کاربرد مرکبات در صنایع (پزشکی، غذایی، آرایشی، سوخت و ...)

2- خواص ضد کلسترول میوه مرکبات:

محققان دریافتند که پرتقال و سایر میوه های مرکبات در پایین آوردن کلسترول خون مؤثرند که خاصیت مذکور به دلیل وجود پکتین یا ماده الیافی پوست و ورقه های نازک مابین پره های میوه مرکبات می باشد. در مواردی که هدف کاشه کلترول و تأمین سلامت شریان ها باشد ، توصیه می شود پرتقال را با لایه سفید رنگ زیر پوست (آلبدو) و لایه نازک داخل پرتقال که حاوی پکتین است مصرف شود. بنابراین برای حفظ اثرات کلسترولی آب میوه مرکبات، باید میوه پرتقال به همراه پوست سفید رنگ خود آبگیری شود که رنگ آبمیوه مذکور نیز به صورت شیری (نه کاملاً نارنجی) خواهد بود.

3- تأمین پتاسیم بدن برای افرادی با فشار خون بالا

افرادی با فشار خون بالا که دارو مصرف می کنند، به دلیل استفاده از داروهای ضد فشار خون و یا به علت بالا بودن سدیم در بدنشان، پتاسیم آنها پایین تر از حد طبیعی بوده که مشکلاتی را برای آنها به همراه خواهد داشت. این بیماران باید به طور مرتب پتاسیم خون خود را آزمایش کنند و کاملاً زیر نظر باشند. البته درمان کمبود پتاسیم به طور طبیعی امکان پذیر است که آن هم با تجویز پزشک صورت می گیرد. ولی این بیماران باید همیشه در تغذیه روزانه خود از مواد غذایی حاوی پتاسیم فراوان نیز استفاده کنند. آب پرتقال سرشار از پتاسیم است که برای این افراد می تواند مفید باشد. از طرفی پتاسیم و مواد معدنی موجود در آب پرتقال در افزایش حجم ادرار و در نتیجه دفع بیشتر سموم بدن نیز تأثیرگذار است.

4- اثرات درمانی بهارنارنج:

هر ساله ده ها میلیون نفر بیمار در جهان تحت عمل جراحی قرار می گیرند. استرس جراحی موجب بروز واکنش های فیزیولوژیک (اندوکورین و روانی مانند اضطراب و ترس) می گردد. اضطراب جراحی با تغییراتی که در اعمال فیزیولوژیک مانند فشار خون و ضربان قلب ایجاد می کند، خطری بالقوه برای بیمار بوده به می تواند سلامت بیمار را به خطر بیندازد. لذا حمایت روحی روانی و دارو درمانی برای رفع یا کاهش این اضطراب ضروری است. بر این اساس عموماً متخصصان بیهوشی برای پیش داروی بیهوشی از دیازپام به صورت خوراکی و تزریقی استفاده می کنند. در کنار داروی ذکر شده، برخی گیاهان دارویی با خواص آرامبخش وجود داشته که می توانند در کاهش اضطراب قبل از عمل جراحی کاربرد داشته باشند. از جمله این موارد می توان به بهارنارنج اشاره داشت که در طب سنتی ایران، گل های این گیاه برای درمان بیماری های عصبی نظیر هیستری، تشنج و ضعف اعصاب به کار گرفته می شود.

طبق گزارش ارائه شده، گل های بهارنارنج حاوی فلاونوئیدها هستند که این ترکیب حاوی تأثیر فارماکلوژیک وسیعی از جمله جلوگیری از اکسیداسیون لیپوپروتئین هایی با وزن مولکولی پایین، جلوگیری از تجمع پلاکت ها و همچنین پایداری سلول های ایمنی بوده که می تواند در درمان عفونت های ویروسی، تورم، آلرژی و ناراحتی های روانی تأثیرگذار باشد. بر این اساس محققان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد اینگونه عنوان داشتند: در پژوهشی که روی اثرات دارویی عرق بهارنارنج ( 100 cc ) و دیازپام ( 5 mg ) بر بیماران تحت عمل جراحی انجام شد، مشاهده شده است که عرق بهارنارنج همچون دیازپام اثرات ضداضطراب داشته که می تواند به عنوان داروی گیاهی آرام بخش به کار گرفته شود. علاوه بر موارد ذکر شده، عرق بهارنارنج به عنوان تونیک قلبی و دیورتیک می تواند در رفع تپش قلب نیز مؤثر باشد که دلیل مذکور را مرتبط با اثرات ترکیبات فلاونوئیدی (موجود در بهارنارنج) بر فعالیت های بیوشیمیایی قلب دانسته اند.

5- تولید آنتی اکسیدان طبیعی از پوست میوه مرکبات:

یکی از راه های جلوگیری از اکسیداسیون روغن ها و یا حفاظت آنها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد، استفاده از آنتی اکسیدان ها با جذب رادیکال آزاد و جلوگیری از اکسیداسیون، فساد، تغییر رنگ و یا تند شدن روغن ها جلوگیری می کنند. اخیراً عوارض نامطلوبی از مصرف آنتی اکسیدان های سنتزی ( BHT ، BHA ) در صنایع غذایی گزارش شده که از جمله این موارد می توان به اثرات سرطان زایی و آسیب کبدی در حیوانات آزمایشگاهی اشاره داشت که موجب رویکرد محققان و صنایع به کاربرد آنتی اکسیدان های طبیعی گیاهی (از میوه ها و سبزیجات) گردید.

پژوهش های انجام شده روی میوه مرکبات بیانگر آن است که میوه مذکور دارای توان آنتی اکسیدانی بوده که می تواند یکی از منابع گیاهی تأمین آنتی اکسیدان طبیعی در صنایع غذایی باشد. بر این اساس محققان صنایع غذایی کشور در پژوهشی اثرات آنتی اکسیدانی عصاره پوست و گوشت میوه تامسون ناول را در جلوگیری از اکسیداسیون روغن سویا مطالعه کردند. نتایج این تحقیقات بیانگر آن بود که پوست و گوشت میوه تامسون دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی فنل و فلاونوئیدی بوده که مقدار این ترکیبات در پوست بیشتر از گوشت بود. با توجه به استفاده نکردن از پوست میوه مرکبات در کشور، می توان اینگونه استنباط داشت که در صورت نبود موانع بهداشتی و سلامت، پوست میوه مرکبات می تواند یکی از منابع تأمین کننده آنتی اکسیدان طبیعی صنایع غذایی باشد.

6- تولید روغن اسانس دار از پوست میوه نارنگی:

روغن پوست نارنگی ماده خام مهمی است که کاربرد فراوانی داشته و از نظر تجاری بسیار باارزش است. این ماده در صنعت داروسازی، دندان پزشکی، چشم پزشکی، زنان و زایمان، پوست و زیبایی به کار می رود. همچنین روغن پوست نارنگی به نام اسانس طعم دهنده در صنایع غذایی برای تهیه شیرینی، چای، تافی شکلاتی، آب نبات، بستنی و نوشابه ها کاربرد دارد. فواید آروماتراپی آن ایجاد خوشحالی و روحیه شاد در انسان می باشد. لینالول، دکانال، نرال، ژرانیال، اکتانال و دودکانال جزو ترکیبات طعم دهنده روغن پوست نارنگی هستند. بر اساس شاخص های بین المللی، کیفیت روغن پوست نارنگی را بر اساس میزان ترکیبات اکسیژنه و به ویژه دکانال و لینالول محاسبه می کنند.

7- تولید سوخت زیستی:

امروزه برخی از کشورهای دنیا به دلیل محدودیت و مشکلات تأمین سوخت های فسیلی به دنبال تأمین انرژی از منابع دیگر می باشند. یکی از انرژی های جایگزین مطرح در این زمینه، سوخت های زیستی حاصل از بقایای گیاه بوده که در این خصوص فعالیت های علمی و اجرایی وسیعی انجام شده است، به طوری که از کشورهای مطرح در این زمینه می توان به آمریکا و اسپانیا اشاره داشت که یکی از منابع مهم تولید سوخت زیستی بیواتانول آنها، ضایعات (پوست) کارخانه های آبمیوه گیری مرکبات است.