فندق معمولی

فندق از خانواده  Betulaceaeو از جنس Corylus می باشد. نام علمی آن Corylus avellana و شامل 25 گونه، كه تنها 9 گونه آن از نظر اقتصادی و بهنژادی اهميت دارد. اكثراً بصورت درختچه بوده و بندرت بصورت درختان خزان پذير، يك پايه، و دارای گلهای تك جنسی ( گل نر و ماده جدا از هم بر روی يك شاخه ديده می شوند) می باشد. گلهای نر بصورت شاتون و برهنه و گلهای ماده بصورت خوشه ای و دارای پوشش می باشند.

تاريخچه كشت آن چنانكه در دست نوشته های قديمی چينی استنتاج می شود به 8000-5000 سال قبل از ميلاد بر می گردد. در اروپا فندق از پوشش های گياهی غالب بوده ولی منشاء دقيق آن روشن نيست اما احتمال می رود كه منشأ اوليه آن شهر آولينو بوده و نام آولنا از همين نام گرفته شده است.

از نظر جغرافيايی دامنه پراكنش آن بسيار وسيع بوده و از سواحل پرتقال، ايرلند، جزاير آركنيتا قسمت غربي كوه های اورال و گسترش شمالی آن از نروژ تا روسيه می باشد ولی عمده مناطق كشت فندق در نزديكی حوزه های بزرگ آبی كه دارای زمستان های ملايم و تابستان هايی خنك می باشند قرار دارد.

امروزه چهار منطقه عمده كشت فندق عبارتند از: تركيه كه تحت تأثير دريای سياه، كشورهای ايتاليا و اسپانيا تحت تأثير دريای مديترانه و آمريكا تحت تأثير اقيانوس آرام قرار گرفته اند.

با آنکه فندق در آب و هوای متفاوت سازش نسبی و مطلوبی نشان داده است. با این حال کشت وسیع آن از نظر اقتصادی مستلزم انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه به خصوص از نظر دمایی، برودت و بارندگی است. درختان فندق به زمستان نسبتاً سرد و تابستان خنک نیاز دارند برای رشد و تکامل میوه تابستان خنک و طولانی از تابستان گرم و طولانی مناسبتر است. درختان فندق برای رفع نیاز سرمایی باید مدت نسبتاً طولانی در معرض سرمای متوسط قرار گیرند و برای رفع نیاز سرمایی خود ۱۷۰۰-۸۰۰ ساعت دمای کمتر از ۷ درجه سانتی گراد لازم دارد. برودت هوا در منطقه و حد بحرانی آن برای فندق بایستی مدنظر گرفت. زمستانهای طولانی و بسیار سرد و قرار گرفتن درخت در معرض دمای کمتر از ۲۵- درجه سانتیگراد خظر یخ زدن و از بین رفتن چوب درخت را به دنبال دارد. دمای کمتر از ۱۰- درجه سانتیگراد سبب سرمازدگی و نابودی فندق شده و سرشاخه های جوان فندق در دمای کمتر از ۴- درجه سانتی گراد از بین می روند. شاتونها و گلهای ماده فندق در مقایسه با گلهای باز شده مقاومت بیشتری نسبت به سرما دارند. در صورتیکه گلهای ماده باز شده باشند دمای ۵/۹- درجه سانتی گراد به آنها صدمه می زند بین حداقل و حداکثر دمای هوا با تاریخ های گل دهی گل آذین نر و ماده رابطه مستقیمی وجود دارد افزایش مجموع درجه حرارتهای موثر ظهور کلاله را در ارقام زودرس به تاخیر می اندازد. مقاومت بافتها نسبت به سرما تعیین شده است که از حساس تا مقاوم عبارتند از : استوانه مرکزی، آوندهای چوب، کامبیوم و پوست. در اواسط زمستان مقاومت جوانه های رویشی نسبت به سرما بیشتر از گلهای ماده است. همچنین مقاومت اکثر گلهای ماده در دی ماه بیشتر از گلهای نر است از کاشت فندق در مناطق پست که هوای سرد در آنجا باقی می ماند باید خودداری کرد.

نوع خاک مناسب برای کاشت فندق در مناطق مختلف متغیر است ولی بطور کلی خاک باید عمیق که حداقل ۵۰ سانت متر عمق داشته، حاصلخیز و دارای زهکشی خوبی باشد. در خاکهای عمیق مقدار زیادی آب و مواد غذایی ذخیره می شود که در طی فصول خشک مورد استفاده قرار می گیرد زیرا ریشه های فندق تا عمق ۴-۵/۲ متر به سرعت رشد می کنند.  از آنجاییکه درخت فندق به آهک حساس می باشد باغهای فندق نباید در زمین هایی احداث شوند که میزان اهک موجود انها از ۱۰ درصد بیشتر باشد. 

فندق از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. برگ و شکوفه،‌ گل و پوست آن (مخصوصا پوست ریشه آن ) قابض است.

فندق بدلیل اینکه دارای مقدر کمی مواد نشاسته ای است ضمنا دارای مواد معدنی زیادی مانند کلسیم ،‌پتاسیم ، فسفر ،‌منیزیوم،‌ سدیم و آهن می باشد.

غذای بسیار خوبی برای مبتلایان به بیماری قند است.

فندق غذای مناسبی برای تقویت بدن و مخصوصا دوره نقاهت است .

فندق مقوی روده ها و معده است .

فندق سموم را از بدن خارج می سازد.

فندق فشار خون را بالا می برد

خانمهایی که در بین دو عادت ماهانه خونریزی دارند برای درمان آن باید جوشانده پوست فندق بخورند .

روغن فندق برای از بین بردن سرفه و درد سینه مفید است .

روغن فندق برای کبد نافع است.

برای جلوگیری از ریزش مو پوست فندق را سوزانید و خاکستر آنرا با پیه خوک مخلوط کرده و قسمت هایی را که مو ریخته با آن ماساژ دهید .

فندق بو داده به همراه مخلوط انیسون برای سوزش مجرای ادرار و تقویت نیروی جنسی مفید است.

کسانی که کارهای فکری می کنند باید فندق بخورند زیرا بدلیل داشتن فسفر زیاد مغز را تقویت می کند.

ترکیبات شیمیایی:

مغز فندق در حدود 60 درصد روغن دارد كه به رنگ زرد روشن بوده و دارای طعمی ملایم و بوی مطبوعی می باشد. این روغن به مصرف تغذیه، ‌عطرسازی و نقاشی می رسد. مغز فندق دارای مقدار زیادی فسفر نیز می باشد.

در هر صد گرم مغز فندق حدود 625 كالری انرژی، 5.8 گرم آب، 12.5 گرم پروتئین، 15 گرم مواد نشاسته ای، 60 گرم مواد چرب، 200 میلی گرم كلسیم، 320 میلی گرم فسفر، 3.5 میلی گرم آهن، 2 میلی گرم سدیم، 700 میلی گرم پتاسیم، 0.5 میلی گرم ویتامین ب 1 و 1 میلی گرم ویتامین ب 3 وجود دارد.