حرا

دانستنیهای علمی

این گیاه توسط ابوعلی سینا، پزشک و دانشمند ایرانی معرفی و نامگذاری شد. نام جنس و خانواده این گیاه هم از نام ابوعلی سینا گرفته شده است. در منابع مختلف برای جنس Avicennia 4 تا 14 گونه معرفی شده است.

خصوصیات - معرفی

حرا گیاهی درختچه‌ای تا درختی به ارتفاع سه تا ده متر است. در مناطق گرمسیری ارتفاع این گیاه به 14 متر هم می رسد. پوست درخت صاف، نازک، پوسته پوسته و به رنگ خاکستری روشن است. رنگ خاکستری آن به حدی روشن است که گاهی آن را سفید می دانند. برگهای ضخیمی دارد که کرکهای روشنی بر روی سطح بالایی برگ قرار دارد. بر روی سطح زیرین برگ هم کرکهای نقره ای- سفیدی قرار دارد که بسیار کوچک هستند. مانند سایر گیاهان این خانواده، حرا نیز ریشه های هوایی دارد. این ریشه ها تا 20 سانتیمتر طول دارند و به گیاه این امکان را می دهد تا بتواند اکسیژن هوا را در مناطقی که کمبود آن وجود دارد به راحتی جذب کند. گلهای آن سفید تا زرد طلایی است و در خوشه های سه تا پنج تایی قرار دارند.

برگها دارای آرایش متقابل، چرم مانند و به رنگ سبز زیتونی هستند. میوه ها سبز، بیضی شکل و از نوع کپسول هستند. میوه ها گاهی بر روی درخت شکاف خورده و بذرها را آزاد می کنند.

گلدهی حرا اواسط تا اواخر تابستان است. این گیاه زنده زایی ( vivipary ) دارد یعنی بذر بر روی درخت جوانه می زند.

شرایط نگهداری حرا

نور مورد نياز خیلی زیاد آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز 26-17 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز همه انواع خاکها

حرا در شوری بسیار بالا می تواند رشد کند و نمک را از برگهای خود دفع می کند. به همین دلیل دیدن بلورهای نمک بر روی برگهای این گیاه امری طبیعی است. حرا به شرایط نامساعد محیطی، بادهای شدید و انواع و اقسام بیماری ها بسیار مقاوم است. یکی از اولین گیاهانی است که در خاکهای سنگین و گلی با pH برابر 6.5 تا 8 رشد می کند. این گیاه تنها تحمل سایه را ندارد و برای رشد به نور کامل آفتاب نیاز دارد.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

بومیان استرالیایی از حرا به دلیل سبکی و قاومتش برای ساخت سایه بان و قایق استفاده می کردند. از این درختان به عنوان منبع گرده برای زنبورها در باغهای پرورش زنبور هم استفاده می شود.

در منطقه دریای سرخ از برگهای این گیاه برای تغذیه شترها استفاده می شود. Lewis and Elvin-Lewis( 1977) بیان داشت که این درخت دارای ماده ای است که سبب سقط جنین می شود. برگ و پوست این درخت در گذشته برای تقویت قوای جنسی استفاده می شد. عصاره چوب این گیاه در درمان گزیدگی نیش مار و عصاره بذر آن برای تسکیل دردها کاربرد داشت. ریشه های این گیاه هم دارای تانن است. پوسته درخت دارای ترکیبی به نام lapachol(C15H14O3) است.

یک مطالعه بر روی اثر ضد ویروسی گیاه حرا نتيجه گرفت که عصاره گليسيريني برگ حـرا اثر قابل توجهي در ممانعت از عفونت زايي ويروس پولیو در کشت سلول Vero داشتـه و مي تواند کانديد مناسبي جهت بررسيهاي بعدي و در نتيجه طراحي دارو با منشا طبيعي ضد ويروسي باشد.

در مطالعه دیگری تاثیر این گیاه بر قارچها مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که عصاره متانولی برگ گیاه حرا در مقایسه با عصاره آبی در شرایط آزمایشگاهی اثر بازدارندگی بیشتری بر روی آلترناریا آلترناتا و پنی سیلیوم سیترینوم دارد.

بررسی اثر ضد باکتریایی برگ حرا نشان داد که عصاره برگ حرا دارای اثرات ضد باکتريايی قابل ملاحظه ای بر روی اشريشياکلی و سودوموناس ائروژينوزا به عنوان باکتری های گرم منفی و استافيلوکوکوس اورئوس به عنوان يک باکتری گرم مثبت می باشد.

نحوه تکثیر حرا

بذرهای این گیاه بر روی درخت جوانه می زنند و سپس با کمک باد می تواند تا مسافتهای طولانی جابجا شود.

هشدار - عوارض جانبی

حرا می تواند باعث ایجاد حساسیتهای شدید شود.

حرا