زنگی دارو

"زَنگی دارو" گیاهی است از دسته سرخس گیان، از ردهٔ بسپایک ها، راستهٔ بسپایک ها، از تیره سپرزدارویان. که در جنگل های شمال ایران هم می روید  و مصارف زینتی دارد.

زنگی دارو بیشتر در سنگلاخ ها می روید و برگ آن شبیه به برگ بسپایک و سوی زیرین برگ آن سرخ رنگ است. در پزشکی سنتی ایران سرشت این گیاه را گرم و خشک دانسته اند و آن را زایل‌کننده سپرز توصیف کرده اند.

زنگی دارو گیاهی پایا و دارای ساقه زیرزمینی کوتاه و نامنظم و برگ هایی به درازای ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر و به پهنای ۴ تا ۵ سانتیمتر با دمبرگ کوتاه  و پوشیده از کرک است. این گیاه در کناره چشمه ها و دیواره چاه ها و اماکن سایه دار می روید و قسمت مورد استفاده، برگ های آن است که بویی به نسبت مطبوع و طعمی ملایم دارد. ساقه زیرین آن ضخیم است و در درمان به عنوان قابض و ادرارآور بکار می رود.

ساقه زیرزمینی این سرخس پوشیده از بازمانده های پوسیده برگ های قبلی است. حلقه مکانیکی هاگدان در این سرخس ناقص است.

زنگی دارو گیاهی معمولی در اروپا است ولی در آمریکای شمالی کمی دیده می شود. گونهٔ آمریکای شمالی آن چهارلاد است در حالی که گونه اروپایی آن دولاد می باشد. گونه ای از آن با نام علمی A. scolopendrium var. lindenii در جنوب مکزیک و هیسپانیولا می روید.

این گیاه به خوبی در خاک های غنی از هوموس، مرطوب یا به خوبی آبیاری شده رشد می کند. نور مستقیم آفتاب در اواسط روز می تواند سبب تخریب و از بین رفتن گیاه شود. به قارچ ها حساس است. نسبت به نواحی سایه دار و خشک متحمل است اما آبیاری منظم در اوایل فصل و نیز مالچ پاشی برای آن مفید است.

تکثیر این گیاه به وسیله کشت اسپورهای آن در اواسط تابستان یا بوسیله تقسیم بوته در بهار صورت میگیرد.