کاشت و مراقبت از گیاه اسطخودوس برای زیبا سازی باغچه و فضای سبز

گیاه اسطخودوس در فضای سبز

گیاه اسطخودوس ( lavender ) شامل چند گونه بوته چند ساله است که به واسطه خاصیت دارویی و روغن دارویی اش شناخته شده است اما به عنوان گیاه زینتی برای زیبا سازی باغچه و فضای سبز به خصوص باغهای صخره ای نیز استفاده میشود. اسطخودوس گیاهی کوچک و بوته ای است که برگهایی به رنگ سبز خاکستری و کشیده دارد. در فصل گلدهی ساقه های طویل گل اسطخودوس نمایان میشوند. برگهای گیاه اسطخودوس ممکن است به صورت ساده یا زوجی باشد و طول آن در حدود 30 تا 50 میلی متر است.

گیاه اسطخودوس در شاخه های تازه خود گلهایی تولید میکند که طول ساقه آنها به 20 تا 40 سانتیمتر میرسد. گلها به رنگ آبی یا بنفش هستند. اسطخودوس میتواند به ارتفاع نزدیک به نیم متر برسد. طول عمر گیاه اسطخودوس حدود 20 تا 30 سال است. به نظر میرسد خاستگاه این گیاه مدیترانه، خاورمیانه و هند می باشد.

مراقبت از گیاه اسطخودوس

بهترین مکان برای کاشت این گیاه، مکانی با آفتاب کامل است. خاک باید قابلیت زهکشی خوبی داشته باشد و شنی باشد تا گردش هوای خوبی در آن برقرار بوده و خیس نماند.

آبیاری اسطخودوس

پس از کاشت اسطخودوس، زمانی که گیاه به محیط عادت کرد نیازی به آبیاری زیاد ندارد بنابراین اگر خاک باغچه تان زهکشی خوبی ندارد و خیس می ماند، مراقب باشید خاک اطراف اسطخودوس خیس نماند چرا که باعث از بین رفتن گیاه میشود.

هرس اسطخودوس

گلهای مرده را بچینید تا دوره گلدهی گیاه، طولانی تر شود. پس از پایان دوره گلدهی تابستانه اسطخودوس، گیاه را هرس کنید تا متراکم و پرپشت و پرجلوه بماند. در صورت لزوم میتوانید هرس شدیدتری انجام دهید و تا یک سوم گیاه را هرس کنید. با این حال توجه داشته باشید که شاخه های چوبی قدیمی همیشه از هرس بهبود نمی یابند و ممکن است گیاه پس از هرس شاخه ها، دچار لکه های کچلی شود.

کود دهی اسطخودوس

در صورتی که اسطخودوس در زمین کاشته شده است، با کمپوست کاملا پوسیده و کمی آهک در فصل بهار و پاییز میتوانید کود دهی انجام دهید تا گلدهی گیاه را تقویت کنید. در مورد اسطخودوس گلدانی میتوانید سالی یک مرتبه در بهار و یک مرتبه در پاییز از کود آهسته رهش استفاده کنید.

بیماریها و آفات

در نواحی که رطوبت هوا زیاد است یا آبیاری زیادی انجام میشود، پوسیدگی ریشه یکی از علل اصل یبیماری قارچی و از بین رفتن اسطخودوس خواهد بود. مالچ پاشی با مواد ارگانیک رطوبت را در پیرامون قاعده گیاه نگه داشته  باعث پوسیدگی ریشه آن میشود. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه، پیرامون اسطخودوس مالچ نریزید و این گیاه را روی تپه کوچکی بکارید تا آب در محدوده ریشه آن نماند.

اسطخودوس به ندرت دچار آفت زدگی میشود. با این حال آفاتی مانند مگس سفید، شته و حشره پولک دار ممکن است در شرایطی که گیاه تحت تنش قرار گرفته است، به آن حمله کنند. بر وضعیت گیاه نظارت کنید و در صورت مشاهده آفت زدگی، با راههای طبیعی و ارگانیک، با آفتها مقابله کنید. برای کنترل شته و مگس سفید میتوانید از آفت کش طبیعی گل حشره کش ( pyrethrum ) استفاده کرده و بر روی گیاه اسپری کنید. همچنین میتوانید از روغن های گیاهی و صابون باغبانی برای کنترل آفت بهره ببرید.

شرایط محیطی اسطخودوس

گیاه اسطخودوس در طیف گسترده ای از شرایط آب و هوایی رشد میکند. این گیاه به آفتاب زیاد ینیاز دارد. تحمل آن در مقابل اسیدیته خاک زیاد است و از pH 5.8 تا 8.3 را تحمل میکند. اسطخودوس از جمله گیاهان مقاوم به خشکی و کم آبی و گرما است.

روشهای تکثیر و ازدیاد اسطخودوس

این گیاه معمولا از قلمه یا تقسیم گیاه مادر، تکثیر میشود. بهتر است قلمه درست پس از شکوفه گیاه، گرفته شود. قلمه باید از ساقه ای برداشته شود که هیچ جوانه گلی ندارد. برگهای نیمه پایینی ساقه بریده شده را بچینید تا آماده کاشت شود. قلمه باید در گلدانی با ارتفاع مناسب قرار بگیرد. بهتر است از خاک گلدانی استریل استفاده کنید. تا زمانی که قلمه اسطخودوس ریشه نداده است، خاک باید مرطوب بماند و مرتبا آبیاری شود. قلمه حدودا ظرف سه هفته ریشه میزند. برای تسریع ریشه دهی میتوانید از هورمون ریشه زایی استفاده کنید.

کاشت اسطخودوس

بهترین زمان کاشت اسطخودوس از بهار تا پاییز است. در صورتی که گیاه را در پاییز میکارید باید گیاهان بزرگتری را انتخاب کنید تا سریعتر در خاک ریشه داده و تا پیش از زمستان آماده شوند. در صورتی که در بهار میخواهید اسطخودوس بکارید، میتوانید گلدانهای کوچکتر را انتخاب کنید چون در تمام طول تابستان فرصت رشد دارند و مشکلی برایشان پیش نمی آید. در صورتی که از قلمه ریشه زده اسطخودوس میخواهید استفاده کنید و مستقیما در باغچه بکارید، باید این کار را پس از سخت و چوبی شدن قلمه انجام دهید. فاصله بین گیاهان اسطخودوس باید نیم تا یک متر (بسته به گونه) باشد و بین ردیفهای کاشت 1 تا 2 متر فاصله بدهید.