بخار خشک شده باشد جنسینگ سفید نام دارد. جینسنگ سفید بومی آمریکاست و در زمانیکه خشک می شود حرارت نمی بیند. جینسنگ خشک شده در نور خورشید مواد موثره کمتری دارد که به علت فعالیت برخی از آنزیمها در ریشه است.
جینسنگ خورشیدی با حرارت خشک می شود که باعث افزایش مقدار ترکیبات ginsenoside مانند ginsenoside-[Rg.sub.3]، -[Rk.sub.1] و -[Rg.sub.5] می شود. این دما بیشتر از دمای به کار رفته برای جینسنگ قرمز است. انواع دیگری از جیسنگ وجود دارند که گاهی اوقات به عنوان جیسنگ اصلی کشت می شود اما از جنس متفاوتی هستند. تنها نوع jiaogulan شامل ترکیباتی است که شبیه ginsenosides است، البته ginsenosides تنها ترکیبات موثره جینسنگ اصلی نیستند. در اینجا به برخی از این گیاهان که گاهی با جیسینگ اصلی اشتباه گرفته می شوند اشاره می شود.
. Codonopsis pilosula ( جینسنگ فقرا)
. Schisandra chinensis (توت پنج طعم)
. Gynostemma pentaphyllum (جینسنگ جنوبی، jiaogulan)
. Eleutherococcus senticosus( جینسنگ سیبریایی)
. Pseudostellaria heterophylla ( جینسنگ پرنس)
. Withania somnifera (جینسنگ هندی، ashwagandha)
. Pfaffia paniculata(جینسنگ برزیلی، suma)
. Lepidium meyenii (جینسنگ پروئی، maca)
. Oplopanax horridus(جینسنگ آلاسکایی)
شرایط نگهداری جين سينگ کره ايی
نور مورد نياز
کم
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
8 درجه سانتیگراد
خاک مورد نياز
اسیدیته کم و مرطوب- بدون اضافه کردن کود شیمیایی
|
مشخصات اقلیمی کره که مناسب برای رشد این گیاه است شامل زمستان سرد و خشک و تابستانی داغ و مرطوب توأم با رگبار است. اختلاف درجه حرارت از منهای 12 سانتیگراد در زمستان به 36 درجه سانتیگراد در تابستان میرسد. جینسنگ گیاهی است سایه پسند که رشد آن در مکانهای اصلی در جنگلها و در سایه درختان انجام می شود. البته سایه کامل و به دور از نور خورشید هم مناسب نیست. این گیاه خاکهای مرطوب و اسیدیته کم را می پسندد.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
ترکیبات شیمیایی
این گیاه دارای گلوکوزیدهای استروئیدی به نام پاناکیلون، یک ساپونین به نام پاناکسوزید یا پاناکسین، یک اسانس روغنی فرار به نام پاناسین و ویتامین B و D، ترکیبات استیلنی، استرول ها و سرانجام یک گلوکوزید به نام جینسنگ می باشد. علاوه بر این جینسنگ سرشار از ویتامینهای A، B6 و فلز روی است. ماده موثره اصلی در جینسنگ ginsenoside ها هستند که نوعی تری ترپن ساپونین دار است و خواص زیادی دارند؛ این ترکیبات ضد التهاب، آنتی اکسیدانت و ضد سرطان هستند. اکثر مطالعات صورت گرفته درباره جینسنگ بر روی این ترکیبات است.
خواص دارویی
این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، سستی و سایر علائم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و همچنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار میگیرد. مطالعات نشان می دهد که جینسنگ می تواند فعالیتهای روحی- روانی، فعالیت دستگاه ایمنی و شرایط ایجاد کننده دیابت را بهبود ببخشند. این گیاه یکی از گیاهان دارویی adaptogen است، به این معنی که می تواند بدن را در برابر تنشها و استرسهای فیزیکی، شیمیایی و روحی مقاوم کند. در یک مقاله مروری بیان شد که عصاره Panax ginseng بر روی محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال و سیستم ایمنی تاثیر می گذارد. در زمینه تقویت سیستم ایمنی نشان داده شده است که جینسنگ می تواند تعداد فاگوسیتها، سلولهای از بین برنده عوامل مهاجم را در خون افزایش دهد. در یک مطالعه، 227 داوطلب روزانه 100 میلی گرم از G115 ( دارویی تهیه شده از جینسنگ)را به مدت 12 هفته دریافت کردند. افرادی که جینسنگ را دریافت کردند کمتر دچار سرماخوردگی وآنفولانزا شدند، آنتی بادی ها و فاگوسیتهای بیشتری نیز داشتند. مطالعه دیگری بر روی 60 نفر نشان داد که میزان فاگوسیتها و لنفوسیتها( دو نوع از گلبولهای سفید) افزایش یافت. یک بررسی بر روی بیماران مبتلا به برونشیت نشان داد که استفاده از آنتی بیوتیک به علاوه جینسنگ باعث بهبود سریعتر شد. علاوه براین، مطالعه بر روی موشها نشان داده که عصاره جینسنگ می تواند سبب افزایش مقاومت به عوامل تنش زای خارجی، بهبود عملکرد فیزیکی و روحی بدن شده و فعالیتهای کاهش دهنده قند خون را تحت تاثیر قرار می دهد. در یک مطالعه بر روی 112 فرد بالای 40 سال مصرف روزانه 100 میلی گرم جینسنگ( تحت داروی Gerimax) به مدت 8 هفته سبب بهبود واکنشهای ساده بدن و قدرت تفکر شد ولی در میزان حافظه و تمرکز تاثیری نداشت. اثر 100 تا 200 میلی گرم از جینسنگ به مدت هشت هفته بر روی بیماران مبتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه نشان داده شد که استفاده از جینسنگ مقدار قند خون را افزایش داده و باعث شادابی و فعالیتهای بهتر فیزیولوژیکی افراد شد. مقادیر 200 میلی گرم باعث افزایش هموگلوبین خون نیز شد. در یک مطالعه بر روی 4364 فرد بالای 40 سال نشان داده شد که مصرف جیسینگ خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. این گیاه می تواند مقدار کاهش الکل خون را کاهش دهد و از اینرو می تواند برای ترک اعتیاد به الکل در افراد شود.
نحوه تکثیر جين سينگ کره ايی
بذرهای جینسنگ را که در پاییز قبل برداشت کرده و کمی جوانه زده می توان از اوایل بهار تا اواخر پاییز کاشت که در بهار بعد رشد می کند. بذرهای کمی جوانه زده شده جینسنگ در بازار موجود است و می توان آنها را از ماه می تا دسامبر تهیه کرد. در اولین سال کاشتن، ۱۷ ماه طول میکشد که (۴ تا ۶ ماه پروسه انتظار قد کشیدن، ۱۷ ـ ۹ ماه بیگوشت شدن و باریک شدن) به گیاهی تبدیل گردد که ریشههای زیادی دارد. این ریشهها در هنگام انتقال و در سال دوم کاشتن کنده میشوند. ریشههای فرعی جدید شروع به توسعه یافتن میکنند. در سال سوم کاشتن طول ریش اصلی و تعدادی از ریشههای فرعی مشخص میشود. در سالهای چهارم و پنجم ریش اصلی بیگوشت شده و ریشههای فرعی بسیار نازک کاملاً رشد میکنند تا فرم نهائی و اصلی ریشههای جنسینگ را شکل دهند.
هشدار - عوارض جانبی
عوارض جانبی
عارضه جانبی رایج در استفاده زیاد از جینسنگ بی خوابی است اما این اثر جینسنگ هنوز مورد بحث است. سایر عوارض جانبی عبارتند از: اسهال، استفراغ، سردرد، خونریزی بینی، افزایش و یا کاهش فشار خون و درد سینه ها. اگر افرادی که دچار افسردگی هستند از این گیاه همراه با داروهای ضد افسردگی استفاده کنند می تواند منجر به هیجانات شدید و دیوانگی شود. جینسنگ با داروهایی مانند phenelzine ، انسولین و warfarin تداخل دارویی دارد. عوارض جانبی جینسنگ بسیار ملایم بوده و احتمال آنها هم پایین است. یکی از رایج ترین و مشخص ترین علائم مصرف بیش از حد جینسنگ خونریزی است. علائم خفیف شامل خشک شدن دهان و لبها، هیجان و برآشفتگی، بی قراری، کج خلقی، لرزش، تار شدن دید، سر درد، بی خوابی، افزایش دمای بدن، افزایش فشار خون، کاهش اشتها، گیجی، خارش، اگزما، اسهال صبحگاهی و خستگی است. جینسنگ با کافئین تداخل دارد و باعث افزایس فشار خون می شود. افراد مبتلا به فشار خون بالا، آسم حاد، عفونتهای حاد و قاعدگی های شدید نباید از جینسنگ استفاده کنند. استفاده از این گیاه برای کودکان و زنان باردار نیز منع دارویی دارد.
منابع :
http://en.wikipedia.org/wiki/Ginsenghttp://fa.wikipedia.org/wikihttp://www.tebyan.net/newindex.aspxPanax Ginseng. 2003 . DAVID KIEFER, M.D., TRACI PA
گياهان ديگر از همين جنس :
گياهان ديگر از همين خانواده :