لکه برگی سرکوسپورا نوعی قارچ است که برای رشد و تکثیر به رطوبت و انتقال از راه هوا نیاز دارد.
لکه میوه سِرکوسپورا (
Cercospora fruit spot
) که به لکه
برگی سرکوسپورا نیز شهرت دارد، یک بیماری قارچی متداول در مرکبات است اما در
بسیاری از محصولات کشاورزی و باغبانی دیگر نیز مشاهده میشود. عامل لکه برگی سرکوسپورا
یک قارچ است که میتواند در میوه های آلوده ای که از فصلهای گذشته بر روی زمین
افتاده و باقی مانده اند، زنده بماند.
![]()
![]()
سرکوسپورا چیست؟
یکی از نکات کلیدی باغداری و کشاورزی، بررسی
گیاهان و میوه ها از نظر وجود بیماری و پیشگیری به موقع برای جلوگیری از آفت زدگی
و بیماری و محافظت از محصولات است. لکه برگی سرکوسپورا نوعی قارچ است که برای رشد
و تکثیر به رطوبت و انتقال از راه هوا نیاز دارد. این بیماری قارچی در ضایعات میوه
سال گذشته میتواند زنده مانده و در حالت خواب بماند تا زمانی که شرایط برای گسترش
فعالیت فراهم شود. همین که هوا رو به گرمی رفت و بارندگی یا رطوبت کافی بود این
قارچ شروع به پخش کردن کونیدیا (
conidia
) میکند که چیزی مشابه هاگ است و برای تولید مثل استفاده
میشود. این کونیدیا از طریق بارش باران، انتقال مکانیکی یا باد میتواند جا به جا و
منتقل شود.
![]()
![]()
علائم بیماری قارچی سرکوسپورا چیست؟
نام کامل این بیماری قارچی
Pseudocercospora angolensis
است. برگهای گیاه آلوده به قارچ سرکوسپورا دچار خالهای گرد قهوه ای تا خاکستری
میشود. هنگامی که فصل بارش شروع میشود، این لکه های قهوه ای روی برگ تیره شده و
تقریبا به رنگ سیاه در می آیند و هاله ای زرد رنگ دور آنها دیده میشود. معمولا این
برگها پس از مدتی میریزند. در لکه برگی سرکوسپورا ایجاد ضایعه در ساقه گیاه متداول
نیست اما ممکن است با مردن شاخه های جوان مواجه شوید.
در لکه میوه سرکوسپورا، میوه دچار خالهای تیره
ای میشود که ممکن است زایده تومور مانندی ایجاد کند که توسط هاله ای احاطه شده
است. این لکه های قهوه ای فرو رفته و نکروز اتفاق می افتد. میوه های نارس معمولا
می افتند. قارچ سرکوسپورا در میوه های رسیده باعث خشکی میوه و سفت شدن آن میشود.
![]()
![]()
علائم
سرکوسپورا در محصولات مختلف کشاورزی و باغداری متفاوت است. در بامیه این بیماری به
صورت کپک دوده ای روی برگها دیده میشود و در هویج لکه های نکروزی در برگهای جوان
به چشم میخورد. در رز لکه برگی سرکوسپورا به صورت ضایعات و لکه های تیره آبکی یا
فرو رفته در روی برگها دیده میشود. از جمله گیاهانی که بیشتر دچار لکه برگی
سرکوسپورا میشوند عبارتند از:
-
لوبیا
-
چغندر
-
فلفل
-
آووکادو
-
انجیر
-
قهوه
خسارات بیماری قارچی سرکوسپورا
اگر محصولات به درستی مدیریت شوند معمولا به
صورت گسترده دچار بیماری نمیشوند اما این بیماری ممکن است باعث بد مزه شدن طعم میوه
ها و کاهش محصول شود. برای محافظت از میوه، مبارزه با این بیماری قارچی را باید با
تمیز کردن و دور کردن میوه های روی زمین افتاده در پایان فصل و استفاده از قارچ کش
در بهار شروع کنید.
در مواردی که آلودگی قارچی کم باشد تعداد کمی
میوه آلوده و خراب میشوند و تاثیری بر کاهش محصول ندارند اما در موارد آلودگی شدید
قارچی در گیاهان تمامی محصول ممکن است بی مصرف شود.
میوه های آلوده به این قارچ نه تنها بد شکل و بدمنظر
هستند بلکه آبدار و خوشمزه هم نیستند. نواحی نکروزی میوه سرکوسپورایی خشک، سفت و
در برخی گونه ها چوبی میشود و تمایل به خوردن آن را از بین میبرد.
معمولا چنین میوه هایی به فروش نمیروند و ممکن
است به عنوان ضایعات میوه دور ریخته شوند. اگر این مواد در توده کمپوست ریخته شوند
قارچها میتوانند در آن زنده بمانند مگر این که دمای توده کمپوست به قدری بالا برود
که کونیدیا نابود شود. برای جلوگیری از این بیماری قارچی میوه های آلوده از زمین
برداشته شوند تا قارچها به محصولات فصل بعد گسترش پیدا نکنند.
راههای مبارزه با بیماری قارچی سرکوسپورا
برای کنترل بیماری علاوه بر دور کردن میوه های
آلوده بر زمین افتاده، باید محصولات به شدت آلوده را در فصل پاییز از بین ببرید.
همچنین از گَرد و اسپری قارچ کش میتوانید برای کنترل سرکوسپورا استفاده کنید. برای
ریشه کن کردن این بیماری باید از فصل بارانی و مرطوب که دما رو به گرمی میرود شروع
کنید.
توصیه میشود مواد شیمیایی مورد استفاده را هر
سال تغییر دهید و به تناوب استفاده کنید تا احتمال مقاومت قارچی در مقابل مواد
شیمیایی قارچ کش به حداقل برسد. ممکن است لازم باشد در نواحی گرم و مرطوب گرد یا
اسپری قارچ کش برای مرتبه دوم نیز استفاده شود.
توجه داشته باشید از تمام محصولات مبارزه به
بیماریها و آفات کشاورزی طبق دستور العمل شرکت سازنده که روی محصول درج شده است
استفاده کنید. اگر در نحوه استفاده از مواد قارچ کش تردید داشتید از یک کارشناس
کمک بگیرید.