گیاهان موجودات زنده ای نیستند که ساکت و آرام در زمین فرو رفته اند و فقط آرام آرام رشد میکنند بلکه با شبکه قارچی که در زیر زمین وجود دارد دائما در حال فعالیت هستند و با شریک شدن اطلاعات و مواد غذایی در دسترس خود با همسایه ها، به آنها کمک میکنند و یا با گستراندن مواد شیمیایی سمی از طریق این قارچها گیاهانی را که دوست ندارند، اذیت میکنند
شبکه ای
از بزرگراههای اطلاعاتی یا همان اینترنت را در نظر بگیرید که ارتباط بین جمعیت
عظیمی را تسریع میبخشد. این شبکه های اطلاعاتی اینترنت به افراد امکان میدهد به
صورت فردی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به یکدیگر کمک کنند. اما هر چیزی که
امکان استفاده مثبت دارد، امکان استفاده منفی را هم فراهم میکند و در این مورد نیز
از این شبکه بزرگ اطلاعاتی برای جرم و جنایت هم استفاده میشود. اینترنت برای همه
ما جالب و کار راه انداز است اما تصور کنید چنین شبکه ای بین گیاهان هم برقرار
باشد!
قارچها را
ما به قارچ خوراکی میشناسیم اما خانواده بزرگ قارچها شامل انواع کپک و قارچهای
میکروسکوپی می باشد. بدنه قارچهای خوراکی را حتما دیده اید که در سطح زیر خود از
رشته های نازکی به نام میسلیوم (
mycelium
) تشکیل شده است. ما در حال حاضر
میدانیم این رشته ها به عنوان نوعی شبکه زیر زمینی در زیر خاک عمل میکنند و ریشه
های گیاهان مختلف را به هم مرتبط میکنند. به لطف میسلیوم ها درختان باغچه شما به
گیاهانی که چندین متر با آن فاصله دارند ارتباط برقرار میکند.
هر چه
بیشتر در مورد این شبکه قارچی زیرزمینی اطلاعات به دست می آوریم، بیشتر به این
نتیجه میرسیم که اصلا گیاهان را نمیشناسیم و باید در دیدگاه خودمان نسبت به آنها
تجدید نظر کنیم.
گیاهان
موجودات زنده ای نیستند که ساکت و آرام در زمین فرو رفته اند و فقط آرام آرام رشد
میکنند بلکه با شبکه قارچی که در زیر زمین وجود دارد دائما در حال فعالیت هستند و
با شریک شدن اطلاعات و مواد غذایی در دسترس خود با همسایه ها، به آنها کمک میکنند
و یا با گستراندن مواد شیمیایی سمی از طریق این قارچها گیاهانی را که دوست ندارند،
اذیت میکنند. این شبکه عظیم زیرزمینی اگر چه فواید زیادی برای گیاهان دارد اما
بعضی از گیاهان از آن برای آسیب رساندن به دیگران و جراِئم اینترنتی کمک میگیرند!
حدود 90%
از گیاهانی که در خشکی زندگی میکنند، ارتباط مفید متقابلی از طریق این سیستم قارچی
با هم برقرار میکنند. زیست شناس آلمانی آلبرت برنارد فرانک در قرن نوزدهم واژه
قارچ ریشه یا مایکوریز (
mycorrhiza
) را برای توصیف این ارتباطات بین گیاهان که در آن کلونیهای قارچی
در ریشه های گیاهان شکل میگیرند، ابداع کرد. بنابراین عجیب نیست که به این شبکه
قارچی اطراف ریشه های گیاهان اینترنت طبیعی زمین بگوییم.
در
ارتباطات مایکوریز، گیاهان برای قارچها غذا به شکل کربوهیدرات فراهم میکنند و
قارچها در مقابل، به گیاهان در جذب آب و تامین مواد مغذی مانند فسفر و نیتروژن (از
طریق میسلیومها) کمک میکنند. از دهه شصت میلادی مشخص شده بود که مایکوریزها به رشد
گیاه کمک میکنند.
شبکه های
قارچی به تقویت سیستم ایمنی گیاهان میزبان خود نیز کمک میکنند. به همین علت هنگامی
که کلونیهای قارچی در ریشه های گیاهان تشکیل میشوند، مواد شیمیایی دفاعی در گیاه
تولید میشود. این باعث میشود واکنش سیستم ایمنی سریعتر و کارامدتر باشد. به این
پدیده (
priming
) گفته میشود. طرز کار شبکه قارچی بسیار ساده است، گیاه به آن وصل
میشود و در مقابل بیماریها مقاوم تر میشود.
اما از
طرف دیگر میدانیم که مایکوریزها به گیاهانی که ممکن است خیلی جدا افتاده باشند هم
وصل میشوند. متخصص قارچها پل استامتس در سال 2008 این شبکه را اینترنت طبیعی زمین
نامید. او در ابتدا این ایده را در دهه هفتاد میلادی در زمانی که قارچها را با
میکروسکوپ الکترونی بررسی میکرد، به دست آورد چرا که متوجه شباهتهای میلسیوم ها و
اولین نسخه های اینترنت آن زمان، شد.
در فیلم
آواتار جیمز کامرون در سال 2009، این پدیده به تصویر کشیده شده است. در این فیلم
در جنگلی که انسانها آن را پیدا میکنند همه ارگانیسمها با هم ارتباط برقرار میکنند
و با برقراری ارتباط، منابع در دسترس خود را مدیریت میکنند. حالا به نظر میرسد این
ایده حقیقت دارد. حداقل در مورد گیاهان شواهد روشنی از این ارتباط به دست آمده
است.