درختان بلوط که اغلب (و نسبتاً) در میان باشکوه ترین درختان به حساب می آیند، به عنوان ویژگی های فردی در یک منظره یا به عنوان بخشی از یک محیط جنگلی پر جنب و جوش زیبا هستند.
درختان بلوط، جنس Quercus، در واقع بخشی از خانواده راش (Fagaceae) هستند و حدود 450 نوع مختلف از درختان بلوط در سراسر جهان وجود دارد.
بلوط یک درخت حیاتی برای تنوع زیستی است. در سال 2019 گزارش شد که محققان در پاتاگونیا فسیلهایی را کشف کردند که نشان میدهد خانواده بلوط و راش در زمان ابرقاره گوندوانا در نیمکره جنوبی سرچشمه گرفتهاند.گونه های اجدادی بلوط و راش در نهایت به دلیل تغییر آب و هوای زمین از بیشتر نیمکره جنوبی ناپدید شدند.
با توجه به سرعتی که آب و هوا در دوران مدرن ما در حال تغییر است، ما در معرض خطر ناپدید شدن آنها از نیمکره شمالی نیز هستیم.
در حالی که نمیتوان تمام 450 گونه بلوط را در اینجا فهرست کرد ، برخی از رایجترین یا جالبترین آنها را ذکر میشود :
بلوط ایرانی (برانتی )
درخت "بلوط برانتی" یا "بلوط ایرانی" که با نام اوری و برادور هم شناخته می شود ، یکی از گونه های جنس بلوط و بومی غرب آسیا (شامل ایران، عراق، سوریه و ترکیه) است. این درختان حدود بیش از 50 درصد پوشش جنگلی رشته کوه های زاگرس را در ایران تشکیل می دهند و یکی از مهمترین گونه های درختی در این نواحی می باشند. از چوب این درختان به عنوان سوخت، زغال چوب و الوار استفاده می شود.گونه بلوط ایرانی یکی از مهمترین گونه های جنگلی زاگرس بوده که پوشش وسیعی از جنگل های غرب کشور به ویژه زاگرس جنوبی را به خود اختصاص داده است. میوه این گونه علاوه بر جنبه های اکولوژیک در اکوسیستم جنگلی از نظر ارزش عناصر تغذیه ای در جنگل بسیار حائز اهمیت است.ارتفاع متوسط حدود ۸ تا ۱۰ متر، برگها تخم مرغی با قاعده قلبی یا گرد،به طول 10-17به عرض 5-10سانتی متر،پهنک لوبدار با لوبهای 7-10 جفتی گرد یا تقریبا نوک تیز است.روی برگ ها سبز و پشت آن نمدی است.
بلوط روبور ( انگلیسی )
بلوط دم دار که به دلیل دمگل ها یا ساقه های بلوط هایش نیز نامیده می شود، بلوط انگلیسی (Quercus robur) می تواند بین 20 تا 40 متر بلند شود. با این حال، مانند بسیاری از درختان بلوط، در واقع با پیر شدن بسیار کوتاه تر می شود تا طول عمر آن افزایش یابد.
برگ های آن دارای لبه های گرد و ساقه های برگ بسیار کوتاه است. برگها از نظر ظاهری از سبز ملایم و روشن در بهار، کمی سفت تر (اما نه زیاد) و سبز پررنگ در تابستان، و انواع سایه های زرد، سبز، نارنجی و قهوه ای در پاییز متغیر است. بلوط انگلیسی مانند اکثر گونههای درخت بلوط، اما نه همه، برگریز است.
درختی واقعاً بزرگ، تاجی پهن و گسترده دارد. یکی از چیزهای جالب در مورد درختان بلوط که بسیاری از مردم هرگز نمی توانند آن را ببینند، تمایل برخی از گونه ها مانند بلوط انگلیسی است که از قبل شاخه ای را روی زمین رشد می دهند تا بتوانند در سن پیری (و سنگین) زندگی کنند.متأسفانه، این شاخههای تکیهگاه معمولاً به دلایل «زیباییشناختی» یا راحتی مدتها قبل از رسیدن به خاک حذف میشوند، اما دیدن بلوطی که خود را روی یک بازوی عظیم نگه میدارد، چیز شگفتانگیزی است.
و فقط فکر کنید که محاسبه مورد نیاز درخت، برای دانستن اینکه کجا به بیشترین حمایت نیاز دارد و در آن جهت رشد می کند، حتی اگر برای چندین دهه یا بیشتر نیازی به حمایت نباشد، چقدر قابل توجه است .
بلوط سفید مازو
بلوط بدون ساقه (Quercus petraea) به ارتفاع 20-40 متر می رسد. از بسیاری جهات شبیه بلوط انگلیسی است، اما در حالی که بلوط انگلیسی برگ های تقریباً بدون ساقه دارد ، سفید مازو برعکس است.
برگ های لوب دار آن که مانند برگ های بلوط انگلیسی است اما گردی آن کمتر است. ساقه های بلندی دارند اما بلوط های آن به سختی ساقه ای دارند.
تنه سفید مازو صافتر از بلوط انگلیسی است و شاخههای آن صافتر رشد میکنند. با این حال، این دو گونه با یکدیگر هیبرید می شوند، بنابراین ممکن است درختی با ویژگی های هر دو پیدا کنید.
بلوط هولم
یکی از معدود بلوط های همیشه سبز، بلوط هولم (Quercus ilex) است. بلوط هولم یا بلوط هولی می تواند تا 20 متر ارتفاع داشته باشد.برگهای بیضی شکل و سبز تیره آن کاملاً با برخی از گونههای دیگر بلوط متفاوت است، برگهای جوان خاردار و برگهای مسنتر در لبهها صاف هستند.
بلوط هولم نوک تیزتر از بلوط های بلوط انگلیسی یا بلوط بدون ساقه است و مانند آن دو درخت، بلوط هلم یک پایه است، به این معنی که هم گل های نر و هم گل ماده روی یک درخت دارد.
بلوط هلم بومی مدیترانه شرقی است.
بلوط بوقلمون
بلوط بوقلمون یا بلوط اتریشی (Quercus cerris) به ارتفاع 30 متر می رسد. برگ های سبز روشن آن می تواند شکل متفاوتی داشته باشد و ممکن است طولانی تر از سایر گونه های بلوط باشد. لوب آنها ممکن است بسیار نوک تیز یا گردتر باشد.
برگ های بلوط بوقلمون به دلیل ضخیم بودن، با رویه های براق و قسمت های زیرین مبهم شناخته می شوند.
یکی از بارزترین ویژگی های بلوط بوقلمون میوه های آن است. رنگ هر کدام از نارنجی در پایین تا قهوه ای سبز در نوک است و هر بلوط در یک فنجان پوشیده از "موهای" ضخیم قرار می گیرد. آنها شبیه پوم پوم های قهوه ای کوچک یا کوسن هایی از خزه قهوه ای هستند.
بلوط بومی اروپای جنوب شرقی و آسیای صغیر است.
بلوط چوب پنبه ای
یکی دیگر از بلوط های همیشه سبز، بلوط چوب پنبه ای (Quercus suber) بومی جنوب اروپا و شمال غرب آفریقا است. می تواند به ارتفاع 20 متر برسد. برگهای بلوط چوب پنبهای شبیه به برگهای بلوط هلم است، اما با رنگ سبز زیتونی.
وجه تمایز اصلی بلوط چوب پنبه ای پوست آن است که برای ساخت چوب پنبه در بطری ها، کاشی های کف چوب پنبه ای، کفش ها، کیف ها و بسیاری از محصولات دیگر بر پایه چوب پنبه استفاده می شود. (شگفت زده می شوید اگر بدانید که بسیاری از چیزها در پرتغال از چوب پنبه ساخته می شوند)
خوشبختانه، برداشت چوب پنبه درخت را نمی کشد، زیرا فقط پوست بیرونی آن برداشته می شود و درخت بلوط چوب پنبه توانایی منحصر به فردی برای بازسازی این چوب پنبه را دارد. هنگامی که یک درخت به سن 25 سالگی رسید، می توان پوست آن را هر 9 تا 12 سال یک بار برداشت کرد.
در پرتغال، درختان را پس از برداشت علامت گذاری می کنند تا به پرورش دهندگان اجازه دهند درخت را تا جایی که درخت در چرخه رشد خود قرار دارد ، پیگیری کنند.
بلوط زنده
بلوط زنده (Quercus virginiana) گونه ای بزرگ، پراکنده و واقعاً چشمگیر است. بلوط زنده که اغلب پوشیده با خزه های دنباله دار اسپانیایی دیده می شود، بومی مناطق جنوبی آمریکای شمالی است.
ارتفاع آن می تواند بین 18 تا 24 متر باشد. شاخه های آن می توانند، اغلب در امتداد زمین، تا 46 متر پخش شوند!
بلوط زنده در کشتی سازی بسیار مورد استفاده قرار می گرفت .
بلوط زنده اغلب همیشه سبز و رسماً به عنوان نیمه برگریز طبقه بندی می شود، دارای برگ های صاف، باریک، بلند و بیضی شکل است. آنها ممکن است در طول زمستان روی درخت باقی بمانند و در بهار با برگ های جدید جایگزین شوند.
برگهای بلوط زنده به رنگ سبز تیره و براق در لبهها و زیر آن سبز روشنتر است.
قسمتهای قابل مشاهده بلوط زنده به رنگ قهوهای تیره است، اما قسمتی که در فنجان یا کلاه بلوط قرار دارد قهوهای روشنتر است.
بلوط زنده را نباید با بلوط زنده ساحلی (Quercus agrifolia) اشتباه گرفت،( یک گیاه همیشه سبز بومی کالیفرنیا در گروه بلوط قرمز که دارای تاجی شگفتانگیز و پهن، برگهای خاردار، هالیمانند، سبز روشن و بلوطهای بلند و نازک است. که نگاه تقریباً به نکات اشاره دارد.)