آبیاری به معنی پخش آب روی زمین
جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول می‌باشد.آبیاری و
مدیریت آب در مزرعه در عین سادگی هنوز هم از پیچیده‌ترین و به عبارتی از
مشکل‌ترین عملیات کشاورزی به شمار می‌رود
.
بسیاری از متخصصان کشاورزی
آبیاری را یک هنر می‌دانند تا علم ، و برخی آن را یک فن قلمداد می‌کنند.
مزایای آبیاری بارانی
• امکان استفاده در زمنیهای پر شیب.
• توزیع یکنواخت آب آبیاری در تمام نقاط مزرعه.
• کمک به رشد بهتر گیاهان با لطیف کردن محیط اطراف گیاهان.
معایب آبیاری بارانی
• سموم آفت کش و قارچ کش را از روی برگها می‌شوید.
• تاثیر نامطلوب باد در توزیع یکنواخت آب در این نوع از روشهای آبیاری.
• هزینه سرمایه گذاری اولیه نسبتا زیاد.
انواع روشهای آبیاری بارانی
یکی
از روشهای آبیاری است که آب را توسط آب پاشها به صورت قطرات ریز باران در
آورده و در سطح زمین پخش می‌نمایند و رطوبت مورد نیاز گیاه تامین می‌شود.
روشهای آبیاری بارانی بر اساس نوع حرکت بال آبیاری به چهار دسته تقسیم
می‌شوند: سیستم‌های آبیاری بارانی ثابت ، سیتم‌های بارانی نیمه ثابت ،
آبیاری بارانی با جابجایی متناوب ، آبیاری بارانی با جابجایی مداوم.
آبیاری بارانی ثابت
در
این روش ، به تعداد کافی بال آبیاری و آبپاش وجود دارد بطوریکه احتیاجی به
جابجایی بالهای آبیاری و آبپاشها در طول فصل زراعی نمی‌باشد. در سیستم‌های
ثابت ممکن است بالهای آبیاری به صورت ثابت در زیر زمین کار گذاشته شود یا
این بالها در ابتدای فصل رشد روی زمین چیده شود و در انتهای فصل رشد جمع
شوند.
آبیاری بارانی نیمه ثابت
در این روش ، بالهای آبیاری
زیرزمین قرار می‌گیرند و پس از هر آبیاری فقط آبپاشها برروی بال آبیاری
جابجا می‌شوند. این کار توسط شیرهای خودکاری که روی بالهای آبیاری نصب شده
صورت می‌گیرد.
آبیاری بارانی با جابجایی متناوب
در این روش ، بال
آبیاری در حالیکه آب پاشها روی بال آبیاری ثابت می‌باشند، پس از انجام هر
آبیاری جابجا شده و به محل اسقرار بعدی منتقل می‌شوند. پس از هر آبیاری ،
بال آبیاری از لوله اصلی جدا شده و به محل بعدی منتقل می‌شود. براساس روش
انتقال بال آبیاری سیستم‌های آبیاری بارانی با جابجایی متناوب به سه دسته
تقسیم می‌شوند.
سیستم آبیاری بارانی جابجایی با دست
در این روش ،
لوله‌های اصلی در طول فصل آبیاری ثابت بوده ولی بالهای آبیاری پس از هر
آبیاری به همراه آب پاشهای نصب شده روی آنها توسط دست جابجا می‌شوند.
سیستم آبیاری بارانی قطره‌ای کوچک
در
این روش ، بال آبیاری شامل لوله‌هایی است که به دور قرقره‌ای پیچیده شده و
در فواصل معینی روی لوله اصلی نصب می‌شود. در انتهای هر یک از لوله‌ها ،
آبپاشها توسط ارابه کوچک وصل شده‌اند، این آبپاشها در ابتدای آبیاری به
انتهای زمین کشیده می‌شوند بطوریکه در این زمان قرقره کاملا باز شده است.
آبیاری بارانی آبفشان غلتان
این
نوع سیستم شبیه سیستم آبیاری بارانی جابجایی با دست است با این تفاوت که
مجموعه یک بال آبیاری روی چرخهای فلزی سوار شده و کل این مجموعه دارای یک
موتور بنزینی است.
سیستم آبیاری بارانی با جابجایی مداوم
در این
روش بال آبیاری در موقع عمل آبیاری دارای یک حرکت مداوم و پیوسته است. این
سیستم آبیاری شامل سه دسته سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار ، آبفشان خطی
و آبفشان قرقره‌ای است.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار
در این
روش ، بال آبیاری شامل یک سازه بزرگ فلزی است که توسط برجکهایی در ارتفاع
بلندتر از گیاه قرار گرفته و حول نقطه مرکزی که در همان نقطه اتصال بال به
لوله اصلی است دوران می‌کند. با توجه به نوع حرکت دورانی بال آبیاری ،
آبیاری مزارع به صورت دایره‌ای شکل صورت می‌گیرد.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان خطی
از
لحاظ شکل ظاهری شبیه سیستم آبیاری بارانی آبفشان دوار است با این تفاوت که
در این روش ، خط لوله اصلی در کنار زمین قرار گرفته و بال آبیاری در کنار
آن حرکت رفت و برگشتی دارد.
سیستم آبیاری بارانی آبفشان قرقره‌ای
در
این روش بال آبیاری شامل یک لوله است که از یک طرف به دور یک قرقره بزرگ
پیچیده شده و از طرف دیگر به ارابه بزرگی که آبپاش روی آن قرار گرفته متصل
می‌شود. برای شروع آبیاری ، معمولا قرقره و ارابه را به کنار زمین و جایی
که شیر آب از لوله اصلی وجود دارد منتقل کرده و پس از اتصال قرقره به شیر
آب ، ارابه را توسط تراکتور کشیده و به انتهای زمین انتقال می‌دهند.
در
این حالت لوله از دور قرقره باز می‌شود. با برقرار شدن جریان لوله توسط
موتور ، شیلنگ به دور قرقره جمع می‌شود و ارابه را به طرف قرقره می‌کشد با
حرکت ارابه از انتهای زمین به طرف قرقره ، آبیاری یک نوار کامل از عرض
زمین انجام می گیرد.