گاردنیا

دانستنیهای علمی

گاردنیا یک گیاه گلدار همیشه سبز از خانواده Rubiaceae (روناس) و از جنس Gardenia میباشد ، این جنس شامل 250 گونه مختلف میباشد که همگی به صورت درختچه یا درخت کوچک و همیشه سبز میباشند.
این گیاه ، گیاهی محبوب میباشد با گلهای سفید ،معطر و بسیار زیبا که در بهار دیدن این گل ، بسیار لذت بخش است.
گاردنیا در آب و هوای گرمسیری رشد میکند و به رطوبت نیاز دارد.
این گیاه هزار سال است که در چین کاشته میشود .
در سال 1762 اولین بار در آِمریکا کاشته شد ودر اواسط قرن 18 به انگلستان معرفی شد و جایزه انجمن سلطنتی باغبانی را گرفت.

ـ گاردنیا یاسمنی شامل 2 نوع میباشد که به شرح زیر است:
الف ـ گاردنیا یاسمنی فورتونه ئی G. j. Fortunei : دارای گلهای خیلی درشت .
ب ـ گاردنیا یاسمنی سیتریودورا G.J.citriodora : قد این قسم کوتاه وگلهای آن بوی لیمو ترش میدهد .

خصوصیات - معرفی

گاردنیا ، بوته ای همیشه سبز با ارتفاعی بین 150 تا 180 سانتی متر است .
پوست این درختچه مایل به خاکستری رنگ میباشد ، برگهایی تیره و براق به طول 5 تا 10 سانتی متر دارد و جوانه های این گل سفید و به قطر 10 سانتیمتر است .
گلها بزرگ ، سفید و مومی شکل و بسیار معطر بوده و در بهار ظاهر میشوند و در تابستان شکوفا میشوند .
هر گل میتواند دارای 5 گلبرگ و یا تعداد زیادی گلبرگ باشد .
میوه گاردنیا کوچک ، نارنجی رنگ و بیضی شکل بوده و از بذرهای موجود در آن برای تکثیر گیاه استفاده میشود.

شرایط نگهداری گاردنیا

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز 18 تا 22 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز مخلوط خاک لوم و پیت خوب زهکشی شده و اسیدی

نگهداری از این گیاه به شرح زیر است:
نور: به نور کامل نیاز دارد، برگ ها و گل های گیاه در نور مستقیم آفتاب به خصوص در ظهر تابستان صدمه می بینند.
دما: در طول بهار و تابستان در درجه حدود ۲۰ نگهداری شود. در زمستان گیاه را در ۱۰ درجه نگهداری کنید.
آبیاری: در طول بهار و تابستان هفته ای سه بار آبیاری کنید. در پائیز و زمستان هفته ای یکبار کافی است. از آب بدون املاح استفاده گردد.
رطوبت: در بهار و تابستان با آب سبک و بدون املاح به طور روزانه غبارپاشی و دقت کنید غنچه ها و گل های باز شده مرطوب نشوند، جهت تأمین رطوبت دائمی و پایدار به زیر گلدانی حاوی سنگریزه آب اضافه کنید و توجه نمایید که ته گلدان با آب در ارتباط نباشد.
تغذیه: در بهار یک بار و در تابستان یکبار با کود آهن دار تغذیه مصنوعی کنید، از مواد غذایی دیگر طبق دستور هر دو هفته یکبار در فصل رشد استفاده گردد.
خاک مناسب: واکنش خاک این گیاه باید اسیدی باشد، مخلوطی از لوم و پیت بهترین خاک است، خاک آهکی را دوست ندارد.
تعویض گلدان: در سه سال اول، هر ساله در بهار، گلدان را با یک اندازه بزرگتر تعویض و در سال های بعد که امکان تعویض وجود ندارد. خاک های سطحی گلدان را با خاک نو و غنی عوض کنید.

مقابله به آفات گاردنیا

از میوه این درخت برای ساختن رنگ زرد استفاده میشود.
در طب سنتی چین از این میوه برای درمان برخی بیماری ها نیز  استفاده میشود.
از این درختچه برای ایجاد پرچین استفاده میشود.

عوارض و درمان:
گیاه پژمرده شده و غنچه ها می ریزند: هوا خیلی سرد و مرطوب است، اجازه دهید سطح خاک گلدان ها قبل از ابیاری خشک شود سپس آبیاری نمایید.
برگ ها تغییر رنگ داده و لکه های دیسک مانند روی آنها مشاهده می شوند: حشره آفت عامل آن است، برگ ها را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی نموده و پس از ۴۸ ساعت دیسک ها را با پارچه نرم پاک کنید.
برگ ها طوری زرد شده اند که فقط رگبرگ ها سبز شده اند: املاح موجود در آب و یا خاک عامل آن است، در بهار یک بار و در تابستان یک بار با کود آهن گیاه را تغذیه کنید، از آب بدون املاح برای آبیاری و غبارپاشی استفاده کنید.
زخم های پنبه ای سفید روی برگ ها و در قاعده آنها تشکیل شده است: حشره آفت عامل آن است، با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یک بار گیاه را سمپاشی کنید تا علائم برطرف شوند، به هنگام سمپاشی مواظب گل ها باشید.
برگ ها در تابستان می ریزند: گیاه خیلی تشنه است، گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون سطل پر از آب قرار داده و سپس خارج کنید، آبیاری را تنظیم و سطح خاک را در بهار و تابستان همیشه مرطوب نگه دارید.
لکه های سوخته روی برگ ها و گل ها مشاهده می شوند: در آفتاب غبارپاشی کرده اید، غبارپاشی را در سایه در صبح یا عصر انجام دهید.
گل ها زرد می شوند: رطوبت خیلی بالاست، جریان ملایم هوا در اتاق برقرار کنید.
گیاه سالم است، ولی غنچه ها سقوط می کنند: املاح موجود در آب یا عدم وجود رطوبت کافی عامل آن است، از آب بدون املاح برای آبیاری استفاده کرده و گیاه را غبارپاشی نمایید.
برگ های جدید ریز هستند: گیاه از کمبود عناصر غذایی رنج می برد، هر دو هفته یک بار طبق دستور با مواد غذایی مصنوعی گیاه را تغذیه و مقداری کود آهن به محلول غذایی اضافه کنید.
گل ها رنگ خود را از دست داده اند: صدمه مربوط به غبارپاشی است، در هنگام غبارپاشی گل ها را محفوظ نگه دارید.
در زمستان برگ ها سیاه می شوند: هوا سرد است، گیاه را به محل گرم تری منتقل کنید.
برگ ها رنگ پریده هستند: نور کافی نیست، گیاه را به محل روشن تر و به دور از اشعه مستقیم آفتاب منتقل کنید.
در سطح زیرین برگ ها تار عنکبوت مشاهده می شود: کنه قرمز ریز عامل آن است، با پارچه و یا اسفنج آغشته به سم کنه کش سطح زیرین برگ ها را تمیز کنید تا علائم بر طرف شوند، ایجاد رطوبت پایدار در کاهش آفت موثر است.

نحوه تکثیر گاردنیا

تکثیر گاردنیا :
از اواسط تا اواخر بهار میتوان این گیاه را تکثیر کرد .
برای این منظور قلمه های انتهایی ساقه را که طول 8 تا 10 سانتیمتر دارد با قیچی جدا کرده و هریک را در گلدانی حاوی کمپوست با پایه پیت قرار دهید و با یک کیسه شفاف آن ها را بپوشانید ، دما را در حدود 18 تا 20 درجه نگه دارید ،خاک نیز باید مرطوب باشد، پس از 2 ماه ریشه دهی صورت می گیرد.

هشدار - عوارض جانبی

مشکلات: مراقب بیماری های لکه برگی و کپک پودری باشید و حشراتی مانند مگس سفید ،شپش،شته ،کنه های عنکبوتی آفاتی جدی محسوب میشوند.

روناس قهوه روبوستا جنیپاپو راندیا آکیولیتا