سم :
سم ماده ای است که اگر به مقدار
کافی وارد بدن شود می تواند باعث آسیب دائم یا موقت بشود .
اگر چه بعضی
از مسمومیت ها به صورت عمومی ناشی می شود ، اما بقیه بر اثر موادی است که
ما در باغ از آن استفاده می کنیم .
صرف نظر از علت ، مسموم همیشه به
مراقبت های فوری پزشکی یا بیمارستانی نیاز دارد . هیچ وقت کوشش نکنید که
شخص مسموم را وادار به استفراغ کنید ؛ این کار نه تنها مفید نیست بلکه
ممکن است حال مسموم را بدتر کند.
سیستم گوارش
غذا در دهان و روده و معده بر اثر
شیره هایی که از غده های مختلف ترشح می شود ؛ هضم می گردد . غذا وارد دهان
می شود و پس از عبور از مری به معده می رسد ، بعد از یک هضم نسبی در معده
غذا به مقدار کم وارد روده ی کوچک می شود . در اینجا مولکولهای غذا شکسته
شده و تبدیل به مواد ساده ای می شود که خون می تواند آنها را جذب کند .
باقیمانده که معمولاً شامل مقدار
زیادی رشته های سبزیجات است وارد روده ی بزرگ می شود ، در آنجا آب ومواد
معدنی غذا جذب می شود و آنچه که باقی می ماند فضولات نهایی است که از راه
مقعد از بدن دفع می شود .
کبد به عنوان یک کارخانه ی
شیمیایی عمل می کند که به همراه سایر فعالیتها بعضی از سم ها را غیر فعال
و خنثی می کند . کلیه ها خون را از وجود بسیاری از ناخالصی ها تصفیه می
کنند .
چگونه سم وارد بدن می شود
سم ها چه تصادفی و چه عمدی از راه های مختلفی وارد بدن می شوند .
1- از طریق دهان بوسیله خوردن یا نوشیدن مواد سمی
2- از طریق ششها به وسیله ی
استنشاق گازهای خانگی یا صنعتی ، بخارهای شیمیایی یا دود ناشی از آتش ،
بخاری یا اگزوز موتور های بنزینی
3- از راه تزریق در نتیجه گاز گرفتن بعضی از حیوانات ، حشرات ، ماهی های سمی یا خزندگان یا بوسیه ی سرنگها ی تزریق زیر پوستی
4- از راه جذب بوسیله پوست ، در نتیجه تماس پوست با بعضی از اسپرهای سمی مانند حشره کش ها
چگونه سم عمل می کند
سم از راه های گوناگون در بدن عمل می کند ؛
الف : بعضی وارد جریان خون می شوند
ب: بعضی از سم ها روی سلسله ی مرکزی اعصاب اثر می گذارند وباعث قطع تنفس ضربان قلب و سایر فرایند های حیاتی زندگی می شوند
ج: بعضی از سم ها جاگزین اکسیژن موجود در خون شده و مانع از رسیدن اکسیژن به بافتها می شوند
د: بلعیدن سم مستقیماٌ روی مجراهای غذا تأثیر می گذارد ودر نتیجه ایجاد استفراغ، درد و غالباً اسهال می کند.
ه: حلال های سمی ممکن است باعث سوختگی شدید لبها ، دهان ومری ومعده وایجاد درد شدید در این اندام ها هم بشوند .
عوارض و نشانه های عمومی
عوارض ونشانه های مسمومیت بسته به
ماهیت سم وراه ورود به بدن فرق می کند با گرفتن اطلاعات از مصدوم با یکی
از حاضرین کوشش کنید که به درستی نوع سم را مشخص کنید و اگر بلعیده شده کی
و چقدر . اطراف مصدوم را بگردید شاید یک ظرف شامل ماده سمی که خالی شده یا
هنوز هم مقداری ماده سمی دارد پیدا کنید .
- مصدوم ممکن است هذیان بگوید و حالت تشنج داشته باشد بدون اینکه سابقه ی این حالت در او موجود باشد .
- عوارض و نشانه ها ی خفگی
- بیهوشی ممکن است دست بدهد .
- اگر سم بلعیده شده باشد مصدوم ممکن است شروع کند به اوغ زدن و استفراغ کند یا دچار اسهال شود .
- سوختگی اطراف دهان در صورتیکه با حلال های شیمیایی تماس پیدا کرده باشد .
هدف :
باز نگهداشتن راه تنفس ورساندن مصدوم به بیمارستان .
درمان عمومی
۱- خیلی سریع از مصدوم بپرسید که
چه اتفاقی افتاد به خاطر داشته باشید که مصدوم هر آن ممکن است بیهوش شود ،
نباید سعی کنید که مصدوم را وادار به استفراغ کنید . اگر در اطراف لبها یا
دهان نشانه هایی از سوختگی مشاهده کردی به مصدوم آب یا شیر بدهید تا این
سوختگی خنک شود .
۲- اگر مصدوم بیهوش بود ولی تنفس او حالت عادی داشت اورا در وضعیت بهبود قرار دهید
۳- اگر تنفس و ضربان قلب ایستاد بلافاصله روشهای نجات زندگی را شروع کنید
توجه دقت کنید که خودتان به سمی که ممکن است در اطراف دهان مصدوم وجود داشته باشد آلوده نشوید.
۴- مصدوم را بلافاصله به
بیمارستان برسانید وبه همراه او نمونه ای از جعبه محتوی قرص یا بطری یا هر
چه که سم در آن بوده را به بیمارستان بفرستید .