شناخت درست آفات و بیماری ها و علایم خسارت آنها در مرحله تولید و داشت مرکبات اهمیت زیادی دارد، به طوری که کارشناسان فضای سبز می توانند با داشتن اطلاعات لازم و انتخاب مدیریت صحیح مبارزه، آفات و بیماری های مرکبات را کنترل نمایند. بدین منظور در این مقاله خسارت و روش های کنترل برخی از آفات و بیماری های رایج مرکبات ارائه گردیده است.
علایم خسارت و روش های کنترل برخی آفات
رایج مرکبات:
1- شته ها (شته سبز مرکبات و شته سیاه
مرکبات)
علایم خسارت:
پیچیدگی
برگ های جوان، ترشح عسلک و تشکیل دوده.
کنترل:
استفاده از
دشمنان طبیعی مانند کفشدوزک هفت نقطه ای، استفاده از سموم شیمیایی (در تراکم بالای
جمعیت) روی سرشاخه های جوان قبل از پیچیدن برگ ها در بهار.
2- شپشک سپردار قهوه ای مرکبات
علایم خسارت:
لکه
های ریز قهوه ای رنگ روی برگ ها و میوه ها، ریزش برگ ها و کوچک شدن میوه.
کنترل:
استفاده از
کفشدوزک نقاب دار دو لکه ای و زنبور
Aphytis
، استفاده از سموم فسفره.
3- بالشک مرکبات
علایم خسارت:
تشکیل
کیسه تخم سفیدرنگ در سطوح برگ، ترشح عسلک.
کنترل:
استفاده از کفشدوزک کریپ، استفاده از سموم
فسفره.
4- شپشک آردآلود مرکبات
علایم خسارت:
تشکیل
توده های پنبه ای شکل بر روی اندام های مختلف گیاه، ترشح عسلک.
کنترل:
استفاده از
کفشدوزک نقاب دار دولکه ای، کفشدوزک کریپ و زنبور
Aphytis
، سم پاشی زمستانه با روغن ولک، سم پاشی تابستانه با سم آدمیرال یا
دورسپان به همراه روغن ولک.
5- کنه قرمز
مرکبات
علایم خسارت:
لکه
های کم رنگ روی برگ ها، قاشقی شدن و ریزش برگ ها، زرد شدن و ضعف عمومی درخت.
کنترل:
سم پاشی
زمستانه و تابستانه با نئورون، اورتوس یا تدیون به همراه روغن.
6- کنه نقره ای یا مخملک مرکبات
علایم خسارت:
ضخیم
و زنگاری شدن پوست میوه.
کنترل:
سم پاشی
زمستانه با نئورون به همراه روغن، سم پاشی تابستانه با ورتیمک.
7- مینوز مرکبات
علایم خسارت:
چین خوردگی و تشکیل دالان های رنگ پریده روی برگ های جوان.
کنترل:
سم پاشی دوره
ای با ورتیمک و کونفیدور.
8- لیسک یا راب و حلزون قهوه ای
علایم خسارت:
تغذیه
از برگ و میوه ها، سوراخ نمودن میوه ها.
کنترل:
استفاده از
طعمه مسموم یا سم متالدئید، استفاده از سم سوین، کنترل علف های هرز.
9- مگس میوه مدیترانه
علایم خسارت:
لارو
آن از گوشت میوه تغذیه می کند که باعث پوسیدگی و ریزش میوه می شود.
کنترل:
کنترل با تله
های جاذب، جمع آوری روزانه میوه های آلوده و دفن آنها در عمق 30 تا 50 سانتی متری
زمین.
علائم خسارت و نحوه کنترل برخی بیماری
های رایج مرکبات:
1- مرگ گیاهچه
علایم خسارت:
پوسیدگی،
خشک شدن طوقه و در نهایت مرگ گیاهچه.
کنترل:
تهیه بذر سالم
(لعاب زدایی و ضدعفونی شده با قارچکش)، انتخاب زمین سالم برای بذرکاری، ضدعفونی
بذور و بستر خزانه با قارچکش.
2- زالی (آلبینیسم)
علایم خسارت:
سفید
شدن گیاهچه بذری
کنترل:
تهیه بذر سالم
(لعاب زدایی شده و ضدعفونی شده با قارچکش)، انبارداری بذور در دمای 4 تا 6 درجه
سانتی گراد.
3- گموز مرکبات (پوسیدگی طوقه)
علایم خسارت:
بروز
لکه های قهوه ای روی طوقه، قهوه ای شدن پوست و چوب، ترک خوردن و خشک شدن پوست،
ترشح صمغ، ضعف عمومی درخت.
کنترل:
انتخاب ارقام
متحمل و سالم، ایجاد زهکش مناسب، حذف علف های هرز، تقویت درخت، کاربرد قارچکش، حذف
درختان آلوده و ضدعفونی خاک محل استقرار آن.
4- گموز مرکبات (پوسیدگی ریشه)
علایم خسارت:
بروز
علائم کمبود مواد غذایی و ضعف عمومی درخت، ریزش برگ ها، سبز خشک شدن درختان
کنترل:
انتخاب ارقام
متحمل و سالم، ایجاد زهکش مناسب، حذف علف های هرز، تقویت درخت، کاربرد قارچکش، حذف
درختان آلوده و ضدعفونی خاک محل استقرار آن.
5- لکه قهوه ای آلترناریایی
علایم خسارت:
ایجاد
لکه های سوخته قهوه ای رنگ روی برگ، سرشاخه و میوه درخت در فصل بهار، ریزش
زودهنگام میوه، ضعف عمومی درخت.
کنترل:
کاربرد ارقام
متحمل و سالم، تغذیه مناسب درخت، کاربرد قارچکش، از بین بردن بقایای گیاه آلوده.
6- نماتد مرکبات
علایم خسارت:
بروز
علائم کمبود مواد غذایی، زرد شدن و ریزش برگ ها، زوال تدریجی درخت.
کنترل:
انتخاب زمین
عاری از نماتد، تهیه نهال سالم، فرو بردن ریشه نهال در محلول نماتدکش قبل از کاشت.
7- اگزوکورتیس
علایم خسارت:
پوسته
پوسته شدن نواری پوست تنها درخت، ضعف عمومی و توقف رشد درخت.
کنترل:
استفاده از
ارقام متحمل و سالم، کار با ابزار باغبانی ضدعفونی شده در هنگام تکثیر و نگهداری
مواد گیاهی.
8- گال چوبی
علایم خسارت:
متورم
شدن ساقه در محل پیوند و زخم.
کنترل:
استفاده از
ارقام متحمل و سالم، کار با ابزار باغبانی ضدعفونی شده در هنگام تکثیر و نگهداری
مواد گیاهی.
9- تریستزا
علایم خسارت:
ضعف،
زردی، گلدهی بی موقع و زوال تدریجی یا ناگهانی درخت.
کنترل:
استفاده از
ارقام متحمل و سالم، کار با ابزار باغبانی ضدعفونی شده در هنگام تکثیر و نگهداری
مواد گیاهی.