ویروئید
لكه زرد مو (
GYSVd
) :
این
بیماری اولین بار در سال 1972 توسط تایلور و وودهام در استرالیا شرح داده شد.
خانواده
:
Pospiviroidae
جنس:
Apscaviroid
گونه:
Grapevine
yellow speckle viroid
اندازه:
در
GYSVd- 1366
تا 369 نوكلئوتید و در
GYSVd- 2363
نوكلئوتید
3-1:
علائم بیماری
با
توجه به این كه این بیماری در مناطق و اقلیمهای مختلف رشد می كند و علائم متفاوتی
نشان می دهد ولی علائم بارز و مشخص آن ایجاد لكه های زرد رنگ و پراكنده در سطح برگ
می باشد و همچنین رگبرگ نواری را می توان در سطح برگ مشاهده كرد.
عوامل
بیماری
دو
مولكول
RNA
حلقوی بسیار نزدیك به هم (
GYSVd
- 1 و
GYSVd- 2
)، مرتبط با بیماری لكه زرد مو می باشند. وقتی كه
RNA
استخراج شده از درخت
انگور به خیار و گوجه فرنگی مایه زنی شود، آلودگی ممكن است صورت پذیرد ولی ویروئید
در انها قادر به همانندسازی و تكثیر نخواهد بود. این دو ویروئید به طور مستقل قادر
به اجاد بیماری لكه زرد در انگور می باشند.
ویروئید
GYSVd-
1
اولین بار توسط كلتونو و رضائیان در سال 1988 از رقم
"كابرنت فرانك"جدا شد. ویروئید
GYSVd- 2
نیز
اولین بار توسط كلتونو و رضائیان در سال 2989 از رقم "كیوتو" كه بر روی
پایه رقم " دوگریج" پیوند زده بود و علایم بیماری لكه زرد را نشان می
داد، جدا شد.
در ایران نیز این دو ویروئید، توسط زكی عقل و ایزدپناه در سال 1383
از تاكستانهای استانهای فارس ( شهرستانهای بوانات، میمند و شیراز) و آذبایجان غربی
( شهرستان ارومیه) گزارش شده است.
برای
تشخیص این بیماری شاخص های مختلفی وجود دارند كه عبارتند از:
1.
شاخص انتقال پیوند: برای این روش از ارقام اروپایی
Mataro
و
Mission
استفاده می شود كه در
اینها علائمی شبیه به علائم ایجاد شده در انگور است ولی نامنظم اند.
2. شاخص انتقال به میزبانهای دیگر:
GYSVd
به طریق مكانیكی به
خیار و سویا منتقل می شود ولی در آنها علائمی نشان نمی دهد. دیگر ویروئیدهای انگور
پاتوژنهای گوجه فرنگی، خیار
Gynuraaurantiaca
هستند
و در انها علائم نشان می دهند.
3. شاخص الكتروفرز ژل پلی آكریلا مید (
Acrylamide
): این شاخص مطمئن نیست
لذا فقط به طور آزمایشی برای شناسایی ویروئید لكه زرد مو و دیگر ویروئیدهای انگور
بكار می روند كه طرز عمل آن شامل استخراج
DNA
، متمركز ساختن و الكتروفورز
است.
4. شاخص تجزیه مولكولی: روش مولكولی برای شناسایی ویروئیدهای انگور به كار می رود.
3-3:
ساختمانهای ثانویه ویروئید
این
ویروئید دارای ساختمانهای ثانویه می باشد كه 5 ناحیه را دارا می باشد این5
ناحیه عبارتند از:
1.ناحیه مركزی حفظ شده (
Central
conserved region: CCR
)
2. ناحیه بیماری زا (
Pathogenic region: P
)
3. ناحیه متغییر (
Variable region: V
)
4. ناحیه انتهایی سمت راست (
Terminal right region: TR
)
5. ناحیه انتهایی سمت چپ (
Terminal left region: TL
)