۶ بهمن
در خصوص ساخت و تجهیز گلخانه بیشتر بدانیم
مقدمهای بر ساخت و تجهیز گلخانه
هدف از ساخت و تجهیز گلخانه این است که بتوان گیاهان را در تمام طول سال در آن پرورش داد، یا اینکه گیاهان را در فصولی غیر از فصول معمول که در آن میرویند، رشد داد. گلخانه از گیاهان محافظت میکند و شرایط رشد مناسبی برای آنان فراهم مینماید. برای ساخت و تجهیز گلخانه به شکل اصولی، باید موارد خاصی رعایت شوند و باید اطلاعات کاملی در این مورد داشته باشید. پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تجهیز و ساخت گلخانه تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
ساخت و تجهیز گلخانه : گلخانه باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
گلخانه باید در مکانی ساخته شود که بیشترین مقدار نور ممکن را دریافت نماید، برای مثال نباید گلخانه را نزدیک سازههای بلند که باعث ایجاد سایه میشوند بسازید. همچنین گردش هوا باید به شکل مناسبی در داخل فضای گلخانه انجام شود. به طوریکه بیشترین میزان اکسیژن به گیاهان برسد و کربن دی اکسید با سرعت کافی از گیاهان دور شود.
دما نیز باید کاملا تنظیم شده و برای فتوسنتز گیاهان مناسب باشد. سیستم آبیاری گلخانه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، آبیاری در گلخانه به دو شکل قطرهای یا بارانی انجام میشود.
انواع گلخانه از نظر مصالح ساختمانی
دو نوع گلخانه
ثابت و
متحرک وجود دارند. گلخانه ثابت، از مصالح ثابت ساخته شدهاست و امکان جا به جایی آن وجود ندارد. برعکس، در ساخت و تجهیز گلخانه متحرک از مصالح متحرک استفاده شده که باعث شده قابلیت جابهجایی داشته باشد.
گلخانه ثابت، دوام زیادی دارد و میتوان چندین سال از آن استفاده کرد. این نوع گلخانه هزینه ساخت بیشتری نسبت به نوع متحرک دارد و باید به نکات ویژهای در ساخت آن توجه نمود. فاصله گلخانه ثابت باید از مرکز شهر مناسب باشد تا بازار مصرف محصولات دچار مشکل نشود. همچنین آب و هوا، دما، کود و سموم کشاورزی نیز باید به اندازه کافی در اطراف گلخانه ثابت در دسترس باشند. گلخانههای ثابت به سه دسته یک طرفه، نیمه یک طرفه و دو طرفه دسته بندی میشوند.
گلخانه یک طرفه ثابت
این نوع گلخانه طوری ساخته شدهاست که نور خورشید فقط از یک طرف به داخل ساختمان میتابد و طرف دیگر با مصالح پوشانده شدهاست. اگر میخواهید در منطقهای که شرایط آب و هوایی سختی دارد(برای مثال در مناطق سردسیر) گلخانه بسازید، این نوع از گلخانه انتخاب مناسبی است.
گلخانه نیمه دو طرفه ثابت
یک سمت ساختمان، شیشه است و نور خورشید کامل از آن به داخل میتابد. طرف دیگر، از مصالح نیمه شفاف ساخته شده است.
گلخانه دو طرفه ثابت
نور خورشید به شکل کامل از هر طرف به داخل گلخانه میتابد و شرایط بسیار مناسبی برای کشت انواع گیاهان را ایجاد مینماید. این نوع گلخانه بهرهوری بالایی دارد و در ایران بسیار کاربردی است. گلخانه متحرک، دسته بعدی از انواع گلخانه بر اساس نوع مصالح است. ساخت و تجهیز گلخانه متحرک بسیار انعطاف پذیرتر از نوع ثابت است و میتوان به راحتی تغییراتی در ساختار این نوع گلخانه به وجود آورد.
گلخانه متحرک عمر کمتری نسبت به نوع ثابت دارد و حدود 10 سال قابل استفاده است. هزینه ساخت این نوع گلخانهها نسبت به گلخانههای ثابت کمتر است و به همین دلیل محبوبیت زیادی دارند.
گلخانه دو طرفه دارای سقف شیروانی از نوع A Frame
در نوع A frame سقف گلخانه پهنای مساوی در هر دو طرف دارد. بین اسکلت گلخانه و سطح زمین، دیواری به نام دیوار حاجب قرار میگیرد. جنس دیوار حاجب میتواند از بتن، آجر، سیمان یا چوب باشد که ارتفاع این دیوار حدود 60 الی 100 سانتی متر است. دیوار حاجب میتواند درون زمین قرار بگیرد تا ورود نور به داخل گلخانه دچار مشکل نشود.
برای جلوگیری از ورود حیوانات به داخل کلخانه، دیوار حاجب باید 15 سانتی متر زیر زمین قرار بگیرد. این نوع گلخانه استحکام بالایی دارد و با استفاده از نور آن بسیار بالا است. تعریق و بار برف در این نوع گلخانه به سمت پایین هدایت میشوند. تهویه هوا در این سازه به طور طبیعی صورت میگیرد. این گلخانه هزینه ساخت نسبتا بالایی دارد و نمیتوان در آن از نور خورشید برای ضدعفونی کردن طبیعی خاک استفاده نمود.
گلخانه دارای سقف قوسی
اسکلت گلخانه دارای سقف قوسی، از لولههای آب ساخته شده است که قوس این لولهها 180 درجه است. گلخانه با عرض 9 متر و طول 60 متر ساخته میشود. ساخت و تجهیز گلخانه قوسی ارزان قیمت است و این نوع گلخانه سبک و مقاوم است. تبدل انرزی کمی با بیرون دارد و میتوان از پوششهای ارزان مانند پلاستیک در آن استفاده کرد. از معایب آن میتوان به عدم هدایت مناسب تعریق و برف اشاره کرد.
جهت گلخانه باید چگونه باشد؟
گلخانه میتواند به شکل تک واحدی یا چند واحدی ساخته شود. جهت گلخانه کاملا وابسته به شرایط آب و هوایی منطقه است. گلخانه تک واحدی در منطقه بادخیر، در مقابل وزش باد مقاوم نیست و خیلی سریع دجار خسارت میشود. پس باید آن را همسو با باد ساخت تا خسارات به حداقل برسند. در مثابل، گلخانههای چند واحدی در امتداد محور شمالی جنوبی ساخته میشوند و ساخت آنها ارتباطی به جهت وزش باد ندارد.
مزایا و معایب گلخانههای تک واحدی و چند واحدی
در گلخانه تک واحدی، رساندن دما به دمای مورد نظر راحتنر انجام میگیرد هر چند دما زودتر هم از دست میرود و گلخانه سریع سرد میشود. در گلخانه تک واحدی، توزیع نور خوب و یکنواختی داریم پس میتوان از این مزیت برای ذوب بهتر برف استفاده کرد. کافی است اطراف گلخانه فاصله مناسبی داشته باشد. هزینه ساخت اولیه گلخانه تک واحدی زیاد است و داشتن تهویه مناسب در آن نیر سخت است.
برای ساخت گلخانه تک واحدی، باید زمین بزرگتری را در نظر بگیرید. ممکن است بخواهید دوباره گلخانه را رنگ کنید یا پوشش آن را عوض نمائید، این کار در گلخانه تک واحدی کمی مشکلتر است. از آن جایی که ساخت و تجهیز گلخانه به شکل تک واحدی و تنها انجام میشود، هنگام زمستان انرژی بیشتری هدر میرود و مجبور هستیم سوخت بیشتری برای گرم کردن فضا استفاده کنیم. گلخانه تک واحدی گرچه راحتتر به دمای مورد نظر میرسد، اما اتلاف انرژی در آن زیاد است.
گلخانه های چند واحدی
در مقابل گلخانههای تک واحدی، گلخانههای چند واحدی وجود دارند که به آنها گلخانههای چند ردیفه نیز گفته میشود. در داخل گلخانه، واحدهای سازنده گلخانه به یکدیگر متصل میشوند که این کار به کمک برداشت دیوارهای داخل سازه و اتصال واحدها به هم صورت میگیرد.
برای اینکه بدانید چند واحد را باید به هم متصل کنید، باید بدانید که میخواهید چه مقدار محصول برداشت کنید. همچنین میزان فضای مورد نیاز برای کشت تحت تاثیر نوع گیاه نیز هست و ممکن است یک نوع گیاه، به واحدهای یزرگتری احتیاج داشته باشد.
گلخانه چند ردیفه نیاز به زمین کمتری نسبت به نوع تک واحدی دارد و همچنین اسکلت کمتری برای ساخت میخواهد. علت نیاز کمتر به اسکلت در گلخانه چند واحدی، نبود دیوارههای میانی در این سازه است. هزینه ساخت گلخانه چند ردیفی کمتر بوده و برای ساخت آن نیاز به نیروی کاری کمتری است.
هزینه اتوماسیون این گلخانه نیز کمتر بوده و راحتتر میتوان پرسنل را در آن مدیریت نمود. سطح تماس گلخانه چند واحدی با بیرون کاهش یافته است در نتیجه گرمای کمتری هدر میرود و سوخت کمتری برای گرم کردن گلخانه مورد نیاز است. اگر میخواهید در مصرف انرژی صرفه جویی کنید، گلخانه چند واحدی برای شما مناسب است.
معایب ساخت گلخانه چند واحدی
از معایب ساخت و تجهیز گلخانه چند ردیفه میتوان به این اشاره کرد که برف به سختی در آن کنترل میشود و اگر برف در ناودانها قرار بگیرد، امکان شکستن اسکلت گلخانه وجود دارد. برای حل این مشکل، باید لولههای حرارتی در زیر ناودانها بسازید تا برف را به تدریج آب کند. اما لولههای حرارتی نیز ورود نور به داخل گلخانه را مختل میسازند و این به ضرر رشد گیاهان است.
اجزای تشکیل دهنده گلخانه چیست؟
گلخانه داراب چهارچوب یا اسکلت، پوشش شفاف، هواکش و سیستم تخویه، اتاق کار و تعدادی راهرو است. چهارچوب گلخانه مهمترین بخش آن است و باید بسیار مستحکم و پایدار ساخته شود. جنس چهارچوب را طوری انتخاب کنید که در برابر باد، باران و تغییرات آب و هوایی مقاوم باشد و چندین سال بدون مشکل برای شما کار کند.
قدیم اسکلت گلخانه را از چوب مقاوم میساختند اما به دلیل مقاومت کمتر آن نسبت به موادی مانند آهن، فولاد و آلومینیوم امروزه از این مواد به جای چوب استفاده میشود. اسکلت باید طوری ساخته شود که توانایی تحمل پوشش شفاف را داشته باشد و در برابر انواع نیروها مقاومت کند.
علاوه بر این، اسکلت باید سبک بوده، سایه اندازی آن کم باشد و هزینه نگهداری آن زیاد نباشد. اگر میخواهید گلخانه شما چندین سال بدون مشکل پایدار بماند، از همان ابتدا هزینه لازم را برای ساخت یک اسکلت مقاوم کنار بگذارید.
اتاق کار گلخانه
اتاق کار گلخانه مانند اتباری است که تمام وسایل مورد نیاز گلخانه در آن قرار داده میشود. این وسایل شامل کود، خاک، وسایل آبیاری، وسایل کشاورزی و سموم کشاورزی است. دقت کنید که اندازه اتاق کار متناسب با اندازه گلخانه و تعداد گیاهانی باشد که در آن کاشتهاید. اتاق کار باید بتواند دسترسی راحت به لوازم مورد نیاز شما در گلخانه را فراهم کند.
در ساخت و تجهیز گلخانه، راهروهایی با عرض 50 تا 80 سانتی متر ساخته میشوند که برای رفت و آمد کارگرها استفاده میشود. راهروها باید به قسمتهای مختلف گلخانه دسترسی داشته باشند و رفت و آمد از آنها آسان باشد. مورد بعدی هواکشهای گلخانه است.
تنظیم تهویه مساله مهمی در گلخانه است، زیرا باید اکسیژن کافی برای گیاهان فراهم شود و دیگر اکسید کربن به موقع از گیاهان دور شود. تهویه همچنین روی دمای گلخانه نیز اثر دارد و رشد گیاهان را تنظیم میکند. هواکش گلخانه میتواند به شکل اتوماتیک باز و بسته شود یا به صورت دستی تنظیم گردد.
پوشش مناسب برای گلخانه
پوشش استفاده شده در گلخانه، باید بتواند حداکثر میزان نور خورشید را از خود عبور دهد تا گیاهان به بهترین شکل رشد کنند. برای انتخاب پوشش، باید به درصد نور عبوری از آن دقت کرد. میزان نوری که به ازای واحد سطح از پوشش عبور میکند، میزان کارایی پوشش را مشخص مینماید.
نمیتوان انتظار داشت که 100 درصد نور از پوشش عبور کند، بلکه درصدی از نور جذب و درصدی بازتاب میشود. مهم این است که درصد نور جذب شده و بازتاب شده توسط پوشش کم باشد و بیشتر آن عبور کند.
تجهیزات گرمایشی و سرمایشی در گلخانه
توجه به نحوه تنظیم دما اهمیت زیادی در ساخت و تجهیز گلخانه دارد. برای گرم کردن گلخانه در زمستان از بخاری گازی و نفتی استفاده میشود، در واقع نفت و گاز در یک دیگ سوزانده میشود و گرما با استفاده از مخزن آب و لولههای آب در سراسر گلخانه توزیع میشود.
سرد کردن گلخانه در تابستان، سختتر از گرم کردن آن در زمستان است. با روشهایی مانند سایه دادن، کولر گازی و آبی و ... میتوان هوای گلخانه را به دمای متعادلی در تابستان رساند. تامین سیستم سرمایشی برای گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا با هوای گرم تابستان گیاهان در روند رشد دچار اختلال میشوند.
سخن آخر درباره ساخت و تجهیز گلخانه
برای ساخت و تجهیز گلخانه به این توجه کنید که گلخانه تمام ویژگیهای لازم از جمله دمای مناسب، سیستم آبیاری اصولی، تهویه درست و ... را داشته باشد. بر اساس بودجهای که برای ساخت گلخانه در نظر گرفتهاید اندازه و نوع گلخانه مورد نظر را انتخاب کنید.
گلخانه باید مناسب محصولاتی باشد که قصد پرورش آنها را دارید، برای مثال گلخانهای که برای پرورش سبزیجات استفاده میشود با گلخانهای که برای پرورش گیاهان تزئینی کاربرد دارد متفاوت است. بر اساس نوع گیاه و شرایط کاشت و برداشت آن گلخانه را تجهیز کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید، ما به تمام سوالات شما پاسخ خواهیم داد و شما را از همه جهات راهنمایی خواهیم کرد. کافی است ساخت و تجهیز گلخانه خود را به ما بسپارید تا محصولاتی پربار را در محیطی عالی رشد دهید.
* اگر نیاز به ساخت و تجهیز گلخانه در سایز خانگی یا صنعتی دارید و یا در این زمینه نیاز به مشاوره دارید با تیم متخصص نارگیل تماس بگیرید. تماس با نارگیل
ساخت و تجهیز گلخانه