۱۴۰۰ هشتم شهریور

املاح معدنی (بخش اول)

املاح معدنی ترکیبی از شبه فلزات مانند کربن، گوگرد، ازت، فسفر، فلوراید، سدیم، منیزیم، آهن، روی، مس، منگنز و ... می باشد. این املاح در بدن انسان قابل هضم جذب است و قسمت اعظم رشد و نمو بدن و فعل و انفعالات شیمیایی و فیزیولوژیکی بوجود آنها بستگی دارد. این مواد برای سلامتی بدن و بخصوص برای اطفال و بزرگسالان از هر نظر دارای اهمیت است زیرا بدن انسان به خودی خود قادر به ساخت این مواد نیست و برای این که احتیاجات بدن را برآورده سازد بایستی آنها را از طریق مواد غذایی و خوراک ها تأمین کند. بنابراین اگر در ر

آهن:

آهن یکی از عناصری می باشد که هم در صنعت و هم در بدن انسان نقش مهمی ایفا می کند و برای هر دو لازم و ضروری است. برای نشان دادن درجه اهمیت این فلز کافی است بگوییم رنگ قرمز خون و گوشت مدیون وجود این فلز است. زیبایی چهره یعنی سرخی و سفید بودن و قرمزی لبها مرهون این فلز می باشد. آهنی که در بدن مصرف می شود بیشتر برای تشکیل هموگلوبین (ماده رنگی خون) مصرف می شود و این ماده به گلبول های قرمز خون کمک می کند تا اکسیژن را از ریه ها به سایر اعضای بدن برساند.

آهن اعمال زیادی در بدن انجام می دهد و در سوخت و ساز پروتیئن ها شرکت دارد و رشد بدن را توسعه می دهد. آهن در مغز استخوان، طحال، کبد و دیگر اعضا ذخیره می شود. آهن به وسیله بسیاری از غذاها که مصرف می کنیم وارد بدن می شود و به دو شکل وارد دستگاه گوارش می گردد. یا از طریق خوردن گوشت که به خوبی وارد بدن می گردد و یا از طریق خوردن سبزیجات که به خوبی گوشت در بدن جذب نمی شود. به طور کلی جذب آهن در روده ها انجام می شود.

آهن می تواند وارد سرم خون شود و به مصرف بدن برسد و مدت زمان زیادی در جریان خون بماند. آهن اضافی از طریق ادرار و مدفوع و عرق کردن از بدن خارج می شود و تنها زمانی که آهن به مقدار زیادی از بدن خارج می شود هنگام خونریزی می باشد. به همین علت مقدار آهن موجود در خانم ها کمتر از آقایان است. زیرا در عادت ماهانه مقداری از آن دفع می شود. به همین علت زنان بیشتر به بیماری کم خونی مبتلا می شوند. آهن مقاومت بدن را در برابر عفونت ها افزایش می دهد. اگر مقدار آهن در بدن کم شود، این کاستی باعث ضعف و خستگی شدید می شود، پوست خشک شده و حالت کششی خود را از دست می دهد. ناخن ها ترک می خورند و پهن و گود می گردند. کمبود آهن به مخاط صدمه می زند و باعث می شود زبان دردناک شود و حالت سوزش پیدا کند. زنگ را پریده می کند و موها نازک و شکننده می شوند و باعث ریزش موها می شود. یکی از شایع ترین علل خستگی مفرط کم خونی و فقر آهن است.

در هر سن و سالی که هستید بایستی با مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنید. اگر کم خونی شما به علت کمبود آهن باشد با ورود آهن به بدن از بین می رود اما متخصصان توصیه می کنند تا زمانی که پزشک شما با انجام آزمایشات خون پی به کم خونی شما نبرده است، از مصرف قرص های آهن خودداری کنید. مصرف قرص های آهن در بین وعده های غذایی بهتر است زیرا آشوب معده را کاهش می دهد. پزشکان آهن مورد نیاز بیماران کم خون را ممکن است از طریق تزریق جبران کنند که تزریق عضلانی آن مقداری دردناک است. اما تزریق وریدی آن مناسب تر و قابل جذب تر است.

میزان آهن موجود در شیر مادر کم است و به همین علت مصرف قطره آهن در شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند توصیه شده است تا از کم خونی آنها پیشگیری شود. باید دانست که این قطره آهن ممکن است در صورت بی توجهی باعث ایجاد مشکلاتی در دندان کودک شود.

آهن با مینای دندان ترکیب شده و آن را سیاه می کند و مقاومت طبیعی آن را از بین می برد. بنابراین باید توجه داشت که پس از دندان درآوردن کودک باید قطره آهن را با احتیاط به وی داد. بدین صورت که آن را روی دندان ها نریزیم و بلافاصلخ پس از خوراندن قطره به کودک آب دهیم تا آهن با دندان های کودک تماس پیدا نکند. اما در هر دو صورت بهترین راه برای به دست آوردن آهن، استفاده از مواد غذایی می باشد.

آهن به مقدار فراوان در گوشت های قرمز، جگر، قلوه، سبوس غلات، اسفناج، جعفری، زرده تخم مرغ، کاکائو، بادام، فندق، انگور و انجیر خشک وجود دارد.

  M.Ashnavar