ارتباط کلروز (زرد شدن) برگها و کمبود آهن

کلروز آهن در انواع زیادی از گیاهان اتفاق می افتد و ممکن است برای صاحب گیاه، وضعیتی دلسرد کننده یا نگران کننده باشد. کمبود آهن در گیاهان باعث زرد شدن برگها و در نهایت مرگ آنها میشود بنابراین اصلاح این وضعیت برای بقای گیاه امری ضروری است. در اینجا با نقش آهن در گیاه و اصلاح وضعیت کلروز آهن آشنا میشوید.

آهن چه نقشی در گیاه ایفا میکند؟

آهن یک ماده مغذی است که همه گیاهان برای بقا و عملکرد درست به آن نیاز دارند. بسیاری از عملکردهای حیاتی گیاه مانند تولید کلروفیل و انزیم، تثبیت نیتروژن و رشد و متابولیسم، به آهن وابسته هستند. بدون وجود آهن، عملکردهای گیاه نمیتواند به درستی انجام شود.  

علائم کمبود آهن در گیاهان

واضح ترین علامت کمبود آهن در گیاهان معمولا کلروز برگ است. کلروز وضعیتی است که در آن برگهای گیاه شروع به زرد شدن میکنند اما رگه های برگ، سبز باقی می مانند. معمولا کلروز برگ از نوک برگهای تازه و جدید گیاه شروع میشود و در نهایت با تداوم یا تشدید کمبود آهن، به برگهای قدیمیتر گیاه نیز گسترش پیدا میکند.

علائم دیگر کمبود آهن عبارت است از رشد ضعیف گیاه و ریزش برگ اما این علائم همیشه با کلروز برگ همراه هستند.

اصلاح کلروز آهن در گیاه

کمبود آهن در گیاهان به ندرت به واسطه کمبود آهن در خاک ایجاد میشود. معمولا آهن به وفور در خاک وجود دارد اما برخی وضعیتهای خاک ممکن است بر توانایی گیاه در دریافت آهن از خاک تاثیر بگذارند.

کلروز آهن در گیاهان معمولا به واسطه یکی از دلایل زیر اتفاق می افتد:

-         pH خاک خیلی بالا است

-         خاک بیش از حد رسی است (clay soil)

-         خاک خیلی فشرده یا بیش از حد مرطوب است

-         فسفر خاک بیش از حد زیاد است

اصلاح pH بالای خاک

خاک خود را از نظر pH آزمایش کنید. در صورتی که pH آن بالای 7 باشد، توانایی گیاه در دریافت آهن از خاک را محدود میکند.

اصلاح خاک بیش از حد رسی (گلی)

خاک رسی فاقد مواد آلی است. فقدان مواد آلی باعث میشود گیاه نتواند آهن را از خاک رسی دریافت کند. مواد مغذی کم مقداری در مواد آلی وجود دارند که گیاه برای جذب آهن گیاه از طریق ریشه، به آنها نیاز دارد. در صورتی که خاک رسی باعث کمبود آهن در گیاهتان شده است، اصلاح کمبود آهن گیاه به معنی استفاده از مواد آلی مانند کمپوست و پیت ماس ( peat moss ) در خاک است.

اصلاح خاک متراکم یا بیش از حد مرطوب

در صورتی که خاک بیش از حد مرطوب یا متراکم و فشرده باشد، ریشه ها هوای کافی ندارند که آهن کافی را برای گیاه دریافت کنند.

اگر خاک بیش از حد مرطوب باشد باید زهکشی خاک را بهبود ببخشید. در صورتی که خاک متراکم است، اغلب به سختی میتوان آن را حل کرد بنابراین روشهای دیگر جذب آهن توسط گیاه را باید به کار گرفت.

در صورتی که نمیتوانید زهکشی گیاه را بهبود ببخشید یا تراکم آن را کاهش دهید، از کلات آهن ( chelated iron ) یا محلول پاشی یا مکمل خاک استفاده کنید. این کار محتوای آهن در دسترس گیاه را افزایش داده و ضعف توانایی گیاه در جذب آهن از طریق ریشه را جبران میکند.

کاهش فسفر خاک

فسفر بیش از حد در خاک مانع جذب آهن توسط گیاه شده و کلروز آهن ایجاد میکند. معمولا این وضعیت به واسطه مصرف کودی که فسفر بالایی دارد اتفاق می افتد. از کودی استفاده کنید که فسفر آن کم است (عدد میانی در سه رقم مربوط به کود) تا به ایجاد تعادل در خاک کمک شود.