گلخانه زمستانی چیست؟

گلخانه زمستانی یا Deep winter greenhouse که به طور خلاصه به آن DWG گفته می شود به طور خلاصه گلخانه ای است که جهت به حداقل رساندن اتلاف حرارت و گرما از گلخانه طراحی شده است. این گلخانه به نحوی طراحی می شود که از نظر اقتصادی و همچنین از نظر سازگاری با محیط زیست در بهترین شرایط باشد و در عین حال با شرایط آب و هوایی فصل زمستان به خصوص در مناطق سرد تر و مرتفع مناسب باشد.

به طور سنتی گلخانه ها عمدتاً از شیشه و اجسام شفاف دیگر ساخته می شوند تا نور خورشید را به داخل راه داده ولی مانع از انتقال حرارت ارزشمند داخل محیط گلخانه به بیرون شوند. گلخانه ها محیطی مناسب برای پرورش گل ها و گیاهانی که به طور طبیعی در محیط قابل پرورش نیستند ایجاد می کنند و به همین دلیل گیاهان انتخابی باید متناسب با شرایط گلخانه انتخاب شوند.

البته راهکار ساده تر و به صرفه تر برای پرورش گیاهان تغییر شرایط داخل خانه و آماده سازی محیطی در آن برای رشد گیاهان است. در صورتی که تعداد گیاهان بیشتر شود، نگهداری و ایجاد فضای مناسب در داخل خانه دشوار می شود که نتیجه آن از بین رفتن جلوه و منظره محیط داخل و همچنین دشوار تر شدن رسیدگی به آن هاست. علاوه بر این که معمولاً کاشت و پرورش گیاهان زیاد در داخل خانه از نظر اقتصادی هم به صرفه نیست. عمدتاً کسانی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند با این مشکل موجه می شوند چرا که طول دوره سرما در این مناطق بیشتر بوده و تعداد گیاهانی که در محیط خارج از خانه قادر به ادامه حیات نیستند بسیار زیاد است. در این شرایط ایجاد یک گلخانه زمستانی برای کاهش هزینه ها و همچنین جلوگیری از هدر رفت انرژی می تواند استراتژی بهتری باشد.

گلخانه زمستانی به شکلی طراحی می شود که حداکثر بهره را از نور خورشید ببرد. در گلخانه زمستانی تنها بخش جنوبی گلخانه به صورت شیشه ای ساخته شد و قابلیت جذب نور را دارد. دیواره جنوبی گلخانه شیبی تند و در حدود 60 درجه دارد. دیوار شمالی گلخانه معمولاً کوتاه تر و از جنس آجر و خاک است که عایق حرارتی خوبی محسوب می شود. برای بالا بردن بازدهی حرارتی ممکن است از پوشش منعکس کننده نور در بخش داخلی دیوار ها استفاده شود تا نور خورشید پس از راهیابی به داخل به تمام محیط برسد. در یک گلخانه ایده آل زمستانی همچنین از پرده یا یک پوشش متحرک استفاده می شود که هنگام شب از خروج گرما جلوگیری کرده و در تابستان از افزایش بیش از حد دما در گلخانه جلوگیری می کند.

مهم ترین ویژگی که یک گلخانه را به گلخانه زمستانی تبدیل می کند کف آن است که از جنس خاک انتخاب می شود. خاک زیر گلخانه نقش یک مخزن حرارتی را ایفا کرده و محیط گلخانه را به کمک گرمای زیر زمین گرم می کند. این سیستم شبیه به یک سیستم زمین گرمایشی کار می کند ولی در آن خبری از کمپرسور برای انتقال حرارت نیست.

البته گلخانه زمستانی را به صورت خیلی ساده تر و با استفاده از وسایل گرمایش معمولی هم می توان ایجاد کرد ولی هدف از طراحی زیست سازگار این گلخانه به حداقل رساندن استفاده از سوخت و انرژی است. از این نظر گلخانه زمستانی راه حلی عالی برای رسیدن به هدف به کمک راهکاری های غیر آسیب زا و سازگار با طبیعت است. هدف نهایی چنین طرح هایی نهایتاً رسیدن به عدم مصرف انرژی برای کنترل و نگهداری از گلخانه، حتی در سرد ترین فصل سال است.

در صورتی که بودجه اولیه ساخت گلخانه اجازه دهد می توان همچنین از تعدادی پنل های خورشیدی استفاده کرد تا برق مورد نیاز تهویه و وسایل الکترونیکی تأمین گردد. استفاده از یک باتری نیز می تواند قابلیت ذخیره انرژی تولید شده و استفاده از آن در هنگام شب را فراهم کند.