تمبر هندی میوهای است که بیشتر به عنوان چاشنی غذاها در آشپزی استفاده میگردد. نوع کال آن سبز رنگ و بسیار ترش است و اگر رسیدهتر باشد، کمی مزه آن شیرینتر میگردد. به علت تفاوت سیستم چشایی، واکنش افراد مختلف به طعم آن بسیار متفاوت است و بعضی افراد مزه آن را بر خلاف بعضی دیگر اصلاً نمیپسندند. از تمبر هندی میتوان برای تهیه دسر، بستنی، آب میوه، آبنبات، انواع نوشیدنی، مربا و شربتهای مختلف استفاده نمود. بسیاری از سسها نیز با تمبر هندی تهیه و در پخت غذا به کار برده میشوند. گل و برگهای درخت تمبر هندی نیز در تهیه غذا به کار گرفته میشود.
میوه تمبر هندی دارای انواع ویتامینهای گروه B ، ویتامین C ، پتاسیم، منیزیم، آهن و انواع ترکیبات اسیدی مانند اسید سیتریک، اسید مالیک و اسید تارتاریک میباشد.
تمبر هندی که به آن خرمای هندی نیز گفته میشود، دارای خواص گیاهی و خوراکی فراوانی است و مصرف آن به علت داشتن فیبر فراوان باعث کمک به حل مشکلات گوارشی و کاهش تهوع، هضم سریع غذا به علت داشتن خواص صفراوی، بازسازی بافتهای استخوانی به علت داشتن مقادیر بالای ویتامین ث، از بین بردن انگلها، ویروسها و باکتریهای مضر، کاهش ورم، رفع یبوست بخصوص برای افراد دارای یبوست مزمن، بهبود سریع سرماخوردگی، جلوگیری از حملات آسم و تقویت سیستم ایمنی، کاهش آسیبهای سلولی چشم، رفع بیاشتهایی، پیشگیری از گرمازدگی، ایجاد مقاومت در بدن در مقابل سرطان، کند کردن روند پیری و درمان خشکی چشم میگردد که در بعضی مواقع به صورت جوشانده و دمکرده باید مورد مصرف قرار گیرد.
خوردن مقادیر نامتعارف تمبر هندی باعث ایجاد سرفه، نفخ روده، زخم روده و مشکلات معده میشود. افراد سرد مزاج نیز باید از مصرف زیاد آن پرهیز نمایند.
نهال تمبر هندی، گیاه مخصوص مناطق گرمسیری است و بومی مناطق استوایی قاره آفریقا و کشورهای هند و پاکستان میباشد. بهترین دمای مناسب رشد آن بین 33 تا 37 درجه سانتیگراد است و تا دمای 2- درجه سانتیگراد را میتواند تحمل نماید؛ ولی کاشت آن در مناطق سردسیری با زمستانهای بسیار سرد باعث از بین رفتن این گیاه خواهد شد.
نهال تمبر هندی به نور مستقیم آفتاب به مدت شش تا هشت ساعت در روز نیاز دارد و در صورت کمبود نور، گلها و میوههای آن دچار ریزش زود هنگام خواهند شد.
درخت تمبر هندی پس از رشد کامل، ریشههای بسیار عمیقی تولید خواهد کرد که از آن در برابر بادها و طوفانهای شدید به خوبی حفاظت مینماید.
درخت تمبر هندی گیاهی همیشه سبز است و رشد بسیار کندی دارد. سابقه تاریخی آن به هزاران سال قبل باز میگردد و حدود پنج هزار سال پیش به آسیا و حدود پانصد سال پیش توسط مهاجران اسپانیایی به آمریکا راه پیدا کرده است. اگر آن را به صورت بذر بکاریم پس از حدود دوازده سال و اگر بصورت پیوند و یا نهال کاشته شود پس از گذشت سه تا چهار سال به میوهدهی میرسد. میوههای آن در مهر ماه به شکل لوبیا و به رنگ قهوهای به ثمر میرسند. مهمترین تولید کنندگان جهانی این میوه کشورهای آمریکای جنوبی و بخصوص مکزیک میباشند.
گلهای بسیار زیبای درخت تمبر هندی همه ساله در اواخر اردیبهشت ماه به رنگ زرد با خطوط نارنجی و قرمز با پنج عدد گلبرگ رویش میکنند.
این درخت تاج متراکمی دارد و پس از رشد کامل از آن به عنوان سایهبان در فضاهای عمومی و پارکها استفاده فراوان میگردد.
همان طور که ذکر شد، نهال تمبر هندی مخصوص مناطق گرمسیری و معتدل است و در صورت رسیدگی مناسب عمری در حدود دویست سال و ارتفاعی در حد ده تا بیست متر خواهد داشت. اگر شرایط مساعد باشد، این درخت حدود شصت سال میتواند منافع اقتصادی و باروری مفید داشته باشد.
جهت کاشت نهال آن باید فاصلهای در حدود پنج تا شش متر بین نهالها در نظر گرفته شود. به علت این که رشد نهال این درخت به کندی صورت میگیرد، بهتر است جهت حفاظت در برابر آسیبهای محیطی و انسانی، در اطراف آن تا زمان قوی و محکم شدن نهال از حفاظهای فلزی یا چوبی استفاده گردد.
تمبر هندی به کود زیادی نیاز ندارد ولی هر چه منابع غنیتری به صورت کودهای پوسیده حیوانی یا کودهای شیمیایی در اختیار آن گذاشته شود، به باردهی زودتر و باکیفیتتر خواهد رسید.
آبیاری نهال تمبر هندی نیز در حد متوسط است و باید همواره خاک اطراف درخت از رطوبت نسبی با عمقی در حد 10 سانتیمتر برخوردار باشد. در مناطقی که بارندگی متوسط در حد 500 تا 1500 میلیمتر در سال دارند، میتوان این درخت را به صورت دیم نیز مورد کشت قرار داد.
نهال تمبر هندی در انواع خاک شنی، ماسهای، رسی و اسیدی رشد میکند. تنها باید خاک از زهکشی خوبی برخوردار باشد. این گیاه به علت داشتن ریشه بزرگ و گسترده، حتماً باید در فضای باز کشت شود و نمونههای گلدانی آن به میوهدهی و گلدهی مناسبی نخواهند رسید. هر چه خاک محل کاشت نهال، غنی تر و حاصلخیز تر باشد، محصول باکیفیتتری را میتوان از درخت برداشت نمود. خاک محل کاشت نباید از شوری زیاد برخوردار باشد. همچنین فلزات سنگین نباید باعث آلودگی خاک محل کاشت شده باشند.
هنگام خرید نهال باید توجه داشت که یک نهال با کیفیت و ایدهآل، میبایست عاری از آفات و بیماری باشد و جوانههای آن کاملاً سالم و قوی به نظر برسد. ارتفاع مناسب نهال باید حدود 80 تا 100 سانتیمتر بوده و به صورت عمودی رشد کرده باشد. همچنین ریشه نهال باید دارای پیچیدگی و گرهخوردگی نباشد.
پس از خرید نهال تمبر هندی، باید آن را به مدت یک ماه در مکانی که سایه داشته باشد، گذاشته و آرام آرام در برابر تابش آفتاب قرار دهیم تا از خشک شدن آن جلوگیری نماییم. میتوان این نهال را حدود یک ماه نیز به طور موقت در گلدان نگهداری نموده و سپس به محل اصلی کاشت منتقل نمود.