بیماریهای گیاهی: راههای مقابله با سفیدک کرکی چیست

یکی از بیماری‌های شایع در فصل بهار که اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد، بیماری سفیدک کرکی ( Downy Mildew ) است که به آن سفیدک داخلی و سفیدک کاذب نیز گفته می‌شود. با این که این بیماری ممکن است باعث آسیب دیدن یا توقف رشد گیاه شود، اما تشخیص آن دشوار است به همین علت در بسیاری از موارد خیلی دیر متوجه آن می‌شوید. اما در صورتی که با علایم مختلف و متفاوت بروز این بیماری در گیاهان شما باشید و بدانید این بیماری در چه شرایطی گسترش پیدا می‌کند، سریع تر آن را شناسایی نموده و روش‌های بهتری برای کنترل آن در پیش می‌گیرید.

بیماری سفیدک کرکی چیست؟

اغلب هنگامی که کشاورزان و افراد علاقه ‌مند به پرورش گل و گیاه نام سفیدک کرکی را می‌شنوند تصور می‌کنند این بیماری با بیماری دیگری به نام سفیدک پودری ( powdery mildew ) مرتبط است. در حالی که این دو بیماری با وجود نام‌های مشابه، بسیار متفاوت هستند و ارتباطی با یکدیگر ندارند.

سفیدک کرکی در اکثر موارد توسط ارگانیسم‌هایی ایجاد می‌شود که متعلق به یکی از دو تیره Peronospora یا Plasmopara است. در حالی که عامل ایجاد سفیدک پودری قارچ حقیقی است، سفیدک کرکی توسط ارگانیسم‌های انگلی ایجاد می‌شود که خویشاوندان جلبک هستند.

از آنجایی که عامل سفیدک کرکی ارتباط نزدیکی با جلبک دارد، برای بقا و گسترش به آب نیاز دارد. همچنین این ارگانیسم نیاز به دمای خنک دارد. بیشتر موارد شیوع و گسترش این بیماری در فصل بهار که بارندگی زیاد بوده و هوا هنوز خنک است اتفاق می‌افتد.

علائم و نشانه های بیماری سفیدک کرکی

یکی از سختی‌های شناسایی این وضعیت در گیاهان، این است که به طرق مختلفی ممکن است خود را نشان دهد. علائم بروز این بیماری بستگی به این دارد که چه گیاهی آلوده شده باشد. در بیشتر موارد آلودگی به سفیدک کرکی همراه با زایده های نرم و کرکی است که ممکن است به رنگهای بنفش، قهوه ‌ای، خاکستری یا سفید دیده شود. این علائم بیشتر در برگهای پایینی گیاه دیده می‌شود. علائم ایجاد شده ظاهری کرکی و پنبه ای دارند به همین علت به آن عنوان سفیدک کرکی داده شده است.

سایر علایم متداول سفیدک کرکی شامل ایجاد خالها یا لکه هایی بر روی برگها است. لکه ها ممکن است زرد رنگ، سبز روشن، قهوه ای، سیاه یا بنفش باشند. در برخی موارد لکه های ایجاد شده در سطح برگ ممکن است مشابه کلروز به نظر برسد.

گیاهانی که دچار آلودگی می‌شود ممکن است رشد آنها متوقف شده یا دچار برگ ریزش شوند.

راه‌های مقابله با سفیدک کرکی

بهترین راه کنترل سفیدک کرکی این است که از ابتدا نگذارید گیاه به آن آلوده شود. از آنجایی‌ که ارگانیسم‌های انگلی عامل این بیماری نیاز به آب دارند تا زنده مانده و گسترش پیدا کنند، بهترین کاری که می‌توانید برای جلوگیری از آلودگی به سفیدک کرکی انجام دهی این است که هنگام آبیاری آب را بر روی گیاه نریزید بلکه تنها خاک را آبیاری کنید. در صورتی که آب بر روی برگهای گیاه بماند زمینه را برای آلودگی و گسترش سفیدک کرکی فراهم می‌نماید. هاگهای سفیدک کرکی می‌توانند در آب شنا کرده و خود را به بخش‌های زنده گیاه برسانند و گسترش خود را شروع نمایند. در صورتی که هیچ آبی بر روی برگهای گیاه نباشد، این ارگانیسم نمی‌تواند خود را به بخشی از گیاه که برای آن مناسب باشد، برساند.

رعایت نظافت باغچه یا زمین کشاورزی برای متوقف کردن گسترش این بیماری اهمیت زیادی دارد. سفیدک کرکی در طول ماه‌های سرد زمستانی در مواد گیاهی مرده پنهان شده و زنده می‌ماند. بنابراین تمام مواد گیاهی مرده را در فصل پاییز از زمین خارج کنید تا جلوی آلودگی گیاهان در فصل بهار گرفته شود.

اگر یک یا چند گیاهتان به این بیماری مبتلا شد، روش‌های طبیعی و ارگانیک مبارزه با بیماری‌های گیاهی بهترین انتخاب است. علت این است که به محض آلوده شدن یک گیاه به سفیدک کرکی، هیچ ماده شیمیایی مؤثری برای کنترل آن وجود نخواهد داشت. با این حال در صورتی که بازگشت بیماری در بین گیاهان را تجربه می‌کنید، برخی مواد شیمیایی پیشگیرانه برای از بین ‌بردن این بیماری وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره ببرید. به خاطر داشته باشید همان طور که گفته شد سفیدک کرکی یک بیماری قارچی نیست بنابراین قارچ کش نمی‌تواند آن را از بین ببرد.

در صورتی که گیاهان تان آلوده شده ‌اند، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید کاهش رطوبت اطراف گیاه است. همان‌ طور که گفته شد حتماً هنگام آبیاری از پایین آب بدهید.

در صورت امکان با هرس انتخابی سعی کنید گردش هوا در اطراف گیاه را بهبود بخشید.

در خانه ها، گلخانه ها و سایر محیط‌های بسته کاهش رطوبت می‌تواند مؤثر باشد.

صرف نظر از اقداماتی که انجام می‌دهید معمولاً این بیماری با گرم شدن هوا از بین می‌رود چرا که عامل بیماری نمی‌تواند در هوای گرم زنده بماند. اگر گیاه تنها کمی دچار آلودگی شده و وضعیت آن شدید نیست، بهترین کار این است که صبر کنید تا هوا گرم شود.