یکی ازسمومی که برای مقابله با حشرات و آفات گیاهان زینتی مورد استفاده قرار می گیرد سم دیازینون است.دیازینون جزء سموم ارگانو فسفره و یک حشره کش نسبتاً فرّار است و حشره کشی غیرسیستمیک با اثر تماسی، گوارشی و تنفسی است و روی طیف وسیعی از آفات مؤثر است. دیازینون بیشتر برای از بین بردن انواع مگس و کنه استفاده می‌شود. ولی در کل دیازینون یکی از پر مصرف‌ترین سموم ارگانوفسفره بوده و با کنترل طیف وسیعی از آفات جونده و مکنده در باغات و مزارع نقش مهمی در کنترل شیمیایی آفات دارد.
یکی از سمومی که برای مقابله با حشرات و آفات گیاهان زینتی مورد استفاده قرار می گیرد دیازینون است. بد نیست با مشخصات این سم بیشتر آشنا شویم.
دیازینون جزء سموم ارگانو فسفره و یک حشره کش نسبتاً فرّار است و حشره کشی غیرسیستمیک با اثر تماسی، گوارشی و تنفسی است و روی طیف وسیعی از آفات مؤثر است. دیازینون بیشتر برای از بین بردن انواع مگس و کنه استفاده می‌شود. ولی در کل دیازینون یکی از پر مصرف‌ترین سموم ارگانوفسفره بوده و با کنترل طیف وسیعی از آفات جونده و مکنده در باغات و مزارع نقش مهمی در کنترل شیمیایی آفات دارد.
دیازینون حشره کش و کنه کشی غیر سیستمیک، از گروه ارگانو فسفره است که با نحوه اثر تنفسی، تماسی و گوارشی طیف وسیعی از آفات جونده و مکنده مانند کرم سیب ، لیسۀ درختان میوه، شته و پسیل گلابی، شپشک در مرکبات و پسته، کرم برگخوار،
کرم ساقه‌خوار برنج، بید
چغندرقند، شپشک و زنجرک خرما،
کرم سفید ریشه در درختان جنگلی، کرم اگروتیس یا طوقه بر لوبیا و تریپس انگور یا هر آفت باغی دیگر اثر میگذارد.
دیازینون علاوه بر خاصیت تماسی، دارای خاصیت نفوذ برگ نیز میباشد ولی داخل بافت گیاه حرکت نمی‌کند. دیازینون با دارا بودن اثر ضربه ای، دارای دوامی طولانی میباشد.
نحوه اثر:
دیازینون در بدن جانداران با کاهش کولین استراز و اختلال در سلول‌های عصبی موجب مرگ می‌گردد.
ویژگیهای فیزیكی و شیمیایی
این سم به صورت روغن بدون رنگ است . حلالیت آن در دمای معمولی محیط ۴۰میلیگرم در لیتر می باشد . نسبت به نور خورشید مقاوم بوده و در محیطهای اسیدی و قلیایی ناپایدار است تنها درزمانیكه هوا آرام باشد ( سرعت باد كمتر از km/h ۱۰ ) میتوان گرد پاشی كرد .
ماندگاری در محیط زیست
بقایای دیازینون ممكن است حداكثر تایكماه در محیط باقی بماند . در صورتیكه این سم در معرض هوا قرار بگیر طی حدود ۱۰روز تجزیه خواهد شد. اما در سایه اندازها بیش از سه هقته باقی خواهد ماند .
سمیت : LD ۵۰ = ۳۰۰-۴۰۰ mg/kg دیازینون برای پرندگان وزنبورهای عسل بسیار سمی است و برای ماهی ها تا حدی سمی میباشد . سمیت آن رااز راه جلد برای انسان و دام كمتر است ولی از راه تنفس خطر مسمومیت آن بیشتر می باشد لذا در موقع سمپاشی باید ماسك مخصوص به كاربرد .
موراد مصرف
دیازینون یك حشره كش تماسی بسیار موثر كه برای كنترل تقریبا هر نوع حشره ای به كار می رود . كاربردد اصلی آن در برنج , درختان میوه , تاكستان ,’ نیشكر, ذرت , پنبه , توتون, و سیب زمینی است . می توان از آن علیه جور پایان, هزارپایان , كرم پیاز, ساس گندم, گوش خیزك , لارو اروسی فرم, وسك كلرادوی سیب زمینی, كك نباتی , مگس میوه , كرم سیب, كرم ساقه خوار برنج , شته , زنجره برگ, تریپس, كنه, شپشك آرد آلود, پروانه , شب پره زمستانی و یا هر آفت باغی دیگر استفاده كرد. در منازل می توان ازآن برای كنترل مورچه , سوسك فرش , بید گوش خیزك , سوسری و آبدوزدك استفاده كرد .
عوارض مصرف دیازینون
در صورت مسمومیت با این سم مطابق سایر مسمومیت ها از مواد تهوع آور استفاده شده و به پزشک مراجعه شود. این سم در زمره سموم قوی دسته بندی می شود و در صورتی که در منزل یا در گلخانه نگهداری می شود حتما نسبت به درج برچسب بر روی ظرف آن اقدام نموده و از دسترس اطفال دور نگه داشته شود.
حشره کش دیازینون از طریق پوست بدن نیز جذب می‌شود بنابراین از تماس با پوست باید اجتتاب شود
علائم مسمومیت
سردرد، سرگیجه، اسهال، بی‌حسی و اختلال در بینائی.
کمکهای اولیه
در صورت مسمومیت، تا رسیدن پزشک، مسموم را در هوای آزاد نگهداری نمائید. به مسموم مواد قی‌آور (آب نمک نیمگرم یا محلول پر منگنات) خورانده و این کار را تا بی‌رنگ شدن مایع ادامه دهید.