نیتریل ها :
نیتریل ها جزء گروه سموم بازدارنده فتوسنتز در فتوسیستم IIهستند.
از علف کشهای مهم این گروه برموکسینیل با نام تجاری پاردنر و آیوکسینیل با نام تجاری توتریل می باشد.
دیکلوبنیل علف کشی است که در خاک بکار میرود و با جلوگیری از استقرار گیاهچه هر دو گروه علفهای هرز تک لپه و دو لپه را کنترل می کند. این علف کش از سبز شدن بسیاری از علفهای هرز چند ساله نیز جلوگیری می کند.دیکلوبنیل فرار بوده و بسرعت از سطح خاکهای گرم متصاعد می شود. این حالت در اثر بارندگی-آبیاری بارانی و یا اجرای عملیات مکانیکی بلافاصله بعد از بکار بردن علف کش در خاک کاهش خواهد یافت.
بروموکسینیل نوعی علف کش بعد از سبز شدن است که عمدتا برای کنترل علفهای هرز پهن برگی که به علف کشهای نوع فنوکسی عکس العملی نشان نمی دهند بکار میرود. مثل:amsinckia tessellata وfagopyrum tataricum.
بروموکسینیل جهت استفاده روی گندم-جو-یولاف-چاودار-کتان و... که بتازگی بذر کاری شده باشند به ثبت رسیده است.
رشد و ساختمان گیاه
دیکلوبنیل بازدارنده قوی رشد-جوانه زنی بذر و سلولهای مریستمی در حال تقسیم می باشد.این علفکش عمدتا روی نقاط رشدی گیاه-نوک ریشه ها وجوانه ها عمل می کند.علایم مسمومیت بوسیله آن شامل تخریب و تورم بافتها و در نهایت نابودی گیاه است.رنگ پریدگی بافتها نیز غالبا مشاهده می شود. میلبرو(1964)اثرات دیکلوبنیل را بر برخی گیاهان زراعی بررسی کرده است.
وی توقف رشد و بدنبال آن سیاه شدن ومرگ مریستم انتهایی را گزارش نمود.این محقق در مریستم انتهایی آوندهای آبکشی و بافتهای پوستی چغندر مواد قهوه ای تیره رنگی را شناسایی کرده و اظهار داشت که این مواد احتمالا ملانین می باشند.
یکی دیگر از عوارض دیکلوبنیل تیره تر شدن رنگ ظاهری برگها نسبت به حالت طبیعی است که ناشی از افزایش میزان کلروفیل می باشد.این اثر هنگامی دیده می شود که علفکش کمتر از حد کشنده به مصرف برسد.
همچنین این سم از انتقال فعال مواد جلوگیری می کند که باعث توقف رشد ریشه همراه با تورم وبیرنگ شدن آن شده وتقسیمات سلولی در قسمت نوک ریشه را بسرعت متوقف می سازد بطوری که در فاصله 4ساعت تعداد سلولها در مرحله اولیه تقسیم سلولی به %25 حالت طبیعی کاهش می یابد.
بروموکسینیل و آیوکسینیل معمولاعلفکشهایی تماسی -برگی محسوب میشوند.خسارت این علفکشها24 ساعت بعد ازمصرف بصورت تاول ونقاط نکروزه ظاهر شده و سپس تخریب شدید بافتهای برگ صورت می گیرد. بعدا ممکن است که در اطراف مناطق نکروزه شده برگ کلروز نیز پدیدار شود.
جذب و انتقال
تحقیقاتی که بوسیله دیویس و همکاران (1967) در مورد تاثیر نگهداری علفکش بوسیله برگها و مورفولوژی گیاه بر روی سمیت آیوکسینیل انجام شد نشان داد با وجودی که نگهداری اسپری شده بوسیله برگها عامل مهمی در تعیین درجه انتخابی بودن است ولی عامل اصلی در خاصیت انتخابی این علفکش نمی باشد .
افزودن یک ماده سورفاکتانت نگهداری علفکش توسط برگها را در کلیه گونه های تحت بررسی افزایش داد و در نتیجه قدرت انتخاب بین خردل و نخود از بین رفت.
کارپنتر و همکاران(1964)انتقال آیوکسینیل را در گیاه هفت بند (polygonum lapathifolium) مطالعه نمودند.در این آزمایش گیاه در مرحله 5برگی در داخل لوله های پلی اتیلنی محصور شده و برگ چهارم بوته ها در معرض علفکش قرار گرفت .
این برگ با غلظتهای کمتر از حد کشندگی آیوکسینیل تیمار گردید و سپس پوشش پلی اتیلنی برداشته شد . سه هفته بعد لکه های کلروز برروی برگها گسترش یافت .این محققین اظهار داشتند که هر چند مقداری از علف کش به برگهای قدیمی تر گیاه انتقال یافت ولی میزان آن به مراتب کمتر از علفکش منتقل شده به برگهای جوان بوده است.
دیویس و همکاران (1968) با استفاده از دیسکهای برگ پی بردند که آیوکسینیل c14 در خردل بمراتب سریع تر از جو و نخود جذب می شود . آنها با اتورادیوگرافی بر روی بوته های سالم نشان دادند که انتقال آیوکسینیل c14محدود می باشد.5 ساعت بعد از تیمار حرکت علفکش بطرف قاعده دمبرگ برگهای تیمار شده قابل اندازه گیری بود بعلاوه اندکی حرکت آپوپلاستی بطرف نوک برگها نیز وجود داشت .
با افزایش زمان قرار گرفتن در معرض علفکش رادیواکتیویته در ساقه منتشر شده و عمدتا در برگهای جوان واقع در قسمت فوقانی ساقه تجمع یافت.
چنانچه برگهای جدیدی در بالای برگ تیمار شده تولید می شد رادیواکتیویته به درون آنها نیز راه می یافت. این امر نشان دهنده حرکت سیمپلاستی در لوله های غربالی می باشد. هنگامی که تیمار علفکش بر روی ریشه و از طریق محلول های غذایی اجرا گردید رادیواکتیویته در ریشه ها بسیار زیاد بود ولی مقدار جزیی حرکت آپوپلاستی به سمت شاخ وبرگ مشاهده گردید جذب از طریق شکافهای روی ساقه موجب حرکت شدید رو به بالا بویژه در اطراف رگبرگها گردید.
شافر و چیلکوت(1970)گزارش دادند که طریق اصلی جذب برموکسینیل مسیر کوتیکولی می باشد.
دیکلوبنیل نوعی علفکش قبل از خروج از خاک است که علفهای هرز را قبل و یا بلافاصله بعد از سبز شدن آنها از بین می برد .
ماسین دریافت که دیکلوبنیل تقریبا بصورت یکنواخت بوسیله کلیه قسمتهای هوایی بوته های لوبیا که در اتمسفر اشباع از این علفکش قرار داشتند جذب گردید . جذب تا 3 روز بصورت ثابت ادامه داشته و سپس کاهش یافت.
هنگامی که آنرا روی ساقه های قطع شده بکار گرفت جذب انجام شد ولی حرکت علفکش در آوندهای چوبی بسیار کند بود.در جذب ریشه ای نیز حرکت محدود آپوپلاستی مشاهده گردید.
نحوه عمل
هر گونه بحثی در مورد نحوه عمل علف کشهای گروه نیتریل باید با توجه بر این مطلب انجام شود که دیکلوبنیل نوعی علف کش عمومی بعد از سبز شدن است که می توان از آن بصورت انتخابی روی گیاهان زراعی استقرار یافته استفاده کرد
زیرا این علف کش بکندی نشت کرده و فقط در قسمت سطحی خاک عمل می کند در حالی که بروموکسینیل و آیوکسینیل مواد انتخابی و تماسی هستند که بر روی شاخ و برگ گیاهان زراعی و علفهای هرز در حال رشد بکار برده میشوند.
دیکلوبنیل نوعی بازدارنده قوی رشد است و عمدتا بر مریستم ها اثر می گذارد . بروموکسینیل و آیوکسینیل باعث بروز کلروز و نکروزه شدن برگها می شوند.
جذب بروموکسینیل و آیوکسینیل بوسیله برگها بسته به گونه گیاهی بسیار متغیر است . بنظر می رسد که بالا بودن رطوبت خاک و رطوبت نسبی زیاد در هوا و بکار بردن سورفاکتانت ها جذب نمکهای این علفکشها را افزایش داده ولی بر جذب استرهای آنها تاثیری ندارد. انتقال این علفکشها در گیاهان محدود می باشد ولی بنظر می رسدکه به میزان جزیی صورت می گیرد .
انتقال دیکلوبنیل در آپوپلاست انجام می گیرد ولی ظاهرا سرعت آن تابع نوع گونه گیاهی است.
با وجودی که بنظرمی رسد دیکلوبنیل اثر ناچیزی بر انتقال الکترون و فسفوریلاسیون در کلروپلاست و میتوکندری داشته باشد ولی ترکیبات هیدروکسی حاصل از تجزیه آن بازدارنده های قوی این واکنشها هستند . ممانعت از سنتز آنزیم هایی که تولید آنها توسط هورمون انجام می گیرد نیز در مورد دیکلوبنیل گزارش شده است.
جلوگیری از سایر فرآیندهای بیوشیمیایی نظیر سنتزRNA-سنتز پروتئین-سنتز چربی –فتوسنتز و تنفس توسط دیکلوبنیل نسبتا ناچیز بوده و اطلاعات موجود در آنها غالبا ضد و نقیض است.
بروموکسینیل و آیوکسینیل در تنفس میتو کندری ها و فتوسنتزاختلال ایجاد می کنند