Hibiscus Rosa-SinensisChinese hibiscus که به فارسی ختمی چینی نامیده میشود، گیاهی از خانواده پنیرک یا ختمی بومی شرق آسیا می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری خاک: خاک عمیق، حاصلخیز و مرطوب
دانستنیهای علمی
نام علمي
Hibiscus Rosa Sinensis
نام لاتين
Chinese hibiscus
از گیاه ختمی، انواع یکساله، دائمی و ژاپنی (چینی) و درختی کشت و کار می شوند. در ایران کاشت ختمی یکساله نسبتاً محدود است. لیکن انواع دائمی ختمی در بسیاری از شهرها تکثیر می شود. نوع یکساله با اولین سرمای پاییز خشک شده و از بین می رود.
ختمی چینی در گلخانه و درون گلدان پرورش می یابد و ختمی درختی در خارج از گلخانه تکثیر می شود و گل آن بادوام است.
انواع ابلق ختمی چینی با برگ های بسیار زیبا نیز در ایران تکثیر یافته اند.
خصوصیات - معرفی
گیاه ختمی چینی درختچه یا درختی کوچک، انبوه، همیشه سبز، به طول 2.5 تا 5 متر و پهنا و گستردگی 1.5 تا 3 متر می باشد. این گیاه دارای برگ ها براق، گل های قرمز و منفرد در تابستان و پاییز می باشد. گل ها دارای پنج گلبرگ و به قطر 10 سانتیمتر با کیسه های گرده ای به رنگ قرمز که مشخص و برخسته می باشند، دیده می شود.
ختمی چینی دارای سیستم ریشه ای مستقیم با انشعابات فراوان است.
ساقه ها برافراشته، سبز، استوانه ای و دارای انشعابات فرعی زیاد می باشد.
برگ ها ساده، با ارایش متناوب و دمبرگ دار هستند. شکل برگ ها تخم مرغی شکل، در انتها نوک تیز و دارای حاشیه ای مضرس یا دندانه دار است. همچنین دارای گوشوارک های جانبی است.
گل ها کامل (دو جنسی)، دارای تقارن شعاعی (اکتینومورفیک)، پنج کلبرگی، هیپوجینوس و منفرد می باشد. این گیاه می تواند در تمام طول سال گل تولید کند.
کولتیوارها، واریته ها و هیبریدهای مختلفی از این گیاه وجود دارد که هر یک دارای گل هایی به رنگ های مختلف از سفید تا صورتی و نارنجی و قرمز تولید می کنند.
شرایط نگهداری ختمی چینی
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری
خاک مورد نياز
خاک عمیق، حاصلخیز و مرطوب
|
این گیاه به صورت وحشی به عنوان یک گیاه زینتی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری می روید.
ختمی چینی نسبت به سرما حساس بوده و دمای زیر 10 درجه سانتیگراد (50 درجه فارنهایت) را نمی تواند تحمل کند. این گیاه را می توان خارج از گلخانه کشت و کار کرد ولی باید در فصل سرما، آنها را از خاک درآورده و در محلی دور از سرما نگهداری نمود و در بهار مجدداً کشت کرد. در نواحی با آب و هوای معتدل، بهتر است در گلخانه کشت شود.
تمامی ختمی ها به خاکی عمیق، حاصلخیز و مرطوب نیاز دارند.
ختمی چینی تنها گیاه گلدانی این جنس می تواند باشد. در گلخانه، این گیاه در مخلوط های معمولی خاک به خوبی رشد و نمو می کند. در زمستان آب کمتری به آن داده می شود و در 10 درجه سانتیگراد نگهداری می شود.
ختمی چینی هرس شده، شاخه ها و برگ های جدید تولید می کند و گل روی همین شاخه های جدید به تعداد فراوان حاصل می گردد. در این زمان است که آب و کود فراوانی نیاز دارد.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
ختمی چینی به دلیل تولید گل های بزرگ و زیبا به عنوان گیاهی زینتی در باغ ها و پارک ها و فضاهای سبز کشت می شود.
در جزایر اقیانوس آرام، علاوه بر استفاده های زینتی، از گل های این گیاه در سالاد نیز به عنوان گیاهی خوراکی استفاده می شود.
به طور سنتی گل های این گیاه به عنوان مراقبت کننده از موها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
در بخش هایی از هند، از این گیاه برای براق کردن کفش ها استفاده می کنند.
در چین از این گیاه به عنوان گیاهی دارویی نیز استفاده می شود. به طوری که گفته شده این گیاه خاصیت محافظت کننده ی پوست را دارد. به طور مثال، عصاره ی ساخته شده از گل های ختمی چینی به عنوان جاذب اشعه ی ماوراء بنفش بوده و به عنوان کرم های ضد آفتاب مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه تکثیر ختمی چینی
کشت و کار این گیاهان به آسانی امکان پذیر است. از طریق کاشت بذر و تهیه قلمه تکثیر می شوند. و در مجموع گیاهانی پر گل و پر رشد می باشند.
ختمی چینی در گلخانه بذر تولید نمی کند و تنها از طریق قلمه سبز و نیمه خشبی در بهار و با قلمه چوبی در فصل پاییز تکثیر می شود.
خلیقی، ا. 1385. گلکاری (پرورش گیاهان زینتی ایران).