یاسمن شب گل

 خصوصیات گیاهشناسی:

" گل یاسمن شب گل " درختچه ای یا درختی کوچک است که تا ارتفاع 10 متر نیز رشد می کند. پوست تنه ی این درخت به رنگ خاکستری و فلس فلس است. برگ ها دارای آرایش متقابل، ساده، به طول 6 تا 12 سانتیمتر و پهنای 2 تا 6.5 سانتیمتر و با حاشیه ای یکپارچه می باشند. گل های این گیاه معطر بوده و دارای 5 تا 8 لوب سفید در جام گل، با یک مرکز نارنجی-قرمز است. این گل ها بصورت خوشه ای در کنار هم و به تعداد دو تا چند گل در خوشه مشاهده می شوند. گل ها در هنگام غروب آفتاب شکوفا شده و در هنگام طلوع آفتاب بسته شده یا عمرشان به پایان می رسد. میوه این گیاه کپسولی به قطر 2 سانتیمتر، پهن، قهوه ای رنگ و قلبی شکل تا گرد است. هر میوه دارای دو قسمت است که هر قسمت حاوی یک بذر می باشد.

گاهی به این درخت، "درخت غمگین" نیز گفته می شود زیرا گل های آن در مدت زمان کوتاه یک روزه عمر می کنند و پس از آن از بین می روند. نام گونه ی این گیاه (arbor-tristis) نیز به معنی درخت غم (sad tree) می باشد. 

 شرایط محیط رشد:

خاک برگ پوسیده درختان جنگلی (هوموس) به همراه ماسه و خاک معمولی، مخلوط خاکی مناسبی برای رشد این گیاه خواهد بود. آبیاری باید با فاصله مناسب به گیاه داده شود و دقت شود که آب آبیاری قلیایی و آهکی نباشد. 

 خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:

بذور، گل ها و برگ های این گیاه دارای خواص محرک، محافظ کبد، آنتی لیشمانیا، آنتی ویروس و ضد قارچی می باشند. همچنین برگ های این گیاه در طب سنتی هند و برای درمان بیماری های سیاتیک، ورم مفاصل، تب و تسکین انواع دردها و همچنین به عنوان ملین مورد استفاده قرار می گرفتند. 

برگ ها دارای خواص ضدباکتریایی، کرم کش، ضدعفونی کننده، محافظ کبد، تب بر، آنتی اکسیدانی و ضد قارچی می باشند. برگ های تازه تخمیر و خشک شده و در دستور آشپزی افراد بومی استفاده می شوند.

گل های این گیاه دارای خواص ادرار آور، سودابر، آنتی اکسیدانی، مسکن و ضد انگل است. اسانس گل های این گیاه نیز به عنوان خوشبو کننده و عطر کاربرد زیادی دارند.

گل های این گیاه می توانند به عنوان ایجاد کننده ی رنگ زرد برای لباس ها استفاده شوند. این گل ها به عنوان گل های رسمی و اداری نواحی غرب بنگال، هند و تایلند به کار می روند.

 ترکیبات شیمیایی:

برگ های این گیاه حاوی دی مانیتول، بتاسیتوسترول، فلاونول گلیکوزیدها، آستراگالین، نیکوتیفلورین (عامل شکوفه دهی در شب)، اولئانولیک اسید، نیکتانتیک اسید، تانیک اسید، آسکوربیک اسید، متیل سالیسیلات، یک گلیکوزید بی شکل، یک رزین بی شکل، کمی روغن های فرار، کاروتن، فرایدلین، لوپئول، مانیتول، گلوکز، فروکتوز، آیریدوئید گلیکوزید و بنزوئیک اسید می باشد.

گل ها دارای اسانس، نیکتانتین، دی مانیتول، تانن، گلوکز، کاروتنوئیدها، گلوکوزیدها شامل بتامونوجنتیوبیوساید استر از آلفا کروستین و ... است.

بذرهای این گیاه حاوی آربورتریستوسایدهای A و B، گلیسریدهای لینولئیک، اولئیک، لیگنوسریک، استئاریک، پالمیتیک و مایریستیک اسیدها؛ پلی ساکاریدهای قابل حل در آب شامل دی گلوکز و دی مانوز می باشد. 

پوست این درخت حاوی گلیکوزیدها و آلکالوئیدها است.

ساقه های آن دارای گلیکوزید نارنجنین و بتاسیتوسترول است.

اسانس گل ها حاوی آلفا پینن، پاراسیمن، 1-هگزونال، متیل هپتانون، فنیل استالدهید، 1-دسینول و آنیسالدهید می باشد.

این نوع یاسمن یا می توان از طریق خوابانیدن شاخه، قلمه زدن و کشت پاجوش و یا از طریق کشت بذر، تکثیر نمود.