تراریوم در لغت به معنی باغ
شیشهای است یعنی ظرفی دربسته از جنس شیشه یا پلاستیک شفاف، که درون آن
گیاهان سازگار با یکدیگر پرورش داده میشوند.گیاهان درون ظروفی از جنس شیشه
یا دیگر مواد شفاف احاطه میشوند که تماس آنها با هوای بیرون غیرممکن یا
بسیار محدود میباشد، به همین دلیل محیط داخل تراریوم ریز اقلیمی است با
رطوبت بالا که امکان پرورش بسیاری از گیاهان حساس به خشکی را که در شرایط
معمولی امکانپذیر نیست میسر میسازد.
این
محیط با توجه به ویژگیهای یک گلخانه که فضای مرطوب و ایدهآلی برای رشد
گیاهان فراهم میکند، طراحی شده است و متناسب با ابعاد آن امکان قرار دادن
انواعی ازگلها و گیاهان در اندازههای کوچک و بزرگ را در کنار هم فراهم
مینماید و چون رطوبت فضای داخل آن در یک چرخه حفظ میشود به توجه بسیار کمی
نیاز دارد. آب تبخیر شده از سطح برگ گیاهان به صورت قطرات آب بر روی
دیواره ظرف مینشیند و به تدریج روی دیواره به سمت پایین حرکت کرده و وارد
خاک میشود، وجود این چرخه آب در تراریوم باعث میشود که گاهی تا هفتهها
نیاز به آبیاری نباشد.
![]()
![]()
گاهی
از ظروف شیشهای بزرگ نیز برای تراریوم استفاده میشود که در این حالت
میتوان یک باغ کوچک طراحی و ایجاد نمود و به کمک سنگریزه و قطعات کوچک سنگ
و یا حتی فرم دادن بخشی از خاک درون تراریوم به صورت تپه بر زیبایی آن
افزود. توجه داشته باشید به علت خطر پوسیدگی هیچگاه درون تراریوم از چوب
استفاده نکنید.
کاربرد دیگر آن این است که
میتوان از آن برای پرورش انواع گیاهانی که در محیط طبیعی منازل نگهداری از
آنها امکان ندارد استفاده نمود . تراریوم جایگزین مناسبی برای یک دسته گل
که اصولاً مردم در مناسبتهای مختلف بعنوان هدیه به همدیگر میدهند میباشد
که علاوه بر زیبایی و طراحی جذاب دارای ماندگاری و دوام بیشتری است.
ظروف تراریوم
ظروف تراریوم میتوانند در باز یا بسته
باشند.
از
آن جمله میتوان به ظروف آماده تراریوم موجود در بازار، آکواریوم، پارچ
دهان گشاد، تنگ ماهی، شیشه مربا و یا ظروف شیشهای در طرح و شکلهای گوناگون
اشاره نمود. این ظروف با توجه به شکل آنها به سه دسته ذیل قابل تقسیم
هستند:
•
محفظههای چهارگوش
•
جامها و محفظههای دهان گشاد و ظروف گرد
•
بطریها و ظرفهایی که دهانه تنگ دارند و کشت گیاهان درآنها به سختی انجام میگیرد و نیازی به درپوش ندارد.
![]()
![]()
برای افراد مبتدی، پیشنهاد میشود که از ظرف بزرگ و درباز
مانند آکواریوم استفاده کنند زیرا کارکردن داخل آنها بسیار آسان است. پس از کسب تجربه میتوانند ظروفی که دهانه آنها کوچک است
و باید از
چوبهای بلند و یا بیلچه برای کاشت گیاهان استفاه نمود،
بهره گیرند.
اگر تراریوم ظرفی با دهانه
بزرگ و فاقد درب باشد این مزیت را دارد که کمتر دچار بیماری میشود اما باید آن را آبیاری
کرد تا خاک آن
خشک نشود.
ظرف انتخابی باید سالم و فاقد
ترک یا خراشیدگی باشد و قبل از استفاده حتماً با آب داغ یا مایع شوینده
تمیز شود. بطور کلی ظروف چهار گوش برای تراریوم به دلیل سهولت انجام کار
بسیار مناسب هستند. اندازه آنها برحسب سلیقه، نوع کار، فضا و اندازه گیاه
متفاوت میباشد. ازطرفی وقتی ظروفی مانند تنگ ماهی، جامهای دهانه گشاد و
یا حبابهای شیشهای برای تراریوم استفاده میشوند منظره جالبی دارند ضمن آن
که به خاطر داشتن انحنا در قسمت میانی فضای کافی برای رشد گیاهان جوان
دارند.استفاده ازظرفهای دهانه تنگ یا بطریها به دلیل سختی کار مرسوم
نیستند.
انتخاب گیاه
انتخاب گیاه از اهمیت زیادی
برخوردار است و گیاهانی کندرشد بهترین گزینه هستند. نیازهای گیاه از جمله
آب، نور، تغذیه و همچنین سازگاری گونههای انتخابی نباید فراموش شوند. با
این وصف انتخاب گیاهان با ارتفاع، شکل و رنگ متفاوت منظره زیبایی ایجاد
میکند. از جمله گیاهانی که میتوان در تراریوم استفاده نمود عبارتند از:
بگونیا، پرسیاوشان، فیلودندرون، بنفشه آفریقایی ، برگبیدی ،فیتونیا،
پپرومیا، گلسنگ.
بستر کشت
بستر کشت
شامل
سه لایه زیر است
:
1-
لایه زهکش،
پوکه
معدنی و یا سنگ ریزه مناسبترین مواد برای این لایه میباشند. حضور این
لایه از اشباع بیش از حد خاک که باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاهان
میشود ممانعت میکند. با توجه به اندازه تراریوم انتخابی ضخامت این لایه
باید بین 5/7-5/2 سانتیمتر باشد.
2-
لایه
میانی، یک لایه نازک از قطعات یا پودر ذغال است که به پاکسازی هوای داخل
تراریوم و جذب بوی نامطبوع به هنگام تجزیه مواد آلی کمک میکند.
3-
لایه فوقانی، گیاه در واقع در این لایه می روید و نباید خاکی خیلی حاصلخیز و غنی
باشد زیرا خاک غنی باعث
تسریع رشد گیاهان و از بین رفتن هماهنگی مجموعه میشود. مخلوطی از دو قسمت
کمپوست، یک
قسمت تورب و یک قسمت خاک
لوم و یا یک قسمت شن درشت، یک قسمت هوموس و دو قسمت خاک معمولی که به طور یکنواخت روی سطح پخش میشود.
نکته: اگر بتوانید از یک لایه
خزه بین لایه میانی و فوقانی استفاده کنید از وارد شدن ذرات خاک به لایه
زهکش و مسدود شدن حفرات آن جلوگیری خواهید نمود.
توجه : کلیه وسایل و مواد مصرفی باید ضد عفونی شده
باشند.
گیاهان مناسب برای تراریوم
گیاهان مناسب برای تراریوم را به دو گروه عمده میتوان تقسیم نمود.
الف: گياهان كويري: انواع كاكتوسها
گياهان گرمسيري: انواع گياهان برگ پهن همچون: انواع بگونیا
،
بنفشه آفریقایی
،
بروملیا
،
پوتوس
،
پپرومیا
،
پیلهآ،
پرسیاوشان
،
سرخس
،
سانسوریا
،
انواع عشقه
،
فیتونیا، کروتون
،
نیدولاریوم
،
مارانتا،
فیکوس و گونههایی از اریکا که باید متناسب با ابعاد تراریوم انتخاب شوند.
گیاهان با برگهای رنگی جلوهای خاص به تراریوم میدهند.
در انتخاب گیاه برای تراریوم (باغ شیشهای) باید
دقت شود که گیاهان از نظر نیاز آبی و نوربا یکدیگر سازگار باشند.
مراقبت
تراریوم را مرتب کنترل
نمایید. اگر مقدار قطرات آب روی دیواره تراریوم بیش از حدزیاد شده است درب
تراریوم را باز کنید تا علاوه بر کاهش میزان رطوبت هوای داخل آن نیز تهویه
شود.
یک تراریوم در بسته هفته یا
ماهی یکبار به آبیاری نیاز دارد ، آن هم زمانی که هیچ آبی روی دیواره
تراریوم مشاهده نشود. توجه داشته باشید که تراریوم هیچ محلی برای زهکش آب
اضافی ندارد لذا از آبیاری بیش از حد پرهیز کنید. آب اضافی باعث رشد کپکها و
قارچ ها میشود.
توصیهها
-
هیچگاه تراریوم را در مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
-
انتخاب گیاه مناسب در موفقیت کار نقش بسزایی دارد.
-
گیاهان تراریوم باید متراکم و کند رشد باشند و بتوانند در شرایطی مشابه گیاهان پیرامونی خود رشد کنند.
-
از خاک های فاقد هرگونه آلودگی استفاده کنید تا احتمال بروز آفات و بیماریها به حداقل کاهش یابد.
-
هرگونه اقلام جانبی همچون سنگ که در تراریوم مورد استفاده قرار می گیرند باید حتماً با آب گرم و صابون شسته شوند.
-
حتماً گیاهان را قبل از کاشت به دقت بررسی کنید که عاری از هرگونه آفت یا بیماری باشند.
-
پس
از خارج نمودن گیاهان از داخل گلدان و قبل از کاشت آنها داخل تراریوم خاک
موجود در توپ ریشه راتکان ندهید و اجازه دهید متراکم باقی بماند تا گیاه
رشد سریع نداشته باشد.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص تراریوم صفحه زیر را مطالعه فرمایید: